Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
|
|
|
||
|
Sətir 171:
Xaçın qollarının yarımsilindrik tağları günbəzi dörd tərəfdən əhatə edə bilər və bu zaman ortaya dörd dayaq üzərində inşa edilmiş günbəz formalı xaç-günbəz kilsəsi meydana çıxır; və ya yarımdairəvi tağlar günbəzi üç tərəfdən əhatə edə, dördüncü tərəfdə isə apsida ilə əvəz edilmiş ola bilər. Bu cür plana malik alban kilsələrinə nümunə kimi Zəyzid kilsəsini göstərmək olar.<ref name="Керимов29"/>
{{Şəkillər albomu
| yer = left
| istiqamət = üfüqi
| başlıq = ''"Azad xaç" planlaşdırma tipinin Azərbaycanda İslam türbə memarlığına təsiri''
| başlıq_yer = center
| başlıq_arxafon = #BDBDBD
| şəkil2 = Qədim Pipan kilsəsinin planı.jpg
| miqyas2 = 165
| izah2 = <center>''[[Qədim Pipan bazilikası]]nın planı''<br>VII-VIII əsrlər</center>
| şəkil3 = Mirəli türbəsinin sərdabə planı.jpg
| miqyas3 = 196
| izah3 = <center>''[[Mirəli türbəsi]]nin sərdabə hissəsinin planı''<br>XIV əsr</center>
| şəkil4 = Şakir ağa türbəsinin planıı.jpg
| miqyas4 = 170
| izah4 = <center>''[[Şakir ağa türbəsi]]nin planı''<br>XV əsr</center>
}}
Başqa bir variantda dörd yarımslindrdən formalaşdırılan və mərkəzində günbəz yerləşdirilən xaç kubik fəzaya yerləşdirilir və bu zaman müstəqil dayanan yarımdayaqların və künc otaqlarının xarakterik olduğu xaç-günbəz formalı tikili meydana gəlir. Qafqaz Albaniyası memarlığında bu cür planlaşdırma həllini [[Yeddi kilsə monastır kompleksi|Yeddi kilsə kompleksinə]] daxil olan kilsələrdən birində müşahidə etmək mümkündür.<ref name="Керимов29"/>
| |||