Çat (Ərzurum)

Çat ilçesi 18-ci əsrin başlarında Osmanlı Sipahilər tərəfindən mahala 17 km uzaqlıqda olan bağlıca Beldesi ətrafında qurulmuş. I. Dünya Döyüşündən sonra Kığı mahalına bağlanmış, daha sonra coğrafi mövqeyi səbəbiylə Tercan mahalına bağlanmışdır. Yavi bucaq mərkəzi ikən 1936-cı ildə Aşağıçat Köyü ilçe Mərkəzi olmuş, 1939-cu ildə inzibati bağlılığı dəyişdirilərək Aşkale mahalına bağlanmışdır. 1946-ci ildə Oyuklu kəndi adı altında Ərzurum vilayətinə bağlanmışdır. 1954-cü ildə isə Oyuklu Köyü Çat adı altında ilçe mərkəzi halına çevrilmişdir.

Ilçe Ərzurum ilinin cənubunda iştirak edən Palandöken dağların cənub qərbindəki 1960 rakıma sahib, vulkanik və qayalıq, ətrafı təpələrlə əhatə bir ərazi görünüşü kəsb edən yüksək platolar geniş sahələrə yayıldığı, çoxca düzgün ərazinin olmadığı qismən şoran və duzlu torpaqlara sahib bir quruluşda olan ilçe şərqində Tekman mahalı, Qərbində Tercan ilçesi, şimalında Ərzurum ili və Cənubda Bingöl ili, Karlıova və Yedisu mahalları ilə çevrilidir.

1986-ci ildə xidmətə girən Ərzurum - Bingöl Quru yolu mahalda keçməkdədir. Ərzurum ilinə 52 km uzaqlıqda olan ilçe Bingöl ilinin Karlıova mahalına 61 km məsafədədir. Sahə 1386 m² olub, Palandöken Dağları ətəklərindən gələn Tuzluca və Ağa kəndi çayları mahala iki tərəfdən çevirir. dolanışığını heyvandarlıqla təmin edən bir mahalda dolanışıq qaynağı ya da gəlir qaynaqları yoxdur. öz başına bir ilçedir.

İlçede qış ayları şiddətli olub, yaz ayları isti və quraq keçir. Yağmur ümumiyyətlə bahar aylarında yağar. Qış aylarında istilik dərəcəsi -10, -18 dərəcə olub, zaman zaman -35 °C, -40 °C dərəcəni tapar. Sıx qar yağışı və tipi qış aylarında mahalın bəzi köyleriyle əlaqəsini kəsməkdə isə də mahalda olan Kənd Xidmeti Bakımevi qruplarının sıx işləri ilə qısa zamanda kənd yollar nəqliyyata açılmaqdadır.^[2]