|
==== Təsviri incəsənətdə ====
[[Azərbaycan Milli İncəsənət Muzeyi]]ndə və [[Azərbaycan Dövlət Rəsm Qalereyası]]nda Azərbaycan rəssamlarının Xocalı faciəsinin və Xocalı soyqırımının qurbanlarına həsr olunmuş bir çox əsərləri saxlanılır. Bunlara misal olaraq [[Mais Ağabəyov]]un ''"Xocalı faciəsi"'', [[Bəyim Hacızadə]]nin ''"Xocalı"'', ''"Ömrünün axırıncı dəqiqəsi"'', [[Fərman Qulamov]]un ''"Azadlığa doğru"'', ''"Xeyir və Şər"'', [[Rafael Muradov]]un ''"Qaçqınlar"'', [[Həmzə Abdullayev]]in ''"Yandırılmış Vətən. Qaçqınlar"'', ''"Xocalı. Güllələnmiş insanlar"'', [[Sirus Mirzəzadə]]nin ''"Xocalı",'' [[Nazim Məmmədov]]un ''"Vətənpərvər qız"'', "Xocalının son günü", [[Məmməd Orucov (rəssam)|Məmməd Orucov]]un ''"Xocalı qaçqınları"'', [[Eldar Babazadə]]nin ''"Axırıncı döyüşçü"'', ''"Ana fəryadı"'', [[Arif Hüseynov]]un ''"Xocalı"'', [[Rövşən Məmmədov (rəssam)|Rövşən Məmmədov]] ''“Xocalı soyqırımı”'', [[Bayram Qasımxanlı]]nın ''"Faciələrimiz"'' (triptix), heykəltəraşlardan [[Xanlar Əhmədov]]un ''"Ana körpəsi ilə"'', ''"Qoca"'', ''"Torpaqlarımız uğrunda"'', [[Sahib Quliyev]]in ''"Soyqırım"'', [[Zakir Əhmədov]]un ''"Çingiz Mustafayev"'', [[Əşrəf Heybət]]in ''"Xocalı faciəsi"'', [[Nəriman Məmmədov]]un ''"Qarabağ süitası"'', [[Məmməd Rəşidov]]un ''"Haray"'' və başqa əsərlərin adlarını qeyd etmək olar.<ref>{{cite web|last1=Quliyev|first1=Əsəd|title=Xocalı soyqırımı təsviri sənətdə|url=http://525.az/site/?name=xeber&news_id=52322|website=525.az|publisher=525.az|accessdate=2 sentyabr 2016|archiveurl=http://525.az/site/?name=xeber&news_id=52322|archivedate=2 sentyabr 2016}}</ref><ref name="triptix">{{cite web|title=20 Yanvarın sənət təcəssümü|url=http://anl.az/down/meqale/medeniyyet/2013/yanvar/290497.htm|website=anl.az|publisher=anl.az|accessdate=28 avqust 2016|archiveurl=http://anl.az/down/meqale/medeniyyet/2013/yanvar/290497.htm|archivedate=28 avqust 2016}}</ref>
[[Şəkil:Rza Avşar. Xocalı.jpg|left|thumb|[[Rza Avşar]]ın "Xocalı" əsəri.]]
[[Azərbaycan Milli İncəsənət Muzeyi]]ndə və [[Azərbaycan Dövlət Rəsm Qalereyası]]nda Azərbaycan rəssamlarının Xocalı faciəsinin və Xocalı soyqırımının qurbanlarına həsr olunmuş bir çox əsərləri saxlanılır. Bunlara misal olaraq [[Mais Ağabəyov]]un ''"Xocalı faciəsi"'', [[Bəyim Hacızadə]]nin ''"Xocalı"'', ''"Ömrünün axırıncı dəqiqəsi"'', [[Fərman Qulamov]]un ''"Azadlığa doğru"'', ''"Xeyir və Şər"'', [[Rafael Muradov]]un ''"Qaçqınlar"'', [[Həmzə Abdullayev]]in ''"Yandırılmış Vətən. Qaçqınlar"'', ''"Xocalı. Güllələnmiş insanlar"'', [[Sirus Mirzəzadə]]nin ''"Xocalı",'' [[Nazim Məmmədov]]un ''"Vətənpərvər qız"'', "Xocalının son günü", [[Məmməd Orucov (rəssam)|Məmməd Orucov]]un ''"Xocalı qaçqınları"'', [[Eldar Babazadə]]nin ''"Axırıncı döyüşçü"'', ''"Ana fəryadı"'', [[Arif Hüseynov]]un ''"Xocalı"'', [[Rövşən Məmmədov (rəssam)|Rövşən Məmmədov]] ''“Xocalı soyqırımı”'', [[Bayram Qasımxanlı]]nın ''"Faciələrimiz"'' (triptix), heykəltəraşlardan [[Xanlar Əhmədov]]un ''"Ana körpəsi ilə"'', ''"Qoca"'', ''"Torpaqlarımız uğrunda"'', [[Sahib Quliyev]]in ''"Soyqırım"'', [[Zakir Əhmədov]]un ''"Çingiz Mustafayev"'', [[Əşrəf Heybət]]in ''"Xocalı faciəsi"'', [[Nəriman Məmmədov]]un ''"Qarabağ süitası"'', [[Məmməd Rəşidov]]un ''"Haray"'' və başqa əsərlərin adlarını qeyd etmək olar.<ref>{{cite web|last1=Quliyev|first1=Əsəd|title=Xocalı soyqırımı təsviri sənətdə|url=http://525.az/site/?name=xeber&news_id=52322|website=525.az|publisher=525.az|accessdate=2 sentyabr 2016|archiveurl=http://525.az/site/?name=xeber&news_id=52322|archivedate=2 sentyabr 2016}}</ref><ref name="triptix">{{cite web|title=20 Yanvarın sənət təcəssümü|url=http://anl.az/down/meqale/medeniyyet/2013/yanvar/290497.htm|website=anl.az|publisher=anl.az|accessdate=28 avqust 2016|archiveurl=http://anl.az/down/meqale/medeniyyet/2013/yanvar/290497.htm|archivedate=28 avqust 2016}}</ref>
Rəssam [[Rza Avşar]] Xocalı soyqırımı mövzusunda iki əsər çəkib.<ref name="afshar">{{cite web|last1=Qaliboğlu|first1=Elçin|title=Xocalı faciəsi - Azərbaycanın tarixində dəhşətli soyqırımı hadisəsi|url=http://anl.az/xocali/x_qazet/Xalq_Cebhesi.-2010.-5fevral.-S.14..pdf|website=anl.az|publisher=anl.az|accessdate=25 avqust 2016|archiveurl=http://anl.az/xocali/x_qazet/Xalq_Cebhesi.-2010.-5fevral.-S.14..pdf|archivedate=25 avqust 2016}}</ref> Faciədən az sonra yaradılmış əsərlər "Xəzər" jurnalında çap olunub. ''"Xocalı"'' adlanan əsər (90x125) yağlı boya ilə çəkilib.<ref name="afshar"/> Əsərdə qara, bozumtul fon aparıcıdır. Xocalı şəhərinin üstünü qara buludlar alıb. Səma ərşə bülənd olan insan fəryadları ilə dolub. Uzaqlardan səmanın aydınlığı görünsə də, qara fon aparıcıdır. Şəhərin halında qan və alov hakimdir.<ref name="afshar"/> Rəssamın həmin ildə çəkdiyi başqa bir əsər ''"Ekstremist"'' adlanır.<ref name="afshar"/> Təxminən "Xocalı" böyüklükdə olan əsərdə mifik obrazvari sifət insan sifətinə oxşamayan, acgöz dişləri qabaran, qara sifətli vəhşi, caynaqlı bədheybət bir obraz olaraq təsvir olunub.<ref name="afshar"/> Hər halda bu obraz erməni xislətinin rəssamlıqda ifadəsi kimi anlaşıla, qəbul edilə bilər.<ref name="afshar"/>
Xocalı mövzusunda ən diqqətçəkən plakatlardan biri [[Vaqif Ucatay]]ın əsəridir.<ref name="grave">{{cite web|last1=Qaliboğlu|first1=Elçin|title=Xocalı faciəsi yaradıcılıq əsərlərində|url=http://www.anl.az/down/meqale/xalqcebhesi/xalqcebhesi_fevral2009/70367.htm|accessdate=26 avqust 2016|archiveurl=http://www.anl.az/down/meqale/xalqcebhesi/xalqcebhesi_fevral2009/70367.htm|archivedate=26 avqust 2016}}</ref> Əsərdə uşağın qarnına qılınc saplanıb, qan hər yana tökülüb.<ref name="grave"/>
|