Üzən faiz dərəcəsi
Üzən faiz dərəcəsi (ing. Floating interest rate) — kredit, istiqraz, ipoteka və ya kredit kimi hər hansı növ borc aləti üzrə bütün ömrü boyu sabit faiz dərəcəsi olmayan faiz dərəcəsi[1]. Bu dərəcə müəyyən fasilələrlə vaxtaşırı nəzərdən keçirilir və kredit bazarındakı vəziyyətdən asılıdır[2].
Üzən faiz dərəcələri adətən indikativ dərəcədən (istehlak qiymətləri indeksi kimi hər hansı maliyyə amilinin etalonundan) asılı olaraq dəyişir[1]. Üzən faiz dərəcələrinin tətbiqi üçün etalon kimi istifadə edilən ən geniş yayılmış göstərici dərəcələrdən biri London Banklararası Təklif Faiz dərəcəsi və ya LIBOR-dur (böyük bankların bir-birinə borc vermə dərəcəsi)[3].
Tipik olaraq, üzən faizli kreditlər, gəlir əyrisindən qismən asılı olaraq, sabit faizli kreditlərdən daha az başa gələcək. Daha aşağı kredit dərəcəsi müqabilində borcalan faiz dərəcəsi riskini üzərinə götürür: faizlərin gələcəkdə yüksəlməsi riski[4]. Gəlir əyrisinin tərsinə çevrildiyi hallarda, üzən faiz dərəcələri ilə borclanmanın dəyəri əslində daha yüksək ola bilər, lakin əksər hallarda kreditorlar uzunmüddətli sabit faiz dərəcəsi kreditləri üçün daha yüksək dərəcələr tələb edirlər, çünki onlar faiz dərəcəsi riskini daşıyırlar (dərəcənin aşağı düşməsi riski). yüksəlir və onlar başqa cür ola biləcəklərindən daha az faiz gəliri alacaqlar).
Üzən faiz dərəcəsi ilə kreditlər əsasən hüquqi şəxslərə verilir. İstisna bir sıra bankların üzən faiz dərəcəsi ilə kreditlər verdiyi ipoteka kreditləridir[5]. Üzən faizli kreditlərin bəzi növləri, xüsusən də ipoteka kreditləri faiz dərəcələrinin məhdudlaşdırılması və ya maksimum icazə verilən faiz dərəcəsinin məhdudlaşdırılması və ya faiz dərəcəsində maksimum dəyişiklik kimi digər xüsusiyyətlərə malik ola bilər.
- ↑ 1 2 "A Guide to Understanding Floating-Rate Securities". Raymond James Financial. 2016-11-18 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 16 February 2015.
- ↑ Плавающая процентная ставка // Райзберг Б. А., Лозовский Л. Ш., Стародубцева Е. Б.. Современный экономический словарь. — 2-е изд., испр. М.: ИНФРА-М. 479 с. 1999.
- ↑ Zibel, Alan. "Q&A: What is Libor, and how does it affect you?". The Seattle Times. 30 September 2008. 2014-12-14 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 16 February 2015.
- ↑ "Which is cheaper, a fixed-rate or floating-rate loan?". Danske Bank. 2021-05-25 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 16 February 2015.
- ↑ Плавающая ставка Arxivləşdirilib 2020-12-08 at the Wayback Machine // banki.ru