İşçi — Əmək hüququnun subyekti, fiziki şəxs, işəgötürən tərəfindən əmək müqaviləsi ilə əmək faəliyyətinə cəlb edilən şəxs.
İşçi — əmək müqaviləsi əsasında fiziki və ya zehni əməyə əsaslanan fəaliyyət göstərən və bunun qarşılığında maddi mükafat alan şəxs. İşçilər dövlət müəssisələrində, özəl sektorda və ya qeyri-kommersiya təşkilatlarında çalışa bilərlər.[1]
İşçi anlayışı sənaye inqilabı dövründə daha geniş mənada formalaşmışdır. XVIII–XIX əsrlərdə Avropada baş verən sənayeləşmə nəticəsində əmək bölgüsü kəskin şəkildə dəyişmiş, kənd təsərrüfatından sənaye sahələrinə keçid baş vermişdir. Bu dövrdə işçi sinfi formalaşaraq ictimai və siyasi hərəkatlarda fəal iştirak etməyə başlamışdır.[2]
İşçilər bir neçə qrupa bölünə bilər[3]:
- Fiziki işçilər — əllə və ya fiziki qüvvə ilə işləyən şəxslər (məsələn, fəhlə, kənd təsərrüfatı işçisi)
- Zehni işçilər — əsasən intellektual fəaliyyətlə məşğul olan şəxslər (məsələn, müəllim, mühəndis, hüquqşünas)
- Daimi işçilər — uzunmüddətli müqavilə ilə işləyənlər
- Müvəqqəti işçilər — layihə və ya mövsümi əsasda işləyənlər
İşçilərin hüquqları yerli əmək qanunvericiliyi ilə tənzimlənir və aşağıdakılara təminat verilir:
- əmək haqqının vaxtında ödənilməsi
- təhlükəsiz və sağlam iş şəraiti
- sosial sığorta təminatı
- istirahət və məzuniyyət hüququ
- peşəkar birliyə qoşulmaq və kollektiv müqavilə hüququ
Beynəlxalq Əmək Təşkilatı (BƏT) işçi hüquqlarının müdafiəsi və təşviqi üçün bir sıra konvensiyalar qəbul etmişdir. BƏT-in əsas məqsədi ədalətli əmək standartlarını təmin etməkdir.
- ↑ "Occupational Outlook Handbook, Construction Laborers and Helpers". U.S. Bureau of Labor Statistics. May 31, 2008. Mar 1, 2024 tarixində arxivləşdirilib.
- ↑ "Foot and Toe Guards". Ellwood Safety Appliance Company. İstifadə tarixi: 2016-12-24.
- ↑ Levesque, Adam. "Steel Toe Footwear - Are They Really Safer?". MEMIC Safety Blog. Typepad. December 15, 2016. Dec 3, 2022 tarixində orijinalından arxivləşdirilib.