}}

 

 

Əsası eramızın 43-cü ilində<ref name="roman">{{cite book |title=Roman London |last=Perring |first=Dominic |year=1991 |publisher=Routledge |location=London |isbn=0203231333|page=1}}</ref> imperator [[Klavdi]]nin rəhbərliyi ilə [[Roma İmperiyası]] qoşunlarının Britaniya adalarını ələ keçirməsindən sonra qoyulmuşdur.

 

== Adı ==

 

== İqtisadiyyatı ==

Turizm baxımından tarixi əsərlər muzeylərdə sərgilənməkdədir. Mədəniyyətləri hələ 1000 il öncə dünyaya yayılmağa başlamışdır.

 

== Qeyri-rəsmi adı ==

 

=== Din ===

 

2011-ci il siyahıya almasına görə<ref>"2011 Census, Key Statistics for Local Authorities in England and Wales"[http://www.ons.gov.uk/ons/publications/re-reference-tables.html?edition=tcm%3A77-286262] Ons.gov.uk. 11 December 2012. Retrieved 4 May 2013.</ref>:

 

== Tarixi ==

Etnik cəhətdən Londonun əhalisi çoxmillətlidir. Qədim dövrlərdən burada məskən salmış [[Britlər|brit]] tayfalarından əlavə, bu ərazidə irlandlar, müxtəlif millətli mühacirlər qrupu, habelə uelslilər və şotlandlar yaşayır. XIX əsrin sonlarında Londona yəhudilər, ardınca [[Aralıq dənizi]] sahili ölkələrindən, həmçinin [[Avstraliya]] və [[Çin]]dən köçkünlər gəlməyə başladılar. 1950-ci ildə isə [[Hindistan]]dan gələn çoxsaylı mühacirlər burada məskən saldılar.

 

 

=== Paytaxt London ===

Britaniya krallığının mərkəzi sayılan London XIX əsrdən başlayaraq dünyanın müxtəlif ölkələrindən çoxsaylı insan axınına məruz qalsa da, şəhərdə o dövrdə yalnız iki və üç mərtəbəli binalar tikilirdi. XX əsrin əvvəlindən etibarən paytaxt əhalisinin sayının ildən-ilə artmasına baxmayaraq, şəhər yeni qaydalarla çətinliklə ayaqlaşırdı. İngilislər həmişə mühafizəkar olublar, indi də adət-ənənələrə hörmətlə yanaşırlar. Lakin, London sakinləri bəzən varlı şirkətlər qarşısında təslim olurdular. Keçən əsrin ortalarına qədər şəhərin hər bir nöqtəsindən öz hündürlüyü ilə nəzərləri cəlb edən, ser [[Kristofer Ren]]in layihəsi üzrə tikilən məşhur [[Müqəddəs Pavel kilsəsi]] indi "Barbiken" göydələnləri arasında görünməz olub.

Hazırda Londonda yeni inzibati binanın tikilməsinə razılıq almaq müşkül məsələdir. Yerli hakimiyyət orqanlarının qoyduğu məhdudiyyətlərə görə, paytaxt şəhərdə tikintinin aparılmasına çox ciddi nəzarət olunur və torpaq sahəsinə də sərt və kəskin limit qoyulub. Londonluların daha çox sevdiyi qədim tikililər və meydanlar — [[Vestminster sarayı]], [[Vestminster abbatlığı]], [[Trafalqar meydanı]], [[Mell]], Karlton Hauz-terras, bir çox yolların qovuşduğu [[Pikadilli meydanı]], [[Lester meydanı]], onları əhatəyə almış məşhur [[Hayd park]] və [[Recent park]] klassik memarlıq layihələri hesab edilir. Amma yuxarıda adı çəkilən yerlərdə qiymətlər baha olduğu üçün orada yaşayanların sayı çox azdır. Orta səviyyəli londonluların məskunlaşdığı kvartalları ötən əsrin əvvəllərində sıra ilə tikilmiş iki və üç mərtəbəli binalar təşkil edir. Kraliçanın yay iqamətgahı — [[Vindzor qəsri]] də bu ərazidə yerləşir. Yay aylarında burda turistlərin böyük axını başlayır.

 

== Nəqliyyat ==

 

=== Hava nəqliyyatı ===

London 5 hava limanına malikdir.

* [[Hitrou Hava Limanı]] ({{dil-en|Heathrow}} [ˈhiːθrəʊ]) — 4 terminala, illik 75 milyon sərnişin daşıma gücünə malikdir. (1930)

* [[London siti]] — çarter biznes reyslərinə xidmət edir.(5 noyabr 1987)

 

* [[Kinqs Kross]] — [[Şotlandiya]] istiqamətində hərəkət edən qatarlara xidmət edir.

 

 

=== London metrosu ===

London metrosu ({{dil-en|London Underground}}) dünyada ən qədim və nəhəng metrodur. Buxar lokomativi ilə işləyən İlk yeraltı dəmir yolu ({{dil-en|"Metropolitan Railway"}} bu günkü ''Metropolitan Line'') 10 yanvar 1863-cü ildə tikilib istifadəyə verilmişdir.

 

{|class="wikitable sortable" style="text-align:center"

|-bgcolor=#F8F8FF

 

== Muzeylər və otellər ==

Müharibədən sonra aparılan quruculuq işləri [[İngiltərə]] paytaxtının klassik görkəminin müəyyən dərəcədə itirilməsinə səbəb oldu. Buna baxmayaraq, elm və maarifin mərkəzi sayılan London ölkənin mədəni həyatında böyük rol oynayırdı. Burada London Kral Cəmiyyəti (1660), [[Universitet]] (1836), [[Britaniya akademiyası]] (1901), Kral İncəsənət Akademiyası (1920) fəaliyyət göstərir. Salamat qalmış muzeylər və təzə tikilən, hazırda varlı ərəb şeyxlərinə məxsus olan beşulduzlu hotellər xarici qonaqların bu şəhərə axınını gücləndirir. Bundan əlavə, onlarca iri teatr, konsert salonu, kinoteatr daim sənətsevərlərin üzünə açıqdır. Məşhur "Old-Bik" teatrının yaxınlığında şəhərin ən böyük konsert zalı — "Röyal — Festival — Holl" yerləşir. London 1908-ci ildə IV və 1948-ci ildə XIV Olimpiya oyunlarına ev sahibliyi edib. İndi isə 2012-ci ildə keçiriləcək möhtəşəm Olimpiya oyunlarının hazırlığı ilə məşğuldur. Paytaxtın mərkəzində çoxsaylı qədim memarlıq nümunələri və tarixi abidələr toplanıb; [[Müqədds Pavel]] məbədi, Manşen-Xaus (şəhər bələdiyyəsinin iqamətgahı), Giild-holl (Ratuşa), Tauer və Böyük yanğının (1661) qurbanlarının xatirəsinə ucaldılmış 61 metr hündürlüyü olan monumental abidə. Burada XVII və XVIII əsrlərdə tikilmiş kilsələrə rast gəlmək olar. Keçmiş London həbsxanasında hazırda işgəncələr muzeyi yerləşir. Tauerdə Britaniya tacına məxsus xəzinə saxlanılır. Trafalqar meydanında admiral Nelsonun şərəfinə heykəl qoyulub. Onun yaxınlığında Milli şəkil qalereyası və Britaniya Admirallığının binası yerləşir. Qeyd etmək lazımdır ki, Londona gələn xarici turistləri daha çox maraqlandıran İngiltərə Krallığının iqamətgahı olan Bukingem sarayı və Parlament meydanındakı paytaxtın simvolu sayılan Biq-Ben qülləsidir. Ondan bir qədər aralıda Britaniya Krallığının tacqoyma mərasiminin keçirildiyi yer — Vestminster abbatlığı Tamaşaçılarda gözəl təəssürat yaradır. Burada görkəmli dövlət xadimləri, yazıçı və alimlər dəfn olunublar. Abbatlığın yaxınlığında Parlamentin rəsmi kilsəsi hesab edilən Sent-Marqaret dövlət xadimlərinə xidmət göstərir. Göründüyü kimi, London mədəniyyət ocaqlarının və tarixi abidələrin sayına görə, bəlkə də dünyada ən zəngin şəhərdir. Viktoriya və Albert muzeyi, elm və təbiətşünaslıq muzeyləri və Kral coğrafiya cəmiyyətinə gələnlər çox böyük təəssüratla buradan gedirlər. "Olimpiya" sərgi zalı və [[Qrinviç]] sarayı həm yerli tamaşaçıları, həm də xarici qonaqları öz möhtəşəmliyi ilə valeh edir. Qeyd edək ki, bu, mədəniyyət ocaqlarının tam siyahısı deyil.

 

== Sənaye ==

 

== Ənənə və mərasimlər ==

[[Böyük Britaniya]] ənənə və mərasimlərlə zəngin ölkədir. Londonlular da öz ənənələrinə çox hörmət və ehtiramla yanaşırlar.

* Çox diqqət çəkən və turistlərin maraqla izlədiyi [[Bukingem sarayı|Bukingem kral sarayın]]ın aprel-avqust aylarında hər gün 11:30-da, ilin digər aylarında isə günaşırı keçirilən qarovuldəyişmə mərasimidir.