Çarlz Mills Tibu (ing. Charles Mills Tiebout, 12 oktyabr 1924, Nyu-York, Nyu-York ştatı – 16 yanvar 1968, Sietl, Vaşinqton) — amerikalı iqtisadçı, Vaşinqton Universitetinin iqtisadiyyat və coğrafiya üzrə professoru, Tibu fərziyyəsinin müəllifi.
| Çarlz Tibu | |
|---|---|
| Doğum tarixi | 12 oktyabr 1924 |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 16 yanvar 1968 (43 yaşında) |
| Vəfat yeri | |
| Elm sahəsi | Regional iqtisadiyyat |
| İş yeri | |
| Təhsili | |
12 oktyabr 1924-cü ildə Konnektikut, Qrinviçdə anadan olub. 1950-ci ildə Ueslian Universitetini bitirmiş və 1957-ci ildə Miçiqan Universitetində iqtisadiyyat üzrə doktorluq dərəcəsini almışdır. Vaşinqton Universitetində iqtisadiyyat və coğrafiya professoru olaraq tədqiqat və tədris fəaliyyətləri aparmışdır. 16 yanvar 1968-ci ildə 43 yaşında qəflətən vəfat etmişdir.
Regional iqtisadiyyat, iqtisadi coğrafiya, dövlət sektoru iqtisadiyyatı üzrə əsərlərin müəllifidir. Ən məşhur elmi nəticə iqtisadi baxımdan fərdlərin yaşayış üçün yurisdiksiyasını seçmə müddətini təsvir edən Tibu modelidir.
Çarlz Tibu bəzən ərazisindəki seçki proseslərində iştirakdan fərqli olaraq, əhalinin bir hissəsinin başqa yurisdiksiyaya tabe olan, ona daha yaxı ideologiya ilə köç etməsi kimi başa düşülən ayaqlarla səsvermə konsepsiyası ilə də əlaqələndirilir.
Tibu fərziyyəsi (modeli) ictimai seçim nəzəriyyəsi modellərindən biridir. Fərdlərin sərbəst köçünün mümkün olduğu bir sıra yurisdiksiyaları (bələdiyyələr, bölgələr, ölkələr) təsvir edir. Hakimiyyətlər sakinlərinə fərqli ictimai mal dəstləri və fərqli vergi şərtləri təklif edir. Şəxslər ictimai malların istehsal həcminə və vergi ödəmək üçün fərqli seçimlərə görə fərqli üstünlüklərə malikdirlər.
Model, fərdlər arasında sərbəst şəkildə köç edə biləcəyi şərtlərdə, ictimai malların istehsal sahələrinin tarazlıq səviyyəsini yurisdiksiya ilə müəyyənləşdirmə prosesini təsvir edir. Bənzər üstünlüklərə (fərdləşməyə) sahib fərdlərin icmalarının formalaşmasının sistemdə baş verəcəyi göstərilmişdir, yəni model ictimai məhsul istehsalının iki əsas problemini həll edir: agentlərin üstünlüklərini müəyyənləşdirmək və toplamaq.
- Tiebout C. A Pure Theory of Local Expenditures // The Journal of Political Economy. — 1956. — Vol.64. — N5. — P. 416—424.
- Tiebout C. Exports and Regional Economic Growth // The Journal of Political Economy. — 1956. — Vol. 64. — No. 2. — P. 160—164.
- Tiebout C. Community Income Multipliers: A Population Growth Model // Journal of Regional Science. — 1960. — No. 2(1) — P. 75.
- Tiebout C. An Economic Theory of Fiscal Decentralization / In: NBER, Public Finances, Needs, Sources and Utilization. — Princeton (Univ.Press), 1961. — P.79-96.
- Tiebout C., Hansen, W. L. An Intersectoral Flows Analysis of the California Economy // The Review of Economics and Statistics. 1963. — Vol. 45. — No. 4. — P. 409—418.
- Ахинов Г. А. Экономика общественного сектора : Учеб. пособие - М: ИНФРА-М, 2009. - C. 343. ISBN 978-5-16-003104-0
- Экономическая теория : научное издание / Под ред. Дж. Итуэлла, М. Милгейта, П. Ньюмена. - М: ИНФРА-М, 2004. - C. 931. ISBN 5-16-001750-X