Üçpərli badam

Üçpərli badam
Üçpərli badam
Elmi təsnifat
	Domen: Eukariotlar Klad: Diaphoretickes Ranqsız: Arxeplastidlər Aləm: Bitkilər Klad: Streptofitlər Klad: Ali bitkilər Klad: Çoxsporlu bitkilər Klad: Borulu bitkilər Klad: Toxumlu bitkilər Klad: Çiçəkli bitkilər Klad: Evdikotlar Klad: Bazal evdikotlar Klad: Superrozidlər Klad: Rozidlər Klad: Fabidlər Dəstə: Gülçiçəklilər Fəsilə: Gülçiçəyikimilər Yarımfəsilə: Gavalıkimilər Triba: Amygdaleae Cins: Gavalı Növ: Üçpərli badam
Beynəlxalq elmi adı
	Prunus triloba Lindl., 1857;
ITIS	504628
NCBI	552838
EOL	11165323

Üçpərli badam (lat. Prunus triloba) — bitkilər aləminin gülçiçəklilər dəstəsinin gülçiçəyikimilər fəsiləsinin gavalı cinsinə aid bitki növü.

Arealı

Vətəni Çindir. Qərbi Asiyada, Şimali Koreyada dəniz səviyyəsindən 600-2500 m hündürlükdə, dağlıq meşələrdə təbii yayılmışdır.

Botaniki xarakteristikası

Hündürlüyü 5 m, çətirinin diametri 1,5 -2,0 m, tünd qonur rəngli zoğları olan yarpağın tökən ağac və ya koldur. Yarpaqları tünd-yaşıl, tərs-yumurtavaridir, kənarları 3 ayalıdır. Uzunluğu 2,5-6,5 sm, eni 3 sm, kənarları kül rəngli, üst tərəfdən zəif sallanandır. Çiçəkləri kasaşəkilli, yumurtavari və ya lansetvari olub, açıq çəhrayı və ya məxməri rəngdədir, diametri 2-2,5 sm-ə çatıb, tək-tək, bəzən ikisi bir yerdə qısa çiçək saplağında yerləşirlər. Ləçəkləri dairəvi və ya enli yumurtavaridir. Mayda çiçəkləyir, iyul-avqustda yumru, şişkin, sümüklü, 1,8 sm diametrində, qırmızı rəngli meyvəsi yetişir.

Ekologiyası

İşıqsevən, soyuğa davamlıdır, küləkdən qorunan münbit torpaqlarda yaxşı inkişaf edir.

Azərbaycanda yayılması

Böyük Qafqazda təbii halda rast gəlinir. Respublikanın bir çox rayonlarında mədəni şəraitdə becərilir, Nəbatat bağında introduksiya olunub.

İstifadəsi

Abşeronda bağ və parklarda rast gəlinir.

Sinonimləri

Homotipik sinonimləri

Amygdalus triloba (Lindl.) Ricker
Cerasus triloba (Lindl.) A.I.Baranov & Liou
Louiseania triloba (Lindl.) Pachom.
Persica triloba (Lindl.) Drobow

Heterotipik sinonimləri

Amygdalopsis lindleyi Carrière
Amygdalus pedunculata Bunge
Amygdalus pedunculata var. multiplex Bunge
Amygdalus pedunculata var. polygyna Bunge
Amygdalus pedunculata var. simplex Bunge
Amygdalus petzoldii (K.Koch) Ricker
Amygdalus triloba var. plena (Dippel) S.Q.Nie
Amygdalus triloba f. plena (Dippel) Zamyslova
Amygdalus triloba var. truncata (Kom.) S.Q.Nie
Amygdalus triloba var. typica Buia
Cerasus triloba var. plena (Dippel) Skvortsov
Cerasus triloba var. truncata (Kom.) A.I.Baranov & Liou
Prunopsis lindleyi (Carrière) André
Prunus petzoldii K.Koch
Prunus triloba f. atrovirens-plena Hesse
Prunus triloba f. multiplex (Bunge) Rehder
Prunus triloba f. normalis Rehder
Prunus triloba var. petzoldii (K.Koch) G.Nicholson
Prunus triloba f. petzoldii (K.Koch) Q.L.Wang
Prunus triloba var. plena Dippel
Prunus triloba f. simplex (Bunge) Rehder
Prunus triloba var. truncata Kom.