Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
|
|
|
||
|
Sətir 542:
=== Memarlıq ===
[[1923]]-cü ildə qurulan Türkiyə Respublikası ərazisində memarlıq daim inkişaf etmişdir. Mövcud memarlıq müəyyən dövrlərdə respublikanın tarixində yaşanan problemlər və onlara reaksiya olaraq formalaşmış və onlardan təsirlənmişdir. Bu ziddiyyətlərdən ən əhəmiyyətlisi, xüsusən respublikanın ilk dövrlərində ortaya çıxan şərq-qərb dilemmasıdır. Bundan əlavə, milli-beynəlxalq, ənənəvi-modern, dini-dünyəvi və fərqli siyasi görüşlər kimi dilemmalar da memarlıq təcrübələrinin gedişatına təsir göstərmişdir. Lakin, bu dövrləri dəqiq bir şəkildə ayırmaq mümkün deyil.
[[XVIII əsr]]<nowiki/>dən bəri türk memarlığına Avropa üslubları təsir etmişdir. Bu təsirləri əsasən [[İstanbul]]<nowiki/>un [[Dolmabağça sarayı|Dolmabağça]], [[Çırağan sarayı|Çırağan]], [[Fəriyyə sarayı|Fəriyyə]], [[Bəylərbəyi sarayı|Bəylərbəyi]], [[Küçüksu sarayı|Küçüksu]], [[İhlamur sarayı|İhlamur]] və [[Ulduz sarayı|Ulduz]] saraylarında görmək mümkündür. Türkiyənin qurulduğu ilk illərdə memarlığın inkişafına dəstək verən [[burjuaziya]] olmamışdır. Bu səbəblə [[Osmanlı İmperiyası]] dövründə [[Elitizm|elitist]] məzmunu olan və yalnız saraya bağlı olan memarlar, memarlıqla məşğul ola bilərdi. Bu vəziyyət [[1950]]-ci illərdən bəri dəyişməyə başlasa da, özəl sektorun, memarlığın inkişafı və üstünlük təşkil etməsi xeyli sonra baş vermişdir.
Türk memarlığı, Osmanlı memarlığının ilk dövrü ilə olduqca sıx əlaqəlidir. [[1920]]-ci illərdə ilk milli memarlıq hərəkatı ilə xüsusi inkişaf müşahidə olunmuşdur. [[1930]]-[[1940]]-cı illərdə əsasən [[Almaniya]], [[Avstriya]] və [[İsveçrə]]<nowiki/>dən bir çox memar dəvət edilmiş və yeni məscidlər, ictimai binalar tikilmişdir. [[1940]]-cı ildə başlayan [[İkinci Dünya müharibəsi|II Dünya Müharibəsi]]<nowiki/>ndən sonra xarici aləmdən təcrid olunmuş Türkiyədə memarlıq tənəzzülə uğramış və bu vəziyyət [[1950]]-ci ilə, ikinci milli memarlıq hərəkatına qədər, təsirli olmuşdur. Bu dövrün sonu, Türkiyədə təkpartiyalı hakimiyyətin bitməsi ilə paralel olmuşdur.
=== Mətbəx ===
| |||