Üzgəcotu

Üzgəcotu
Üzgəcotu
Elmi təsnifat
	Domen: Eukariotlar Klad: Diaphoretickes Ranqsız: Arxeplastidlər Aləm: Bitkilər Klad: Streptofitlər Klad: Ali bitkilər Klad: Çoxsporlu bitkilər Klad: Borulu bitkilər Klad: Toxumlu bitkilər Klad: Çiçəkli bitkilər Klad: Evdikotlar Dəstə: Qaymaqçiçəklilər Fəsilə: Qaymaqçiçəyikimilər Yarımfəsilə: Qaymaqçiçəyikimilər Triba: Adonideae Cins: Üzgəcotu
Beynəlxalq elmi adı
	Trollius L., 1753;
ITIS	18804
NCBI	39245
EOL	61320

Üzgəcotu (lat. Trollius) — bitkilər aləminin qaymaqçiçəklilər dəstəsinin qaymaqçiçəyikimilər fəsiləsinə aid bitki cinsi.

Bu cinsin adı almancadan "trollun gülü" kimi tərcümə olunur. Şimal yarımkürəsinin mülayim iqlimli və Artika zonalarında bitən bu çoxillik ot bitkisinin 25 növü məlumdur. Onlardan 10 növü gülçülükdə geniş istifadə olunur: Asiya üzgəcotu (Jarki) (T. asiaticus) hündürlüyü 80 sm, narıncı rəngdə tək-tək gülləri olan bitkidir. Çoxləçəkli formaları vardır. Çin üzgəcotu (T. chinensis). Bu növ əvvəlkindən kolun iri ölçüləri ilə fərqlənir (100 sm). Gülçülükdə 1827-ci ildən istifadə olunur. Güllərin rəngi sarıdan tünd-narıncıya qədər olan bu iki növün hibridləri gülçülükdə geniş yayılmışdır. Toxumla çoxaltdıqda üzgəcotunun toxumlarını qış mövsümündə 2-4°C temperaturda saxlamaq lazımdır. Çox vaxt üzgəcotunu yayın axırında kökümsovun bölünməsi ilə çoxaldılır. Bölünmüş kökümsovu elə əkirlər ki, kökü 2 sm torpaqda olsun. Azərbaycanda yabanı halda bir növü, yarımçıq üzgəcotu (T. ratulus) bitir.

Sinonimləri

Homotipik sinonimləri

Ranunculastrum Heist. ex Fabr.

Heterotipik sinonimləri

Gaissenia Raf.
Hegemone Bunge ex Ledeb.

Növləri

Trollius acaulis Lindl.
Trollius afghanicus Hedge & Wendelbo
Trollius albiflorus (A.Gray) Rydb.
Trollius altaicus C.A.Mey.
Trollius apertus Perfil. ex Igoschina
Trollius asiaticus L.
Trollius × austrosibiricus Erst & Luferov
Trollius buddae Schipcz.
Trollius chartosepalus Schipcz.
Trollius chinensis Bunge
Trollius citrinus Miyabe
Trollius dschungaricus Regel
Trollius europaeus L.
Trollius farreri Stapf
Trollius hondoensis Nakai
Trollius ilmenensis Sipliv.
Trollius japonicus Miq.
Trollius kolonok Stepanov
Trollius komarovii Pachom.
Trollius kytmanovii Reverd.
Trollius laxus Salisb.
Trollius ledebourii Rchb.
Trollius lilacinus Bunge
Trollius membranostylis Hultén
Trollius micranthus Hand.-Mazz.
Trollius pumilus D.Don
Trollius ranunculinus (Sm.) Stearn
Trollius ranunculoides Hemsl.
Trollius rebunensis Kadota
Trollius riederianus Fisch. & C.A.Mey.
Trollius sajanensis (Malyschev) Sipliv.
Trollius shinanensis Kadota
Trollius sibiricus Schipcz.
Trollius sikkimensis (Brühl) Dorosz.
Trollius soyaensis Kadota
Trollius taihasenzanensis Masam.
Trollius teshioensis Kadota
Trollius uniflorus Sipliv.
Trollius vaginatus Hand.-Mazz.
Trollius vicarius Sipliv.
Trollius yunnanensis (Franch.) Ulbr.

İstinadlar

↑ Linney K. Genera plantarum eorumque characteres naturales, secundum numerum figuram, situm, & proportionem omnium fructificationis partium. 5 Stokholm: 1754. S. 243. doi:10.5962/BHL.TITLE.746
↑ Linnaeus C. Species Plantarum (lat.): Exhibentes plantas rite cognitas ad genera relatas. 1753. C. 1. S. 556.

Həmçinin bax

[_aaf546ead94943f0-1] Linney K. Genera plantarum eorumque characteres naturales, secundum numerum figuram, situm, & proportionem omnium fructificationis partium. 5 Stokholm: 1754. S. 243. doi:10.5962/BHL.TITLE.746

[_5def7c03c3fe1da8-2] Linnaeus C. Species Plantarum (lat.): Exhibentes plantas rite cognitas ad genera relatas. 1753. C. 1. S. 556.

[1]

[2]