Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Sətir 549:
 
=== Memarlıq ===
[[1923]]-cü ildəildən qurulanbəri Türkiyə Respublikası ərazisində memarlıq daim inkişaf etmişdir. Mövcud memarlıq, müəyyən dövrlərdə respublikanınrespublika tarixində yaşanan problemlər və onlara reaksiya olaraq formalaşmış və onlardanziddiyətlərdən təsirlənmişdirformalaşmışdır. Bu ziddiyyətlərdən ən əhəmiyyətlisi, xüsusən respublikanın ilk dövrlərində ortaya çıxan şərq-qərb dilemmasıdır[[dilemma]]<nowiki/>sıdır. Bundan əlavə, milli-beynəlxalq, ənənəvi-modern, dini-dünyəvi və fərqli siyasi görüşlər kimi dilemmalar da memarlıq təcrübələrinin gedişatına təsir göstərmişdir. Lakin, bu dövrləri dəqiq bir şəkildə ayırmaq mümkün deyil.
 
[[XVIII əsr]]<nowiki/>dən bəri türk memarlığına Avropa üslubları təsir etmişdir. Bu təsirləri əsasən [[İstanbul]]<nowiki/>un [[Dolmabağça sarayı|Dolmabağça]], [[Çırağan sarayı|Çırağan]], [[Fəriyyə sarayı|Fəriyyə]], [[Bəylərbəyi sarayı|Bəylərbəyi]], [[Küçüksu sarayı|Küçüksu]], [[İhlamur sarayı|İhlamur]] və [[Ulduz sarayı|Ulduz]] saraylarında görmək mümkündür. Türkiyənin qurulduğu ilk illərdə memarlığın inkişafına dəstək verən [[burjuaziya]] olmamışdır. Bu səbəblə [[Osmanlı İmperiyası]] dövründə [[Elitizm|elitist]] məzmunu olan və yalnız saraya bağlı olan memarlar, memarlıqla məşğul ola bilərdi. Bu vəziyyət [[1950]]-ci illərdən bəri dəyişməyə başlasa da, özəl sektorun, memarlığın inkişafı və üstünlük təşkil etməsi xeyli sonra baş vermişdir.
 
Türk memarlığı, Osmanlı memarlığının ilk dövrü ilə olduqca sıx əlaqəlidiroxşardır. [[1920]]-ci illərdə ilk milli memarlıq hərəkatı ilə xüsusi inkişaf müşahidə olunmuşdur. [[1930]]-[[1940]]-cı illərdə əsasən [[Almaniya]], [[Avstriya]] və [[İsveçrə]]<nowiki/>dən bir çox memar dəvət edilmiş və yeni məscidlər, ictimai binalar tikilmişdir. [[1940]]-cı ildə başlayan [[İkinci Dünya müharibəsi|II Dünya Müharibəsi]]<nowiki/>ndən sonra xarici aləmdən təcrid olunmuş Türkiyədə memarlıq tənəzzülə uğramış və bu vəziyyət [[1950]]-ci ilə, ikinci milli memarlıq hərəkatına qədər, təsirli olmuşdur. Bu dövrün sonudövr, [[Türkiyədə təkpartiyalıtək hakimiyyətinpartiyalı bitməsidövr|Türkiyədə tək partiyalı hakimiyyət]] ilə paralel olmuşdurolaraq bitmişdir.
 
[[1960]]-cı il [[Türkiyədə dövlət çevrilişi (1960)|dövlət çevrilişi]]<nowiki/>ndən sonra Türkiyə inşaat sənayesinə və memarlıq sektoruna təsir edən müxtəlif növ siyasi və iqtisadi böhranlarla qarşılaşdı. Bu çətinliklərə baxmayaraq, memarlar mühümhələ tikililərin dizaynınıxüsusi edirdibinaların memarlığı ilə məşğul olmuşdur. [[Rasionalizm]]<nowiki/>i geridə qoyan türk memarları, binalarını daha müasir formada dizayn etməyə çalışdılar. Bu dövrün əhəmiyyətli işlərinə [[İstanbul]]<nowiki/>da [[Vəqflər oteli]], [[Ankara]]<nowiki/>da [[Yaxın Şərq Tekniki Universiteti|Yaxın Şərq Texniki Universiteti]] kampusları, [[Türk Tarix Qurumu]] binası, [[Atatürk Mədəniyyət Mərkəzi]] daxildir.
 
[[1980]]-ci ilin [[yanvar]] ayında baş nazir [[Süleyman Dəmirəl]], Türkiyə iqtisadiyyatını ixracatlı böyüməyə istiqamətləndirmək üçün [[Turqut Özal]]<nowiki/>ın hazırladığı geniş məqsədyönlü islahat proqramını həyata keçirməyə başladı. Bu islahatlar tikinti sənayesinə və memarlığa müsbət təsir göstərdi. [[Prefabrikasiya]] və [[şəffaf fasad]] kimi yeni üsullar [[1980]]-ci illərdə Türk memarlarına və podratçılarına təqdim edildi. Bundan əlavə, [[polad]], [[alüminium]], [[Plastmas|plastik]] və [[şüşə]] istehsalı artdı, bu da memarların kobud tikili formalarından azad olmasına imkan yaratdı.
 
[[1980]]-ci illərdə memarlıq və tikinti sahəsində hökumət aparıcı rol oynayırdı. Lakin iqtisadiyyatın liberallaşdırılması özəl sektorun aparıcı təsirə çevrilməsinə imkan yaratdı. Bu dövrün görkəmli memarlarına Bəhruz Çinici, Merih Qaraslan, Sevinc Hadi, Şandor Hadi, Ersən Gürsəl, Məhməd Çubuq, Doğan Təkəli, Sami Sisa, Əmrə Arolat, Murat Tabanlıoğlu, Melkan Tabanlıoğlu, Hüsrev Tayla, Doğan Hasol, Atilla Yücəl, Səma Soygeniş daxildir.
 
=== Mətbəx ===

Informasiya Melumat Axtar

Anarim.Az

Sayt Rehberliyi ile Elaqe

Saytdan Istifade Qaydalari

Anarim.Az 2004-2023