Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
k tərəfindən edilmiş redaktələr geri qaytarılaraq Solavirum tərəfindən yaradılan sonuncu versiya bərpa olundu.
Teq: Geri qaytarma
Rescuing 3 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8
Sətir 55:
[[Fayl:Flag of the Russian Empire (black-yellow-white).svg|thumb|130px|Rusiya İmperiyası bayrağı, 1914-cü ilədək (Romanov sülaləsinin bayrağı)]]
 
'''Rusiya İmperiyası''' ({{Dil-ru|Российская империя}}) — 1721-ci ildə [[Şimal müharibəsi (1700-1721)|Şimal müharibəsinin]] sona çatmasından 1917-ci il [[Fevral burjua-demokratik inqilabı|Fevral inqilabı]] nəticəsində hakimiyyətə gələn [[Rusiya müvəqqəti hökuməti|müvəqqəti hökumət]] tərəfindən [[Rusiya Respublikası|Respublika]] qurulana qədər [[Avrasiya]] və [[Şimali Amerika]] boyunca mövcud olmuş imperiya.<ref>. Swain says, "The first government to be formed after the February Revolution of 1917 had, with one exception, been composed of liberals." {{cite book |author=Geoffrey Swain |title=Trotsky and the Russian Revolution |url=https://books.google.com/books?id=_a3pAgAAQBAJ&pg=PR15 |year=2014 |publisher=Routledge |page=15 |access-date=2018-06-11 |archive-date=2015-09-19 |archive-url=https://web.archive.org/web/20150919081708/https://books.google.com/books?id=_a3pAgAAQBAJ&pg=PR15 |url-status=live }}; also see {{cite book |author=Alexander Rabinowitch |title=The Bolsheviks in Power: The First Year of Soviet Rule in Petrograd |url=https://books.google.com/books?id=BEoBCGJ4VqYC&pg=PA1 |year=2008 |publisher=Indiana UP |page=1 |access-date=2018-06-11 |archive-date=2015-09-10 |archive-url=https://web.archive.org/web/20150910221609/https://books.google.com/books?id=BEoBCGJ4VqYC&pg=PA1 |url-status=live }}</ref>
 
Dünya tarixində üçüncü böyük imperiya olmaqla, üç qitə boyunca uzanan Rus İmperiyası ərazi ölçüsünə görə yalnız [[Britaniya İmperiyası|Britaniya]] və [[Monqol İmperiyası]]ndan geri qalırdı. Rusiya imperiyasının yüksəlişi rəqib qonşularının — İsveç, [[Reç Pospolita]], İran və Osmanlı imperiyalarının zəifləməsi sayəsində baş verdi. Bu, 1812–1814-cü illərdə [[Napoleon Bonapart|Napoleonun]] Avropanı idarə etməklə qərbə və cənuba doğru genişlənmək istəyinin dəf edilməsində böyük rol oynadı.
 
Rusiya İmperiyasını 1721-ci ildən 1762-ci ilə qədər [[Romanovlar sülaləsi|Romanovlar ailəsi]], 1762-ci ildən sonra bu ailənin alman əsilli qolu Holşteyn-Qottorp ailəsi idarə edirdi. 19-cu əsrin əvvəllərində Rusiya İmperiyası şimaldan [[Şimal Buzlu okean]]dan cənubda [[Qara dəniz]]ə, qərbdən [[Baltik dənizi]]ndən şərqdə [[Sakit okean]]a və 1867-ci ilə qədər [[Şimali Amerika|Amerika]]da [[Alyaska]]ya qədər uzanırdı.<ref>[http://www.bbc.co.uk/news/in-pictures-17449958 In pictures: Russian Empire in colour photos] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20180820055545/https://www.bbc.co.uk/news/in-pictures-17449958 |date=2018-08-20 }}, BBC News Magazine, March 2012.</ref> 1897-ci ildə əhalinin siyahıya alınması ilə qeydiyyata alınan 125.6 milyon nəfər ilə həmin dövrdə [[Tzin sülaləsi|Böyük Tzin]] və Hindistandan sonra dünyada əhalisinin sayına görə üçüncü yerdə idi. Rusiya bütün imperiyalar kimi iqtisadiyyat, etnik və dini mənsubiyyət fərqliliklərini özündə birləşdirirdi. İmperiyada çoxsaylı üsyan və sui-qəsd cəhdləri həyata keçirən müxalif qüvvələr var idi. Onlar gizli polis tərəfindən yaxından izlənilir və minlərlə insan [[Sibir]]ə sürgün edilirdilər.
 
İqtisadi cəhətdən, imperiyanın əsas bazasını kənd təsərrüfatı təşkil edirdi. Böyük əmlaklarda təhkimli kəndlilərin çalışması ([[Rusiyada kəndli islahatı|1861-ci ildə azad olunanadək]]) ilə məhsuldarlıq göstəriciləri aşağı idi. Dəmir yolu və fabriklərdə xarici sərmayələrin qoyulması hesabına iqtisadiyyat yavaş-yavaş sənayeləşdirildi. Torpaqlar 10-cu əsrdən 17-ci əsrə qədər zadəganlar ([[boyar]]lar), sonralar isə imperator tərəfindən tərəfindən idarə olunurdu. Çar III İvan (1462–1505), daha sonra ortaya çıxacaq olan imperiyanın təməlini qoymuşdur. O, dövlətin ərazisini üç dəfə artırmış, [[Qızıl Orda]]nın ağalığına son qoymuş, Moskva [[Kreml]]ini bərpa etdirmiş və Rusiya dövlətinin bünövrəsini qoymuşdur. [[I Pyotr|Çar Böyük Pyotr]] (1682–1725) çoxsaylı müharibələr aparmış və onsuz da böyük olan imperiyanı daha da böyüdərək Avropanın əsas güclərindən birinə çevirmişdir. O, paytaxtı [[Moskva]]dan yeni şəhər modeli olan [[Sankt-Peterburq]]a köçürmüş və ənənəvi, orta əsrlərdən qalma bəzi ictimai və siyasi baxışları müasir, elmi, Avropayönümlü və rasionalist bir sistemlə əvəz edən mədəni inqilab həyata keçirmişdir.

Informasiya Melumat Axtar

Anarim.Az

Sayt Rehberliyi ile Elaqe

Saytdan Istifade Qaydalari

Anarim.Az 2004-2023