Fəhlə ailəsində dünyaya gəlmişdir. [[Orenburq vilayəti]]nin [[Medenqorsk]] şəhərində orta məktəbi bitirmiş, 1950 -ci ildə [[Moskva Dövlət UniversitetininUniversiteti]]nin tarix fakultəsinin şərqşünaslıq şöbəsinə daxil olur. [[1955 ]]-ci ildə universiteti əla qiymətlərlə bitirərək, SSRI EA-sınınnın Tarix İnstitutunun aspiranturasının feodalizm bölməsinə daxil olur. Elmi rəhbəri L.V. Çerepninin təqdimatı əsasında [[1958 ]]-ci il də Tarix İnstituna işə qəbul eilir. İnstitutda 1958-1968 ci illərdə kiçik elmi işçi, [[1968]]-[[1984 ]]-cü illərdə böyük elmi işçi kimi çalışmışdır. 1959 cu ildə Cənubi Qafqaz tarixinə dair "XVII-XVIII əsrlərdə [[Azərbaycan]] və Şərqi [[Ermənistan]] şəhərləri" mövzusunda namizədlik dissertasiyasını müdafiə etmişdir. [[1974 ]]-cü ildə "Zaqafqaziya ölkələrində feodalizm qurluşunun inkişaf yolları və xüsusiyyətləri" mövzusunda doktorluq dissertasiyasını müdafiə etmişdir. [[1982 ]]-ci ildən institutun professoru, 1984 cü ildən SSRİ EA-nın müxbir üzvü seçilmiş, 1984-1988 ci illərdə Tarix Institunun SSRİ ərazisində qədim tarixi dövlətlər şöbəsinə rəhbərlik etmişdir. !985-1995 ci illərdə illik "SSRİ ərazisində qədim tarixi dövlətlər" (1994 -cü ildən - "Şərqi Avropanın qədim dövlətləri") müəciməsinin məsul redaktoru; eyni zamanda da "SSRİ xalqlarına aid qədim mənbələr" (1993 cü ildən - "Şərqi Avropa tarixinə aid qədim mənbələr") külliyyatının məsul redaktor müavini olmuşdur. [[1985 ]]- [[1988 ]]-ci illərdə Rusiya - Fələstin cəmiyyətinin sədri olmuş, ömrünün son illərinə qədər Rusiya Tarixinin Elmi Mərkəzinə rəhbərlik etmişdir.