İşdən çıxarılma (ing. Termination of employment) — işəgötürən və ya işçi tərəfindən əmək münasibətlərinin qanuni şəkildə dayandırılması prosesidir. İşdən çıxarılma könüllü və ya məcburi ola bilər. Bu proses əmək qanunvericiliyi çərçivəsində müəyyən qaydalara əsasən həyata keçirilir.[1]
Könüllü işdən çıxma işçinin öz arzusu ilə əmək müqaviləsinə xitam verməsidir. İşçi bu barədə əvvəlcədən yazılı şəkildə məlumat verməlidir. Əksər ölkələrin qanunvericiliyində bu müddət xəbərdarlıq müddəti (məsələn, 2 həftə) kimi müəyyən edilir.[2][3][4]
İşəgötürən müəyyən əsaslara görə işçini işdən çıxara bilər. Bu əsaslara aşağıdakılar daxildir:
- İntizam pozuntuları
- İş rejiminin pozulması
- Etibarsızlıq
- Struktur ixtisarlar
- İqtisadi səbəblər
- Əmək qabiliyyətinin itirilməsi
Əgər əmək müqaviləsi müddətli bağlanıbsa, onun müddəti başa çatdıqda müqavilə avtomatik olaraq ləğv edilir və bu da işdən çıxma sayılır. İşdən çıxarılma prosesi ölkələrin əmək qanunvericiliyi ilə tənzimlənir. Azərbaycan Respublikası Əmək Məcəlləsi işəgötürən və işçinin hüquq və vəzifələrini, işdən çıxma hallarında xəbərdarlıq müddətini, son haqq-hesabın verilmə qaydalarını və kompensasiyaların ödənilməsini müəyyən edir. İşdən çıxarılan şəxsə əmək haqqı, istifadə olunmamış məzuniyyət günlərinə görə ödəniş, bəzi hallarda isə ixtisar və ya digər əsaslara görə kompensasiya verilir. Əgər işçi işdən çıxarılmanı qanunsuz hesab edirsə, o, əmək mübahisələrinin həlli üçün məhkəməyə və ya müvafiq dövlət qurumlarına müraciət edə bilər. Qanunsuz işdən çıxarılma halında bərpa, kompensasiya və ya digər hüquqi tədbirlər tələb oluna bilər.
- ↑ "10 Reasons Employees Get Fired". BeingFired.com. 2013-08-18 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-11-29.
- ↑ Macmillan Dictionary, Get/be given your cards Arxiv surəti 26 mart 2023 tarixindən Wayback Machine saytında, accessed 17 February 2021
- ↑ Ayto, J., and Simpson, J. (1992). The Oxford dictionary of modern slang. Oxford: Oxford University Press. ISBN 0-19-280007-8; p. 24.
- ↑ Leland, L.S., jr. (1980). A personal Kiwi-Yankee dictionary. Dunedin, NZ: John McIndoe Ltd. ISBN 0-86868-001-X; p. 16.
Vikianbarda İşdən çıxarılma ilə əlaqəli mediafayllar var.- Chartered Institute of Personnel and Development resources on dismissal Arxivləşdirilib 2011-02-16 at the Wayback Machine in the UK
- Увольнение за прогул, 2007
- Увольнение по собственному желанию: опасные моменты, 2011
- Увольнение беременной женщины
- Трудовой Кодекс — Глава 13. Прекращение трудового договора
- Julia Kagan Termination of Employment Investopedia (ing.)
- Dr. Barbara Kresal, Termination of Employment Relationships Legal situation in the following Member States of the European Union: Bulgaria, Cyprus, the Czech Republic, Estonia, Hungary, Latvia, Lithuania, Malta, Poland, Romania, Slovakia and Slovenia, March 2007 (ing.)
