Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Sətir 411:
 
=== Zülfiqar xanın üsyanı ===
[[Səfəvi imperiyası]] özünün qərbdə itirdikləri torpaqları geri qazanmaqla məşğul ikən Qəndəharlı Hüseyn Sultan Herat Abdalilərini öz ətrafında birləşdirə bildi. O, Abdalilərdən istifadə edərək imperiyanın əsas ordularının minlərlə kilometr qərbdə Osmanlılarla müharibə aparmasından yararlanıb öz suzereninə qarşı üsyan qaldırdı. Heratın[[Herat]]ın hakimi olan və 1729-cu ildəki Hera[[Herat]] yürüşündən sonra Nadir tərəfindən bu vəzifəyə təyin olunan Allahyar xan Nadir xana sadiq qaldı. Lakin onun əsas köməkçisi Zülfiqar xan Qəndəhardan[[Qəndəhar]]dan gələn təlqinlərdən və dəskəkdən sonra fikrini dəyişdi.<ref>{{harvnb|Qüddusi|1999|p=46}}</ref>
 
=== Məşhədin mühasirəsi ===
Allahyar xan Heratdan[[Herat]]dan qaçmağa məcbur oldu və Nadirin[[Nadir şah Əfşar|Nadir]]in qardaşı İbrahim xana sığındı. Abdalilər Xorasanın[[Xorasan]]ın paytaxtı Məşhədə[[Məşhəd]]ə doğru yürüşə başladılar. Bu yürüş zamanı əfqanlar İbrahim xanın başçılıq elədiyi imperiya ordusunu məğlub etdilər. İbrahim xan Məşhədin qala divarlarına sığınmağa məcbur oldu və şəhərin mühasirəsi başladı. Şəhəri almaq üçün fəqanlarınəfqanların şansı bir o qədər də yüksək deyildi. Çünki onlar azsaylı top qüvvəsinə malik idilər. Xorasandakı vəziyyətdən xəbər tutan Nadir təcili hərəkətə keçdi. Avqustun 16-da Təbrizi[[Təbriz]]i geridə qoyan Nadir 2.250 kilometr məsafəni İran yaylası boyunca böyük sürətlə keçdi və Məşhədə çatdı. Onun gəlişini gözləməyən Abdalilər tez bir zamanda geri çəkilməyə məcbur oldular.<ref>{{harvnb|Qüddusi|1999|p=48}}</ref>
 
=== Heratın mühasirəsi ===
Hüseyn Hotakinin Nadirin Qəndəhara[[Qəndəhar]]a yaxınlaşması ilə narahatçılığı daha da artırdı. Buna görə o, Nadirlə danışıqlara başlamaq istədi və ilk addım kimi əsir saxladığı [[Səfəvi]] şahzadələrini Nadirin yanına göndərdi. Lakin Hüseyn öz müttəfiqi Zülfiqar xana olan yardımını nə dayandırdı, nə də azaltdı. Fakt odur ki, o, Məhəmməd xan Seydalın rəhbərliyi altında bir neçə minlik Gilzay ordusunu Qəndəhardan[[Qəndəhar]]dan Zülfiqar xana yardıma göndərmişdi.<ref>{{harvnb|Lockhart|2004|p=245}}</ref>
 
Nadirin ordusu 1731-ci ilin aprel ayında Heratın bir neçə kilometrliyində yerləşən Noqreş bölgəsinə çatdılar. Ordu Heratın[[Herat]]ın ətrafındakı qalaları və istehkamları ələ keçirdi. bu gecələrin birində Nadir və 8 tüfəngçi ətrafı qalaların birincə Məhəmməd xan Seydalın qəfil hücumu nəticəsində mühasirəyə düşdü. Lakin Nadirin bəxti gətirdi. Gözlənilmədən peydə olan tüfəngçilər qalanı mühasirəyə akan əfqan süvarilərini qovmağı bacardı. Bir neçə gün sonra Səfəvi ordusu Harrirud körpüsü üzərindən keçərkən əfqanların əks hücumuna məruz qaldılar. Lakin səfəvilər bu hücumu dəf etdilər və əfqanları qala divarları arxasına geri çəkilməyə məcbur etdilər. Gecələrin birincə [[Nadir şah Əfşar|Nadir]] öz çadırında istirahət edərkən Heratın qala divarlarından rastgələ atılan top atəşi nəticəsində top mərmisi düz Nadirin çadırının üstünə düşdü. Mərmi istirahət edən Nadirin çarpayısının yanına düşsə də, partlamadı. Nadirin ordusu bunu ilahi işarə kimi qiymətləndirdilər.<ref>{{harvnb|Qüddusi|1999|p=47}}</ref>
 
Son toqquşma şəhərin kənarında baş verdi. Zülfiqar xan və Seydal xan Nadirin qoşunlarına birgə hücum etmək barədə razılığa gəldilər. Lakin hücum baş tutmadı və döyüş meydanına süvari qoşun bölmələri ilə birgə daxil olan Nadir onları məğlub etdi. Məğlubiyyət Seydal xanın ayrılmasına səbəb oldu. Bunu görən şəhərin müdafiəçiləri də təslim olmaq üçün danışıqlara balamağı xahiş etdilər.
 
=== Allahyar xanın xəyanəti ===
Razılaşma imzalandıqdan sonra Allahyar xan [[Herat]] hakimliyinə geri döndü, Zülfiqar xan isə Faraha[[Farah]]a sürgün edildi. Nadir şəhəri hərbi olaraq ələ keçirmədi və daxil olmadı. Bunu etməklə Nadirin səhvə yol verdiyi də sonradan göründü. Bir daha üsyan qalxdı və istəksiz olsa da, Allahyar xan ona olunan təzyiqlərdən sonra üsyana qoşulmağa məcbur oldu. Üsyan yatırıldıqdan sonra Allahyar xan da sürgün edildi.
 
Şəhərin mühasirəsi və sülh nümayəndələrinin danışıqlari davam edirdi. Danışıqlar uzun müddət davam etdi və sonda gəlinən razılığa əsasən Zülfiqar xan və onun qardaşına Heratdan[[Herat]]dan Qəndəhara[[Qəndəhar]]a getməyə icazə verildi. Təəccüblü olsa da, Nadirin qoşunları şəhəri yağmalamadı. Nadir xanın qardaşı İbrahim xan Farahı ələ keçirdi və Nadirin adətən üsyançı tayfalara etdiyi köç siyasətini tədbiq etdi və digər tayfaları sakitləşdirdi. Regiondakı döyüşçülərin çoxunu isə öz qoşununa daxil etdi.<ref>{{harvnb|Qüddusi|1999|p=48}}</ref>
 
== Qafqazın fəthi ==

Informasiya Melumat Axtar

Anarim.Az

Sayt Rehberliyi ile Elaqe

Saytdan Istifade Qaydalari

Anarim.Az 2004-2023