Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
|
|
|
||
|
Sətir 35:
}}
'''Şəmsi Əsədullayevin evi''' — Qoqol (Praçeçnaya) 9, Tolstoy (Gimnaziçeskaya) 183 və Həzi Aslanov (Karantinnaya) 84 küçələrinin kəsişməsində yerləşən üç mərtəbəli saray tipli yaşayış binası.<ref>{{cite web|url=https://www.ourbaku.com/index.php/%D0%90%D1%81%D0%B0%D0%B4%D1%83%D0%BB%D0%BB%D0%B0%D0%B5%D0%B2_%D0%90%D0%B3%D0%B0_%D0%A8%D0%B0%D0%BC%D1%81%D0%B8_-_%D0%BD%D0%B5%D1%84%D1%82%D0%B5%D0%BF%D1%80%D0%BE%D0%BC%D1%8B%D1%88%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%B8%D0%BA,_%D0%BE%D0%B4%D0%B8%D0%BD_%D0%B8%D0%B7_%D1%81%D0%BE%D0%B7%D0%B4%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%B9_%D0%BD%D0%B0%D1%86%D0%B8%D0%BE%D0%BD%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%8B%D1%85_%D0%B8%D0%BD%D0%B6%D0%B5%D0%BD%D0%B5%D1%80%D0%BD%D1%8B%D1%85_%D0%BA%D0%B0%D0%B4%D1%80%D0%BE%D0%B2|archiveurl =https://web.archive.org/web/20200520080143/https://www.ourbaku.com/index.php/%D0%90%D1%81%D0%B0%D0%B4%D1%83%D0%BB%D0%BB%D0%B0%D0%B5%D0%B2_%D0%90%D0%B3%D0%B0_%D0%A8%D0%B0%D0%BC%D1%81%D0%B8_-_%D0%BD%D0%B5%D1%84%D1%82%D0%B5%D0%BF%D1%80%D0%BE%D0%BC%D1%8B%D1%88%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%B8%D0%BA,_%D0%BE%D0%B4%D0%B8%D0%BD_%D0%B8%D0%B7_%D1%81%D0%BE%D0%B7%D0%B4%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%B9_%D0%BD%D0%B0%D1%86%D0%B8%D0%BE%D0%BD%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%8B%D1%85_%D0%B8%D0%BD%D0%B6%D0%B5%D0%BD%D0%B5%D1%80%D0%BD%D1%8B%D1%85_%D0%BA%D0%B0%D0%B4%D1%80%D0%BE%D0%B2|archivedate=20 may 2020|title=Асадуллаев Ага Шамси - нефтепромышленник, один из создателей национальных инженерных кадров|publisher=ourbaku.com|accessdate=20 may 2020|language={{dil-ru|}}}}</ref> [[1896]]-cı ildə Bakı milyonçularından [[Şəmsi Əsədullayev]]in sifarişi ilə memar [[İohan Edel]]in layihəsi əsasında inşa edilmişdir.<ref name=":0">{{kitab3|müəllif=[[Şamil Fətullayev]]|başlıq=Bakı memarları XIX əsrin sonu - XX əsrin əvvəlində|link=http://www.ebooks.az/view/b5j2Ycvx.pdf|yer=[[Bakı]]|nəşriyyat=[[Şərq-Qərb nəşriyyatı]]|il=2013|səhifə=107|səhifələr=296|isbn=975 9952-32-046-6}}</ref> <ref name=":1">{{kitab3|müəllif=[[Şamil Fətullayev]]|başlıq=Bakının memarlıq ensiklopediyası|link=http://www.ebooks.az/view/Nwk2rER9.pdf|yer=[[Bakı]]|nəşriyyat=[[Şərq-Qərb nəşriyyatı]]|il=2013|səhifə=238-244|səhifələr=528|isbn=978-9952-32-020-6}}</ref>
== Haqqında ==
Qoqol 9 küçəsində, Gimnaziçeskaya, 183 və Karantinnaya, 84 ünvanlarının tinində ucaldılmış bina milyonçu Şəmsi Əsədullayevə məxsus saray üslubundadır. 1896-cı ildə
memar [[İohan Edel]] tərəfindən inşa olunmuşdur. Bina üç küçəyə üz tutub və öz monumental fasadları və həcmi ilə tarixi mərkəzin şəhərqurma sistemində əhəmiyyətli yer tutmuşdur. Planda
günbəzlə tamamlanan yanmdairəvi küncləri xüsusi qeyd olunub. Binanın belə maraqlı künc həlli arxitektor İ.Edelin yaradıcılığında rast gəlinən haldır. Binanın memarlığı klassik formalarda qurulub, həcmi plastika, mərtəbələrin dərin rustovkası fonunda pəncərə gözlərinin ritmi və iri daş kronşteynləri olan çoxsaylı balkonlarla zənginləşdirilib.<ref name=":0" />
Yaşayış binasının birinci mərtəbəsi xidməti kontorlar və ofislərin ixtiyarına verilmişdir. Yan bloklarda ikisıralı sistem tətbiq edilmişdir, bu blokları uzun üç-sıralı sistem birləşdirir, Bakıda bu təcrübədən nadir hallarda istifadə olunub. Binanın künc hissəsi həmişə qaranlıq olur. Memar İ.Edel künc salonu diaqonal boyunca uzadır və qismən də olsa faydalı sahəni artırır. Komfortlu mənzilləri olan, perimetr boyu ucaldılmış tikilinin həyət sahəsi kiçilir və günəş şüalarının, işığın çatmadığı ensiz dəhlizə çevrilir. Tikinti üçün ayrılmış sahələrin belə yüksək
sıxlıqla tikilməsi demək olar ki, bütün Bakı binalarında müşahidə olunur. Hətta varlılar belə özləri üçün geniş həyətləri rəva bilmirdilər. Hündür kürsülü və iri yarımçevrəvi pəncərə gözləri olan əzəmətli birinci mərtəbə təsirli monumentallığa və həlli kamilliyə malikdir, ikinci mərtəbə daxili planlaşdırmasına görə daha təmtəraqlıdır, fasad ionik orderli sütunlardan ibarət kiçik portiklər şəklində təqdim olunan pəncərə gözləri və qabarıq profillənmiş kronşteynli karnizlə təmsil olunmuşdur. Memar karnizə tətbiq etdiyi bu üsulla kifayətlənməyərək dekorativ valyut kompozisiyasını da əlavə etmişdir. Uzun fasad boyu portiklərin ritmi klassik bolluğu ilə nəzərlərə bir qədər yorucu təsir göstərir. Üçüncü mərtəbə nazik haşiyələrlə profillənmiş və qabarıq yonulmuş qıfıl daşları olan iri pəncərə gözləri ilə fasadın strukturuna fəal bir şəkildə daxil olmuşdur. Pəncərə gözləri korinf orderindən olan bəzəkli pilyastrlarla tamamlanıb. Daş kapitellər fasada təbii yaraşıq verir, onların üzərindən relyefli frizi və klassik arsenaldan olan ornamental motivli baş karniz keçir.<ref name=":1" />
== Şəkillər ==
| |||