Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Sətir 156:
 
Sonrakı 20 ildə iqtisadiyyatın iflas mərhələləri yüksək səviyyələrə çatdı və Osmanlı hökumətini çətin vəziyyətdə buraxdı. Daha sonra, [[Şərq böhranı|1875-78 Şərq böhranı]] və [[Rusiya-Osmanlı müharibəsi (1877-1878)|1877-78 Osmanlı-Rus müharibəsi]] vəziyyəti daha da gərginləşdirdi.<ref name=OttoTurkVis>{{cite web|title=Ottoman/Turkish Visions of the Nation, 1860–1950|url={{Google books |plainurl=yes |id=qejRAQAAQBAJ |page=180 }} |access-date=18 fevral 2015}}</ref> Osmanlı iqtisadiyyatı borclarını ödəyə bilmədiyi bir vaxtda, [[1881]]-ci ildə borclara daha aydın şəkildə nəzarət etmək üçün Osmanlı Dövlət Borc idarəsi fəaliyyətə başlatdı. Beləliklə, Osmanlı dövlətinin borc və gəlirlərinə nəzarət Osmanlı Dövlət Borc idarəsinin əlinə keçdi. [[XX əsr]]in əvvəllərində Osmanlı İmperiyası [[Böyük güc|Qərbi Avropa]] ölkələri ilə müqayisədə sənayeləşməmiş və inkişafdan geri qalmış bir ölkə olmuşdur.<ref name=NiallFergusonFT>{{cite news|url=http://www.ft.com/cms/s/0/6667a18a-b888-11dc-893b-0000779fd2ac.html|title=An Ottoman warning for indebted America|author=Niall Ferguson|newspaper=Financial Times|date=2 yanvar 2008|access-date=5 sentyabr 2016|author-link=Niall Ferguson}}</ref><ref name="Illinois2009">{{cite book|last=Todorova|first=Maria|title=Imagining the Balkans|url={{Google books |plainurl=yes |id=WZweAIJI0ZwC |page=175 }}|access-date=15 iyun 2013|year=2009|publisher=Oxford University Press|isbn=978-0-19-972838-1|page=175}}</ref><ref>{{cite book|last=Mann|first=Michael|title=The Dark Side of Democracy: Explaining Ethnic Cleansing|url={{Google books |plainurl=yes |id=cGHGPgj1_tIC |page=118 }}|access-date=28 fevral 2013|year=2005|publisher=Cambridge University Press|isbn=978-0-521-53854-1|page=118}}</ref>
[[Şəkil:Sultan Gazi ʻUthmān Han I - السُلطان الغازي عُثمان خان الأوَّل.png|thumb|left|[[Osmanlı dövləti]]nin qurucusu və ilk hökmdarı [[I Osman]]|218x218px]]
 
[[Osmanlı İmperiyası]] torpaqlarının sərhədləri, hərbi gücü və təbii sərvətləri tədricən azaldıqda [[Balkan yarımadası]]nda yaşayan müsəlmanlar üzləşdikləri işgəncələrə görə Anadoluya köç etməyə başladılar.<ref name=nzhistory.net.nz>{{cite web|title=Collapse of the Ottoman Empire, 1918–1920|url=http://www.nzhistory.net.nz/war/ottoman-empire/collapse|website=nzhistory.net.nz|access-date=9 avqust 2014}}</ref> Eyni şəkildə rusların [[Qafqaz]] ərazisini ələ keçirməsi ilə buradakı müsəlmanlar, əsasən bir çox [[Azərbaycanlılar|azərbaycanlı]] Anadoluya köçməli oldu. İmperiyanın son dövründə millətçi üsyanların meydana çıxması ilə millətlər arasında müxtəlif etnik gərginliklər yaşandı və bu etnik gərginliklər "[[erməni problemi]]" kimi adlandırıldı.<ref name="britishcouncil.org1">{{cite web|title=Why Turkey hasn't forgotten about the First World War|url=https://www.britishcouncil.org/voices-magazine/why-turkey-hasnt-forgotten-about-first-world-war|website=britishcouncil.org|access-date=1 fevral 2017}}</ref> Sultan [[II Əbdülhəmid]]in həddən artıq avtoritar hakimiyyətinə qarşı çıxmaq üçün inkişaf edən [[Gənc türklər]] hərəkatı [[1908]]-ci ildə [[İkinci Məşrutiyyət|ikinci məşrutiyyət]]in elan olunması ilə nəticələnmişdir. [[5 oktyabr]] [[1908]]-ci ildə [[Bolqarıstan]]ın rəsmi müstəqilliyi və [[6 oktyabr]] [[1908]]-ci ildə [[Bosniya böhranı|Avstriya-Macarıstanın Bosniyaya birtərəfli şəkildə qoşulması]] ölkədə xaosu genişləndirdi. Daha sonra, [[İtaliya-Osmanlı müharibəsi|Tripoli Müharibəsi]] ([[1911]]-[[1912|12]]) və [[Balkan müharibələri|Balkan Döyüşləri]] ([[1912]]-[[1913|13]]) baş tutmuş və çox sayda insan və torpaq itkisi ilə nəticələnmişdir. [[23 yanvar]] [[1913]]-cü ildə [[Balkan müharibələri|Balkan müharibəsi]] zamanı baş vermiş [[Bab-ı Ali basqını]] diktator [[Üç Paşa]]nın idarəni ələ keçirməsinə səbəb oldu.<ref>{{cite book|url=https://www.bloomsbury.com/uk/ottoman-refugees-1878-1939-9781472515360/|title=Ottoman Refugees, 1878-1939: Migration in a Post-Imperial World|author=Isa Blumi|publisher=Bloomsbury Academic|year=2013|isbn=9781472515360}}</ref>
 
[[Osmanlı İmperiyası]] [[İttifaq dövlətləri]] ilə birlikdə [[Birinci Dünya müharibəsi|I Dünya Müharibəsinə]] girmiş, lakin müharibədən məğlub ayrılmışdır. Müharibə zamanı ermənilərlə etnik gərginliyin artması ilə qüvvəyə minən [[qaçqın qanunu]] ilə ermənilər [[Şərqi Anadolu regionu]]ndan [[Suriya]]ya köçürüldü. Müxtəlif mənbələrə görə, 300.000-1.000.000 arası [[ermənilər]] köçürülmə nəticəsində həlak oldular. Bu ölümlər müxtəlif mənbələr tərəfindən [[erməni soyqırımı]] kimi mətbuatda əks edildi.<ref>{{cite encyclopedia|url=http://global.britannica.com/EBchecked/topic/35323/Armenian-Genocide|encyclopedia=Encyclopædia Britannica|title=Armenian Genocide|access-date=23 aprel 2015}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.umd.umich.edu/dept/armenian/facts/genocide.html|title=Fact Sheet: Armenian Genocide|publisher=University of Michigan|access-date=15 iyul 2010|archive-url=https://www.webcitation.org/5uOUtC9dV?url=http://www.umd.umich.edu/dept/armenian/facts/genocide.html|archive-date=21 noyabr 2010|url-status=dead}}</ref><ref>{{cite book|last=Freedman|first=Jeri|title=The Armenian genocide|year=2009|publisher=Rosen Pub. Group|location=New York|isbn=978-1-4042-1825-3|url={{Google books |plainurl=yes |id=cuqxYldvClQC }}|edition=1st }}</ref><ref>Totten, Samuel, Paul Robert Bartrop, Steven L. Jacobs (eds.) ''Dictionary of Genocide''. Greenwood Publishing Group, 2008, səh. 19. {{ISBN|0-313-34642-9}}.</ref><ref>{{cite news|url=https://www.telegraph.co.uk/news/worldnews/europe/turkey/11373115/Amal-Clooneys-latest-case-Why-Turkey-wont-talk-about-the-Armenian-genocide.html|title=ECHR: Why Turkey won't talk about the Armenian genocide|author=Raziye Akkoç|newspaper=The Daily Telegraph|date=15 oktyabr 2015|access-date=28 may 2016}}</ref> Türkiyə tərəfi isə hadisələrin soyqırım olmadığını və ermənilərin yalnız köçürüldüyünü bildirdi. Ermənilərlə yanaşı, imperiyada müharibə davam edərkən [[yunanlar]]ın və [[Assuriyalılar|aysorlar]]ın qətlə yetirildiyi iddia edilmişdir.<ref name="Bloxham2005">{{cite book|author=Donald Bloxham|title=The Great Game of Genocide: Imperialism, Nationalism, And the Destruction of the Ottoman Armenians|url={{Google books |plainurl=yes |id=TSRkGNoEPFwC |page=150 }}|access-date=9 fevral 2013|year=2005|publisher=Oxford University Press|isbn=978-0-19-927356-0|page=150}}</ref><ref name=Levene>{{cite journal|last=Levene|first=Mark|title=Creating a Modern 'Zone of Genocide': The Impact of Nation- and State-Formation on Eastern Anatolia, 1878–1923|journal=Holocaust and Genocide Studies|date=Winter 1998|volume=12|issue=3|pages=393–433|url=http://hgs.oxfordjournals.org/cgi/content/abstract/12/3/393|doi=10.1093/hgs/12.3.393}}</ref><ref name="Ferguson">{{cite book|last=Ferguson|first=Niall|title=The War of the World: Twentieth-Century Conflict and the Descent of the West|year=2007|publisher=Penguin Group|isbn=978-0-14-311239-6|page=180}}</ref> Müharibədən sonra imperiya parçalandı və ərazisində müxtəlif dövlətlər quruldu. [[30 oktyabr]] [[1918]]-ci ildə Osmanlı İmperiyası, [[müttəfiq dövlətlər]] ilə [[Mudros müqaviləsi]]ni imzaladı. [[10 avqust]] [[1920]]-ci ildə imzalanan [[Sevr müqaviləsi]] Osmanlı ərazisini Müttəfiq dövlətlər arasında bölüşdürmək üçün nəzərdə tutulmuşdu, lakin qüvvəyə minmədi.<ref name="Treaty of Sèvres">{{Cite web|url=http://net.lib.byu.edu/~rdh7/wwi/versa/sevres1.html|title=The Treaty of Sèvres, 1920|publisher=Harold B. Library, [[Brigham Young University]]}}</ref>
 
 
=== Türkiyə Respublikası ===

Informasiya Melumat Axtar

Anarim.Az

Sayt Rehberliyi ile Elaqe

Saytdan Istifade Qaydalari

Anarim.Az 2004-2023