Ön şəkilçi və ya prefiks — sözün önünə artırılaraq, sözə yeni bir məna verən şəkilçilər.[1] Ön şəkilçilər, ümumiyyətlə, Azərbaycan dili üçün xarakterik deyil. Lüğət tərkibimizdə olan ön şəkilçilər bütünlüklə alınmadır. Azərbaycan dilində rast gəlinən ön şəkilçilər ərəb-fars və avropa mənşəlidir:[2][3]
- Bi- – inkar mənada işlənir və “-sız”, “olmayan” kimi başa düşülür.Məsələn:bixəbər
- Na- – “bi” ilə eyni mənada işlənir.Məsələn:nalayiq
- La- – inkarlıq bildirir.
- Ba- – “na” və “bi” ön şəkilçilərinin antonimidir və dilimizdəki "-li" şəkilçisinin ifadə etdiyi mənada başa düşülür.Məsələn:baməzə
- Qeyri- – əkslik bildirir. Bəzi avropa mənşəli sözlərə də qoşula bilir. Məsələn: Qeyri-müəyyən, qeyri – etik
- a- – inkar mənada işlənir. Məsələn: Normal – anormal
- anti- — inkarlıq, “əleyhinə” mənasında işlənir. Məsələn: Türk – antitürk Bu şəkilçilərlə işlənən sözlərin sonuna milli leksik şəkilçilər də əlavə edilə bilir. Məsələn:səddən
biqəm – biqəmlik, biqərar – biqərarlıq
- ↑ "Arxivlənmiş surət". 2016-03-13 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-03-11.
- ↑ "Arxivlənmiş surət". 2018-08-30 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-03-11.
- ↑ "Arxivlənmiş surət". 2018-04-25 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-03-11.
Dilçilik haqqında olan bu məqalə bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni edərək Vikipediyanı zənginləşdirin. |