Yeni Zelandiya yaponları və ya yapon əsilli yeni zelandiyalılar (日系ニュージーランド人, Nikkey Nyucirandocin?)Yeni Zelandiya dövlətinin ərazisində yaşayan yapon əsilli şəxslər. Bu qrupa həm yapon immiqrantlar, həm də Yeni Zelandiyada doğulmuş yapon əsilli şəxslər daxildir.

Yeni Zelandiya yaponları
Ümumi sayı
18.141 (2018)
Yaşadığı ərazilər
Kraystçerç, Vellinqton, Oklend
Dili

Yeni Zelandiya ingiliscəsi, yaponca

Dini

buddizm, şintoizm, xristianlıq, dinsizlik

Tarixi

 
Yapon əsilli Yeni Zelandiya tennisçisi .

XIX əsr

Yeni Zelandiyaya gələn ilk yaponlar sirk sənətçiləri olmuşdurlar. 1874-cü ildə Yaponiyadan gələn akrobatlar və güləşçilər Yeni Zelandiyada çıxış etmişdirlər.

1880-ci illərdə Yaponiyaya məxsus donanma gəmiləri Yeni Zelandiyaya səfərlər etmişdir. Yaponiyanın gəmi kapitanlarından biri maori kralı samuray zirehi təqdim etmişdir. 1886-cı ildə Yaponiya jurnalisti Yeni Zelandiyaya səfər etmiş və ölkədəki irqi ayrı-seçkilik haqqında yazmışdır. ivisinin lideri və Yeni Zelandiya siyasətçisi olan onunla görüşmüş və ona hədiyyə etmişdir.

XIX əsrdə ancaq iki yapon Yeni Zelandiyada məskunlaşmışdır. 1890-cı ildə limanına çatan Asaciro Noda Yeni Zelandiyada məskunlaşan ilk yapon olmuşdur. Ölkədə məskunlaşan ikinci yapon olan Kazuyuki Tsukivava isə Danidin şəhərində yaşamağa başlamış və 1907-ci ildə Yeni Zelandiya vətəndaşlığı almışdır. Onlar Yeni Zelandiyada dənizçi və aşpaz kimi işləmiş, evlənmiş və ailə sahibi olmuşdurlar.

1900–1945

1899-cu ildə Yeni Zelandiyada qəbul edilən yaponların ölkəyə miqrasiya etməsinə mane olmuşdur. 1915–19-cu illərdə Yeni Zelandiyaya cəmi 55 yapon gəlmişdir. 1920-ci illərə qədər ancaq 14 yapon kişi Yeni Zelandiyada məskunlaşmış, İkinci dünya müharibəsinə qədər isə ancaq 10 yapon Yeni Zelandiya vətəndaşlığı ala bilmişdir. Onlardan üçü Şimal adasının Şərq sahilində məskunlaşmışdı.

İkinci dünya müharibəsi zamanı ölkənin beş yapon sakini "düşmən" hesab edilərək yerləşən həbs edilmişdir. qəsəbəsində yerləşən əsir düşərgəsində isə yüzlərlə yapon müharibə əsiri saxlanılmışdır. Həbs düşərgəsində baş verən üsyanların birində 48 yapon müharibə əsiri öldürülmüşdür.

İkinci dünya müharibəsindən sonra

İkinci dünya müharibəsindən sonra Yaponiya ilə Yeni Zelandiya arasındakı münasibətlər yaxşılaşmışdır. 1965-ci ildə ölkədə yapon dilini tədris edən ilk universitet olmuşdur. 1986-cı ildə ölkədəki immiqrasiya kriteriyaları dəyişmiş və Yeni Zelandiyaya gələn yaponların sayında böyük artım baş vermişdir. Yeni Zelandiyada yaşayan yaponların sayı 1996-cı ildə 7.461, 2006-cı ildə 11.910, 2011-ci ildə isə 14.118 olmuşdur. 1987-ci ildə Yeni Zelandiyaya gələn yapon turistlərin sayı 66.404 olduğu halda, 1997-ci ildə bu rəqəm 162.736-ya çatmışdır.

1990-cı illərdən etibarən bir çox yapon tələbə təhsil məqsədilə Yeni Zelandiyaya gəlir və dil məktəblərində təhsil alır. 1996-cı ildə yaponlar Yeni Zelandiyanın ən böyük 19-cu etnik qrupu idilər.

Vəziyyət

2018-ci ilin məlumatına əsasən Yeni Zelandiyada 18.141 yapon əsilli şəxs yaşayır. Yeni Zelandiyaya gələn yaponların çoxu işləmək, evlənmək, qohumların yanına köçmək və ya təhsil almaq məqsədilə gəlir. Yapon icması mədəniyyət tədbirlərinin, xüsusilə, "Yaponiya günləri"nin keçirilməsində iştirak edir. Ölkədə karaoke barları və yapon restoranları fəaliyyət göstərir.

Yeni Zelandiya yaponları əsasən Şimal adasında məskunlaşıblar. Ölkədəki ən böyük yapon icması Oklend şəhərində yerləşir. Yaponların çoxu Oklendin şərqində yaşayır. Digər yapon icmalarına , Vellinqton və icmaları aiddir.

İstinadlar

  1. . Statistics New Zealand. 2021-12-13 tarixində . İstifadə tarixi: 21 avqust 2022.
  2. Copland, Tessa. . Te Ara - the Encyclopedia of New Zealand (ingiliscə). 2022-04-25 tarixində . İstifadə tarixi: 21 avqust 2022.
  3. Copland, Tessa. . Te Ara - the Encyclopedia of New Zealand (ingiliscə). 2021-12-30 tarixində . İstifadə tarixi: 21 avqust 2022.
  4. Copland, Tessa. . Te Ara - the Encyclopedia of New Zealand (ingiliscə). 2021-12-30 tarixində . İstifadə tarixi: 21 avqust 2022.
  5. Tanaka, Koichi. . Asian Studies Review. 23 (1). 1999: 69–92. doi:. ISSN .
  6. Copland, Tessa. . Te Ara - the Encyclopedia of New Zealand (ingiliscə). 2022-01-25 tarixində . İstifadə tarixi: 21 avqust 2022.

Xarici keçidlər

Mənbə — ""

Informasiya Melumat Axtar

Anarim.Az

Sayt Rehberliyi ile Elaqe

Saytdan Istifade Qaydalari

Anarim.Az 2004-2023