Qafqaz Albaniyasının memarlığı: Redaktələr arasındakı fərq
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Sətir 173:
 
Başqa bir variantda dörd yarımslindrdən formalaşdırılan və mərkəzində günbəz yerləşdirilən xaç kubik fəzaya yerləşdirilir və bu zaman müstəqil dayanan yarımdayaqların və künc otaqlarının xarakterik olduğu xaç-günbəz formalı tikili meydana gəlir. Qafqaz Albaniyası memarlığında bu cür planlaşdırma həllini [[Yeddi kilsə monastır kompleksi|Yeddi kilsə kompleksinə]] daxil olan kilsələrdən birində müşahidə etmək mümkündür.<ref name="Керимов29"/>
 
Bunlarla yanaşı Qafqaz Albaniyasında çılpaq xaç formasına malik xaç-günbəz tipli məbədlər də inşa edilirdi. Bu cür məbədlərdə müstəqil dayanan dayaqlardan tamamilə imtina edilir və günbəz divarlara söykənir. Kilsənin divarları isə tərəfləri bir-birinə bərabər olan “yunan xaçı” formasını yaradır. [[Qəbizdərə kilsəsi]] bu cür plan xüsusiyyətinə malikdir.<ref name="Керимов29"/>
 
“Azad xaç” tipli xristian kilsələrinin genetik xətti, xaçvari plana malik çoxallahlı dinlərə aid mavzoleylərə gedib çıxır.<ref name="Мамедова98"/> Maraqlıdır ki, yetkin orta əsrlər dövründə [[Azərbaycan memarlığı|Azərbaycanın müsəlman tübə memarlığında]] da bu plan quruluşu özünə yer tapa bilir. [[Bərdə türbəsi|Bərdə]] (XIV əsr), [[Şərəfan türbəsi|Şərəfan]] (XIII əsr), [[Mirəli türbəsi|Aşağı Veysəlli]] (XIV əsr) və sair Azərbaycan türbələrinin yeraltı kameraları xaçvari planda həll edilmişdir.<ref name="Мамедова98"/><ref>{{cite book |last=М. Усейнов |first=Л. Бретаницкий, А. Саламзаде |title=История Архитектуры Азербайджана |date=1963 |publisher=, – , , Гос. Изд.-во литерат. по строит., архит. и строит. матер. |location=Москва |pages=137, 145, 103}}</ref> Azərbaycan ərazisində yalnız sərdabə hissəsi yox, ümumilikdə planı xaçvari formaya malik müsəlman türbələrinə misal olaraq [[Şakir ağa türbəsi]]ni (XIV-XV əsrlər) göstərmək olar.<ref>{{cite book |last=Алескерзаде |first=А. |title=Надписи имаретов Гаджи Шахла и Шакиа ага |pages=29 |edition=ДАНА, т.5, №5 |accessdate=4 avqust 2020}}</ref> Azad xaç tipli alban kilsələrində altarın şərq qanadında yerləşməsi onun bir qədər uzanmasına səbəb olursa, xaçvari müsəlman türbələrində bir qayda olaraq xaçın bütün tərəfləri bərabər ölçüyə malikdir.<ref name="Мамедова98"/>
 
== Alban memarlığında konstruksiya və dekorativ həll ==

Informasiya Melumat Axtar

Anarim.Az

Sayt Rehberliyi ile Elaqe

Saytdan Istifade Qaydalari

Anarim.Az 2004-2023