Ancaq kassi hakimiyyəti də tədricən zəiflədi. Babil öncə Misir, sonra isə ''Mitanni'' və ''Hitti'' çarlıqlarından asılı vəziyyətə düşdü. Sonra Assur dövləti gücləndi və e.ə. XIII əsrdə Babili idarə edən kassi çarlarını məğlub etdi.

 

 

Daha sonra e.ə. XI-VIII yüzilliklərdə Babilə və bütün Mesopotamiya ərazisinə Ərəbistandan gəlmiş [[Aramilər|arami]], sonra isə, e. ə. VIII əsrdə, ''kəldani'' tayfalarının axını prosesi baş vermişdi. Onlar da tədricən Babil mədəniyyətini mənimsəmişdirlər.

 

=== Yeni tarix ===

 

 

II Nəbukadnəzar Babildə və imperiyanın başqa bölgələrində çoxlu inşaat işləri aparmışdır. O Babili uzunluğu 14 metrəyə çatan, iki cərgəli möhkəm divarla əhatə edərək, onu alınmaz qalaya çevirmişdi. Bayır divarın önundə müdafiə xarakterli su ilə dolu xəndək qazılmışdır.

Qədim babillilərin coğrafiya elmi haqqında anlayışları olmuşdur. Britaniya muzeyində e.ə. 700-500-cü illərə aid olan Babil xəritəsi vardır<ref>Horowitz W. [http://www.jstor.org/discover/10.2307/4200289?uid=3737560&uid=2&uid=4&sid=21105234596553 The Babylonian Map of the World] // Iraq. — London: British Institute for the Study of Iraq, 1988. — В. 50. — С. 147—165.</ref>. Xəritənin mərkəzində Babil yerləşdirilmişdir. Burada Assuriyanın, Elamın və başqa yerlərin adları da çəkilmişdir, Dəclə və Fərat çayları da göstərilmişdir. Xəritənin mərkəzi sahəsini dairəvi dəniz əhatə edir. Dəniz dairəsinin üstündə üçbucaqlar şəklində səkkiz vilayət göstərilmişdir. Xəritənin üstündəki mətn çox yerlərdə pozulmuşdur və buna görə tam anlaşılmır. Demək olar ki, orada real obyektlərdən başqa mifik varlıqların da yaşayış yerləri göstərilmişdir. Buna görə də bəzi alimlər hesab edirlər ki, bu xəritə qismən mifoloji xarakter daşıyır. Babilin və ümumiyyətlə bütün [[Mesopotamiya]]nın elmi və texniki nailiyyətləri bütün dünyada elmin inkişafına təkan vermişdir. Buraya elm almaq üçün başqa ölkələrin istedadlı insanları gəlirdilər.

 

 

Bundan başqa, onlar xəstəlikləri sistemləşdirmiş və onları müalicə edən dərmanları da qələmə almışdırlar.

Daha sonra Babil münəccimləri heliaktik doğuşları(planet və ulduzların, günəşin göyün o yerində yerləşməsi səbəbindən, müvəqqəti gözə görsənməmə müddətindən sonra ilk səhər doğuşudur), günəşin, ayın doğması və batması proseslərini diqqətlə müşahidə edib, bu barədə zəngin biliklərə malik olmuşdurlar. Astronomik ölçüləri və hesabatları düz aparmaq üçün onlar ilk dəfə olaraq [[astrolab]]ium (astroniomiyada XVIII əsrə qədər işlədilmiş bucaqları ölçən cihaz) cihazını yaratmışdırlar. Təxminən e. ə. 700-650-ci illərdə Babildə ilk dəfə olaraq [http://members.westnet.com.au/Gary-David-Thompson/page11-8.html "Mul Apin"] (''Ulduz kotanı'') adlanan astronomik dərslik yazılmışdır. Burada ilk dəfə olaraq Zodiak bürcləri anlayışına doğru addımlar atılmışdır və 18 bürc qələmə alınmışdır. Və nəhayət e.ə. VII əsrdən başlayaraq Babil çarları saray münəccimi vəzifəsini təsis edərək öz işlərini ulduz falına baxdırandan sonra həyata keçirirdilər. Sonra bu adət başqa yerlərdə də yayılmışdır.

 

 

Bununla bərabər Babildə riyaziyyat elmi də inkişaf edirdi, çünki qoroskopların tərtibi zamanı hesablamalara ehtiyac duyulurdu. Babil qoroskoplarında hər doğulan uşağın doğum günü, bundan başqa dünyaya gələn anda ayın, günəşin və planetlərin düzülüşü, yeni çıxan ayın səmada qalması və günəşin doğmasından sonra bütöv ayın səmada qalmasının müddətləri haqqında məlumatlar verilirdi. Bunların əsasında hər bir insanın falına baxılırdı. Həmçinin o dövrdə ayın və günəşin tutulması hadisələri izlənir, bu barədə tarixi məlumatlar astroloji gündəliklərə salınırdı, onlar öncədən proqnozlaşdırılırdı.

Göründüyü kimi uca tapınaqların və başqa dini tikililərin, məqbərələrin inşası təkcə Babildə deyil, həm də başqa yerlərdə də aparılırdı. Misirdə də uca tikililər (piramidalar) bu günə qədər qalmaqdadır. Onlar da əslində qüllə növləridir. Misirlə Babilin mədəni, iqtisadi, ticari əlaqələri olmuşdur. Bu səbəbdən mədəniyyətlərin və üslubların bənzərliyi təbii haldır. Bu cür hündur tikililər hər iki ölkədə inşa edilirdi. Qüllə sahibi bununla özünü tanrılaşdırır, yüksəklərə qalxaraq özünü tanrıların əhatəsində olduğunu zənn edirdi. Mesopotamiyada da [[zikkurat]]ların zirvə nöqtələrində tanrıların olduqları düşünülürdü və oralar tapınma yeri olmuşdur.

 

 

Quranda Allah axtarışında olan İbrahim, öncə ulduza, sonra aya, daha sonra günəşə müraciət etmişdir. Ancaq düşünərək, onlara tapınmanı rədd etmiş və Allahın birliyinə iman etmişdir (Quran, 6: 76-79).