Əli­yev Zey­na­lab­din bəy Ha­ca­ğa oğ­lu (24 aprel 1894, Ba­kı – 1937) — Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti dövründə (1918-1920) milli mədəniyyətin tərəqqisində yaxından iştirak etmiş mədəniyyət xadimi.

Zeynal bəy Əlizadə
Əlizadə Zeynal Hacıağa oğlu
Doğum tarixi
Doğum yeri Bakı, Rusiya imperiyası
Vəfat tarixi
Vəfat yeri Bakı, Azərbaycan SSR
Təhsili Moskva Kommersiya İnstitutu (1916-18)

Həyatı

Azər­bay­can Xalq Cüm­hu­riy­yə­ti Par­la­men­ti­nin xü­su­si qə­ra­rı­na əsa­sən, döv­lət he­sa­bı­na ali təh­sil al­maq üçün xa­ri­cə gön­də­ril­miş tə­lə­bə­lər­dən bi­ri. Par­la­men­tin 1919 il 1 sent­yabr ta­rix­li qə­ra­rı­na əsa­sən, təh­si­li­ni me­mar­lıq sa­hə­sin­də da­vam et­dir­mək üçün Ro­ma Kral Rəs­sam­lıq Aka­de­mi­ya­sı­na (İta­li­ya) gön­də­ril­miş­di. Son­ra­kı ta­le­yi ba­rə­də mə­lu­mat aş­kar olun­ma­mış­dır".

Zeynal Əlizadə Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Hökumətinin 1919-cu il 23 mart1920-ci il 30 yanvar tarixli qərarları ilə dövlət gerbinin, hərbi orden-medalların və dövlət möhürünün layihələrinin hazırlanması məqsədilə elan olunmuş müsabiqədə fəal iştirak etmişdir. Onun layihəsi əsasında buraxılmış döş nişanları və xatirə medallarında Parlamentin binası, bayraq, aypara, səkkizguşəli ulduz, günəşin doğması, gül çələngi həkk olunmuşdur.

Haqqında yazılanlar

"Azər­bay­can Yurd bil­gi­si" dər­gi­sin­də­ki mə­qa­lə­lər "Hey­kəl­tə­raş Zey­nal A. Sa­ray" və "Zey­nal Ak­koç" im­za­la­rı ilə çap olun­muş­dur.

"1919-cu il­də, av­qust ayı­nın 27-ci gü­nün­də ve­ri­lib şə­ha­dət­na­mə xü­su­sun­da ki, Ağa Zey­na­lab­din bəy Ha­cı Ağa­bəy oğ­lu Əli­yev Ba­kı şə­hə­ri­nin sa­ki­ni, Ha­cı Qa­sım­bəy məs­ci­di­nin ca­maa­tı­na mən­sub­dur. Tə­vəl­lü­dü va­qe olub 1894-cü il­də ap­rel ayı­nın 24-cü gü­nün­də, ne­cə ki, tə­vəl­lü­dü sü­but olu­nub məs­ci­din met­rik dəf­tə­rin­də

İm­za­nı təs­diq edi­rəm.

Ha­cı Qa­sım­bəy məs­ci­di­nin mol­la­sı Mol­la Ru­hul­la Ha­cı Ab­dul­la oğ­lu."

yaz­mış ol­du­ğu mə­qa­lə­lərdə, Zey­nal Ha­cıa­ğa oğ­lu Əli­za­dənin 1895-ci il­də Ba­kı şə­hə­rin­də ana­dan ol­duğu qeyd olunub.

Be­lə ki, şə­ha­dət­na­mə­ni əsas gö­tür­sək, "Əli­yev Zey­na­lab­din bəy Ha­cı Ağa­bəy oğ­lu 1894-cü il ap­rel ayı­nın 24-də" ana­dan ol­muş­dur.

Hə­min ya­zı­lar­da mə­lu­mat ve­ri­lir­di ki, Zey­nal Əli­za­də or­ta təh­si­li­ni bi­tir­dik­dən son­ra (1915-ci il­də) Mosk­va Kom­mer­si­ya ins­ti­tu­tu­na da­xil ol­muş, bu­ra­da üç il təh­si­li­ni da­vam et­dir­miş, 1918-ci ilin pa­yı­zın­da Ba­kı­ya qa­yıt­mış­dır?. Azər­bay­can Xalq Cüm­hu­riy­yə­ti­nin poçt və te­leq­raf na­zir­li­yin­də xü­su­si tap­şı­rıq­lar üz­rə baş mə­mur və­zi­fə­si­nə tə­yin olu­nan Zey­nal Əli­za­də ey­ni za­man­da rəs­sam­lıq sə­nə­ti üz­rə də öz ya­ra­dı­cı­lı­ğı­nı da­vam et­dir­miş­dir. Poçt markalarının rəssamı olmuşdur.

Zey­nal Əli­za­də­nin İta­li­ya­da təh­sil al­ma­sı haq­qın­da­kı fakt­lar, aka­de­mi­ya­nı 1923-cü il­də bi­tir­miş Zey­nal bə­yin Pa­ris­də ya­şa­yan Cey­hun Ha­cı­bəy­li ilə ya­zış­ma­la­rın­da da təs­diq­lə­nir. N.Abu­ta­lı­bo­va bu­nun­la bağ­lı ya­zır: "1919-cu ilin or­ta­la­rın­da (1920-ci ilin yan­va­rın­da – M.S.) Ru­si­ya­nın və Av­ro­pa­nın ali mək­təb­lə­rin­də oxu­maq üçün 99 azər­bay­can­lı gənc gön­də­ril­miş­dir. On­lar­dan iki­si­nin in­ti­har et­di­yi­ni bi­lib qa­lan­la­rın hə­ya­tı ilə ma­raq­lan­ma­ğa baş­la­dıq. Bu, çox mü­rək­kəb bir iş idi. Bu­nun­la be­lə, bə­zi şey­lə­ri ay­dın­laş­dır­maq müm­kün ol­du. Bu­dur, əli­miz­də Pa­ris­də çə­kil­miş şə­kil var­dır. Tə­lə­bə­lər Av­ro­pa öl­kə­lə­ri­nə yo­la düş­məz­dən qa­baq çək­di­rib­lər?. Hey­kəl­tə­raş Zey­nal Əli­ye­vin Cey­hun Ha­cı­bəy­li­yə üç mək­tu­bu da biz­də­dir. Bun­lar­dan iki­si 1922-ci il­də ya­zıl­mış­dır və Z.Əli­yev xə­bər ve­rir ki, Pe­ru­ca­da Ak­ka­de­mia di Bel­la Ar­ti­də oxu­yur, mad­di yar­dı­ma gö­rə min­nət­dar­dır. Sər­gi­lə­rin­dən də söh­bət açır. Ey­ni ün­va­na gön­dər­di­yi so­nun­cu (27 av­qust 1927-ci il) mək­tu­bun­da ya­zır ki, Aka­de­mi­ya­nı bi­ti­rib, iş ta­pa bil­mir, kor­luq çə­kir, bu­na gö­rə də Bra­zi­li­ya­ya köç­mək is­tə­yir. Mək­tu­bun­da Ba­kı­dan gəl­miş ba­cı­sı Sa­ra­nı və Ber­lin­də tə­lə­bə olan İbad Əli­ye­vi xa­tır­la­yır. Bu­ra­da siz Zey­nal Əli­ye­vin İta­li­ya­da poçt otk­rıt­ka­la­rı şək­lin­də bu­ra­xıl­mış fo­to­şə­kil­lə­ri ilə ta­nış ola bi­lər­si­niz".

İstinadlar

  1. . 2018-05-14 tarixində . İstifadə tarixi: 2018-04-30.
  2. Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti (ədəbiyyat, dil, mədəniyyət quruculuğu), Bakı, 1998.

Həmçinin bax

Mənbə — ""

Informasiya Melumat Axtar

Anarim.Az

Sayt Rehberliyi ile Elaqe

Saytdan Istifade Qaydalari

Anarim.Az 2004-2023