Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
|
|
|
||
|
Sətir 47:
== Xarici keçidlər ==
*[http://arshiv.gamoh.info/xiyabani.html Güney Azərbaycan Milli Oyanış Hərəkatı : Şeyx Məhəmməd Xiyabani]
Ş.M.Xiyabani öz xalqının və Vətəninin vurğunu idi. O, xalqının müstəqil yaşaması, azadlığı uğrunda canını qurban verdi. Xiyabaninin ictimai-siyasi fəaliyyəti, fəlsəfi görüşləri, publisistikası, ümumiyyətlə, yaradıcılığı layiqincə öyrənilməyib, ətraflı tədqiq və təhlil edilməyib. Doğrudur, onun həyatı, siyasi fəaliyyəti haqqında müəyyən araşdırmalar aparılıb. Bu sahədə ilk əsər Qulam Məmmədlinin 1949-cu ildə çap olunmuş "Xiyabani" kitabıdır. Kitabda 1917-1920-ci illərdə Cənubi Azərbaycanın milli azadlıq hərəkatından geniş söhbət açılır. Tədqiqatçı mövzu ilə bağlı zəngin materiallara istinad edir. Kitab boyu Xiyabani şəxsiyyətinə dərin məhəbbət görürük. Q.Məmmədlidən əvvəl rus sovet mətbuatında Xiyabaninin siyasi fəaliyyətini əks etdirən A.A.Vinoqradovun "Fars Azərbaycanında inqilabi hərəkat", Q.Q.İlyinskinin "Şeyx Məhəmməd Xiyabani" adlı məqalələri mövcuddur. Ancaq ilk dəfə Xiyabaninin keçdiyi mübarizə yolu, siyasi fəaliyyəti, nitqlərini əks etdirən tədqiqat müəllifliyi Q.Məmmədliyə nəsib olub. Bu əsər Xiyabaninin həyatı və şəxsiyyəti, siyasi fəaliyyəti haqqında yazılmış ilk tədqiqat işi kimi dəyərlidir. Xiyabaninin tədqiqatçıları sırasında filologiya elmləri doktoru Qafar Kəndlinin adını çəkməmək günah olar. 1961-ci ildə "Azərbaycan" ruznaməsinin nəşriyyəsi kimi çap olunan Xiyabaninin "Azərbaycan və Azərbaycanın demokratik qüvvələri" adlı kitabına mərhum alim Qafar Kəndli Herisçi Şeyx Məhəmmədin həyatı və ictimai fəaliyyətini əks etdirən "Ön söz" yazıb. Bu yazı Xiyabani haqqında qələmə alınan ən tutarlı, ən səviyyəli, əhatəli məqalələrdən biridir.
== Həmçinin bax ==
* [[Cənubi Azərbaycan]]
| |||