Çələbi Mehmed Mədrəsəsi və ya Sultaniyə Mədrəsəsi — 1414-1415-ci illərdə Osmanlı sultanı I Mehmedin əmri ilə Mehmed Memişoğlu Əbubəkr tərəfindən inşa edilən mədrəsə. Mədrəsə Amasyanın Merzifon dairəsinin mərkəzində yerləşir. Mədrəsənin ilk müdərrisi isə Mehmed Çələbidir. Bina Çələbi Mehmed Mədrəsəsi Məscidinin yanında yerləşir.
| Çələbə Mehmed Mədrəsəsi | |
|---|---|
| türk. Çelebi Mehmet Medresesi | |
 | |
| Ölkə | Türkiyə |
| Şəhər | Amasya |
| Yerləşir | Merzifon |
| Əsas tarixlər | 1414-1415 |
| Üslubu | mədrəsə |
| Material | kərpic |
| 40°52′26″ şm. e. 35°27′41″ ş. u. | |
 |
|
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Binanı memarlıq tarixi baxımından araşdıran ilk şəxs Qabriel adlı bir professordur.[1] Professorun 1930-cu ildə binada aparılan araşdırmalarına görə, kitabənin inşa tarixi 1414-1415-ci (H.817) illərdir. Mədrəsənin böyük giriş qapısı var. Girişdəki orijinal qapılar Ankara Etnoqrafiya Muzeyində saxlanılır. Bu gün isə giriş qismində Merzifon Bələdiyyəsinin daha sonra inşa etdirdiyi orijinal qapılara bənzəməyən qapılar yer alır.[1] Giriş qapısının üstündə 1866-cı ildə Amasya mütəsərrifi Ziya Paşa tərəfindən inşa etdirilmiş saat qülləsi var.[2] Mədrəsə kvadrat planlı, yonulmuş daşdan tikilmişdir. Binanın daxilində 20 hücrə var.
Mədrəsə 1418-1419-cu illər ərzində Emin Onuroğlu Əli bəy tərəfindən təmir edilmişdir.[2] Bina 1950-ci illərdə uşaq və xalq kitabxanası, bələdiyyə deposu, musiqi dərsxanası, sonrakı illərdə də toy salonu və Quran kursu kimi müxtəlif məqsədlər üçün istifadə edilmişdir. Hal-hazırda isə sosial və bədii fəaliyyətlərin həyata keçirildiyi yerdir.[1]
Ziya Paşa Amasya mütəssərrifi olduğu illərdə 1866-cı ildə binanın giriş qapısı üzərində inşa edilən saat qülləsi silindrik quruluşa və siferblat isə dairəvi quruluşa sahibdir.[3][4]
- ↑ 1 2 3 "Sultaniye Medresesi". Eserleri ve Tarihî Özellikleriyle Merzifon: 49-50–51. oktyabr 2009. (#accessdate_missing_url)
- ↑ 1 2 "Çelebi Mehmet (Sultaniye) Medresesi - Merzifon" (türk). amasyagezi.com. 12 oktyabr 2014 tarixində arxivləşdirilib.
- ↑ Çerkez, Murat. "Amasya Saat Kuleleri". EKEV Akademi. Erzurum Kültür Eğitim Vakfı. 2010: səh:325-338.
- ↑ "Medreseler" (türk). amasyagezi.com. 7 mart 2016 tarixində orijinalından arxivləşdirilib.