Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
|
Redaktənin izahı yoxdur
|
k tənzimləmə
|
||
|
Sətir 29:
|qohum xalqlar = [[Bolqarlar]]
|qeyd =
}}[[
'''Banat bolqarları''' və ya '''Palçane''' — Banat vilayətində yaşayan bolqarların etnik qrupu. Yazılı ədəbiyyatda banat-bolqar dilindən istifadə edirlər. Banat bolqarlarının çoxu [[Pavlikanlar hərəkatı]]nın üzvü olmuşların törəmələridir<ref name="istrodina">[https://archive.is/20130126161558/www.istrodina.com/rodina_articul.php3?id=1857&n=96 Журнал «Родина»: Пальчене<!-- Заголовок добавлен ботом -->]</ref>. Yazıda latın əlifbasından istifadə edirlər. Banat bolqarlarının böyük əksəriyyəti katolikdir.
== Həyat və mədəniyyət ==
Mədəni anlamda banat bolqarları 1866-cı ilə qədər xorvatların təsir dairəsində olmuşdur. Onların kilsə xadimlərinin böyük əksəriyyəti xorvat idi, üstəlik uşaqları xorvat dilində təhsil alırdı. Bununla belə məhs bu dövrdə xorvat və macar latın əlifbası əsasında banat danışığına uyğun əlifba tərtib edilir. Bu işdə maraqlı olan müəllimlər (bolqar və alman) kitabları tərcümə edir, dərsliklər tərtib edir və yerli ləhcədə qəzet buraxırdılar.
Ancaq 1899-cu ildə Macar hakimiyyəti ölkədə macvar dilinin məcburi şəkildə tətbiqinə və yerli ləhcələrin qadağan olunmasına başlayır. Bu kimi addımlar [[Birinci Dünya müharibəsi]]nin sonuna qədər davam edir. Bundan sonra isə bölgədə rumın və serb mdəniyyətinin təsiri güclənir. 1930-cu illərdə "Banat bolqarlarının xəbərləri" adlı qəzet işıq üzü görür. Burada bədii ədəbiyyatdan tərcümələr nəşr edilir, yerli dialektdə orijinal şeirlər və hekayələr nəşr olunurdu. 1947-ci ildən Runımiya hakimiyyəti bolqarlara məktəblərdə ana dilində təhsil almalarına icazə verir<ref name="istrodina" />.
[[
Banat bolqarlarının musiqisi bir çox şifahi və musiqili xüsusiyyətləri ilə bolqar xalq musiqisinin ayrı bir şöbəsi kimi təsnif edilir. Onların musiqisinə rumın, serb, macar musiqisi böyük təsir göstərmişdir. Nəticədə bolqar kolyadları şəhər tipli mahnılarla əvəz edilmişdir. Roma katolik kilsəsinin qanunları müəyyən dərəcədə mahnı tiplərinə də öz təsirini göstərmişdir<ref name=kaufman>{{cite journal |journal=Северозападна България: Общности, Традиции, Идентичност. Регионални Проучвания На Българския Фолклор|title=Песните на банатските българи |last=Кауфман |first=Николай |authorlink=Кауфман, Николай Янков|issn=0861-6558 |location=София |year=2002 |language=Bulgarian}}</ref> Banat bolqarları bir çox bolqar bayramlarını qoruyub saxlasalarda, digər qonşu xalqların bayramlarını da mənimsəmişlər<ref>{{cite journal |journal=Северозападна България: Общности, Традиции, Идентичност. Регионални Проучвания На Българския Фолклор |title=Календарните празници и обичаи на банатските българи като белег за тяхната идентичност |last=Янков |first=Ангел |issn=0861-6558 |location=София |year=2002 |language=Bulgarian }}</ref>. Ən məşhur bayramlarından biri Faršángji və ya karnavaldır.
== Seçilmiş faktlar ==
Sətir 61:
* [http://www.promacedonia.com/banat/ ''Банатските българи'']
* [http://www.falmis.org/ Дружество на банатските българи в България] {{ref-bg}}
* [https://web.archive.org/web/20110116015819/http://starbisnov.ro/ сайт StárBišnov]
[[Kateqoriya:Bolqarlar]]
| |||