Çexiya teryeri

Çexiya teryeri 1948-ci ildə Çexiya heyvan yetişdiricisi Frantişek Horak tərəfindən Silihem teryeri ilə Şotlandiya teryerinin cütləşməsi nəticəsində yaradılmışdır. Məqsəd Bohemiya meşələrində ovçuluq üçün uyğun bir teryer əldə etmək idi. Horak təlim almış bir alim olmasa da, uzun illər Çexoslovakiya Elmlər Akademiyasında tədqiqat köməkçisi olaraq çalışmış və burada əldə etdiyi bilikləri it tərbiyəsində istifadə etmişdir. O zaman Çexoslovakiya kommunist rejimi tərəfindən idarə olunurdu. Horakın itləri dünyada daha populyarlaşdıqca, xaricdən böyük miqdarda məktub almağa başladı və bu, onu gizli polis tərəfindən diqqətə alınmasına səbəb oldu. Horak 1997-ci ildə vəfat etmişdir.^[1]

Çexiya teryeri 1963-cü ildə Beynəlxalq Kinologiya Federasiyası tərəfindən beynəlxalq yarışmalar üçün tanınmış və teryerlər qrupuna daxil edilmişdir. Bu cins indi bütün əsas it klubları tərəfindən tanınır və dünyanın ən nadir altı it cinsindən biridir.^[2][3] 1980-ci illərdə ABŞ-yə gətirilmiş, 1988-ci ildə Amerika Çexiya Teryeri Klubu təsis edilmişdir. 2004-cü ildə Amerika İtçilik Klubunun (AKC) Təsisat Stoku Xidmət Proqramına daxil edilmişdir. Çexiya teryeri 1990-cı ildə İngiltərə İtçilik Klubu tərəfindən tanındı və 2000-ci ildən etibarən nadir cins statusu qazandı.^[4][5]

Çexiya teryeri yaxşı əzələləri olan, qısa ayaqlı, yaxşı rənglənmiş və oval formalı bir ov teryeridir. Təbii asılmış qulaqları və təbii quyruğu vardır. Uzun, ipək və azca teksturalı xəzə sahibdir. Xəz boz rəngdən karbon çubuğu qədər açıq boz rəngə qədər (qara piqmentlə) və ya nadir hallarda qəhvəyi (qaraciyər piqmentli) olur. Çexiya teryerinin bədəni uzunluğu hündürlüyündən daha çoxdur və arxa hissəsi bir az qalxır.^[6]

Erkəklərin boyu 29 sm, dişilərin boyu isə 27 sm olur. Çəkisi ideal olaraq 6–10 kq arasında olmalıdır. Bədən uzunluğu, sternumdan arxa tərəfə ölçülərək, ideal olaraq 41–43 santimetr arasında olur. Sinəsi çiyinlərdən arxada, ideal olaraq 43–46 sm arasında olur. Çexiya teryerinin gözləri orta ölçüdə və bir az dərin yerləşmişdir. Quyruğu 18–20 sm uzunluğunda, nisbətən güclü və aşağıya doğru əyilmişdir. Xəzi tüklə örtülmüş, uzun, yumşaq və bir az dalğalıdır.^[7]

Çexiya teryeri sakit və az aktiv olması ilə məşhurdur, bu da onları uşaqlı ailələr üçün uyğun edir. Çexiya teryerinin xəzi digər teryerlərdən fərqli olaraq daranmır, əksinə kəsilir. Uzun xəzlər gündəlik olaraq fırçalanmalıdır.^[8][9]

Bu cins bəzən "Skotty Cramp"dan əziyyət çəkir, bu da qeyri-adi hərəkətə səbəb olur, amma həyati təhlükə yaratmır. Çexiya teryeri həmçinin, hip displaziyası, patella luxasiyası, ürək anomaliyaları, PLL (primar lens luxasiyası) və katarakt kimi göz xəstəlikləri, tiroid problemləri, degenerativ miyelopatiya və "Tip 3 von Willebrand" xəstəliyi kimi məsələlər üçün yoxlanılmalıdır.^[10]