Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası: Redaktələr arasındakı fərq
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
İslam !
Teqlər: Mobil redaktə Mobil veb redaktə
k clean up using AWB
Sətir 20:
|şəhərlər = [[Kirovabad]] (Gəncə), [[Sumqayıt]], [[Mingəçevir]]
|dil = [[Azərbaycan dili]] <br /> [[Rus dili]]
|pul_vahidivalyutası = [[Azərbaycan rublu]] (1920—1923) <br /> [[SSRİ rublu]] (1923—1991)
|sahə = 86,6 min. km<sup>2</sup><br />SSRİ-də 9-cu
|əhali = 7,137,000<ref name="ссср-2015-4">Краткая информация о республиках, входивших в СССР, стр. 4. // [http://web.archive.org/web/20150803123254/http://su90.ru/su465.pdf СССР и страны мира в цифрах]. Справочное издание. Автор: И. Г. Калабеков. Москва: издательство «Третий Рим», 2015, 239 стр. ISBN 9785990521315</ref><br />SSRİ-də 6-cı
|idarəetmə formasıidarəetmə_forması = [[Sovet respublikası (idarəetmə forması)|Sovet respublikası]]
|dindini = [[İslam]]
|Mərhələ1 = [[ZSFSR]]-in tərkibinə girməsi
|Gün_ay1 = [[30 dekabr]]
Sətir 413:
 
Sovet dövründə Azərbaycan ədəbiyyatı yaradıcılıq azadlığını təhlükə hesab edən bir sistemlə idarə edilirdi. Azərbaycan yazıçıları və intellektuallarının fəaliyyətinə nəzarət edilir və onlar təqibə məruz qalırdı.<ref name="cultureazeri">"[http://www.britannica.com/place/Azerbaijan/Administration-and-social-conditions Azerbaijan]". Encyclopædia Britannica. Encyclopædia Britannica Online.
Encyclopædia Britannica Inc., 2016. Web. 24 Apr. 2016. {{oq|en|In the course of its long history, Azerbaijan has given the world a number of outstandingoutstandinig thinkers, poets, and scientists. Among the medieval scientists and philosophers, Abul Hasan Bakhmanyar (11th century), the author of numerous works on mathematics and philosophy, and Abul Hasan Shirvani (11th–12th centuries), the author of Astronomy, may be noted. The poet and philosopher Nẹzāmī, called Ganjavī after his place of birth, Ganja, was the author of Khamseh (“The Quintuplet”), composed of five romantic poems, includingincludinig “The Treasure of Mysteries,” “Khosrow and Shīrīn,” and “Leyli and Mejnūn.”
 
The people of Azerbaijan have retained their ancient musical tradition. For example, the art of ashugs, who improvise songs to their own accompaniment on a stringed instrument called a kobuz, remains extremely popular. Mugams, vocal and instrumental compositions, are also widely known, the town of Shusha being particularly renowned for this art.
 
Azerbaijan’s cultural institutions, includingincludinig museums, theatres, and public libraries, are located in Baku. Many of them were established after World War II. The city has museums devoted to the art, history, and literature of Azerbaijan. In Nagorno-Karabakh there is a museum with material on the history and archaeology of the Armenian people of the region.
 
The opera and ballet are widely attended. Some of Azerbaijan’s composers, notably Uzeir Hajjibekov (the operas Ker-Ogly and Leyli and Mejnūn and the operetta Arshin Mal ʾAlan) and Kara Karayev (the ballets Seven Beauties and The Path of Thunder), have international reputations. The latter’s symphonic music is also well known abroad.
Sətir 429:
Baku has several radio stations, a television studio, and a film studio.}}</ref><ref>Suny, Ronald (1996). Armenia, Azerbaijan, and Georgia. DIANE Publishing. p. 108. ISBN 0788128132.</ref> Bu dövrdə bir çox Azərbaycan yazıçısı [[Stalin repressiyası]]na məruz qaldı. 1927-ci ildə Azərbaycan Proletar Yazıçıları Assosiasiyası yaradıldı, 1932-ci ildə isə ləğv edildi. Həmin il [[Azərbaycan Yazıçılar Birliyi]] yaradıldı. Sovet dövrü Azərbaycanının yazıçılarına [[Rəsul Rza]], [[Məmməd Səid Ordubadi]], [[Süleyman Sani Axundov]], [[Mirzə İbrahimov]], [[Ənvər Məmmədxanlı]] daxildir. Bu dövrdə [[Səməd Vurğun]]un yığcam və diskrit üslubu Azərbaycan ədəbiyyatının müasir formasının formalaşmasına səbəb oldu, onu arxaizmlərdən təmizlədi.<ref>[http://samedvurgun.com/ru/index.php Самед Вургун - Жизнь и творчество,] Сайт Самеда Вургуна.</ref> XX əsrin sonlarına yaxın [[Bəxtiyar Vahabzadə]] 70 şeir məcmuəsi və 20 poeması ilə şöhrət qazandı. Onun [[Gülüstan (poema)|"Gülüstan" poeması]] Rusiya və İran arasında bölünən Azərbaycan xalqı və onun birləşmək arzusuna həsr edilib.<ref>[http://aksakal.info/pages+view+377.html Анар, ТОФИК МЕЛИКЛИ. Умер Бахтияр Вагабзаде, NIRA Aksakal.]</ref>
[[Şəkil:Poster of Azerbaijan 1939. Opera.jpg|200px|thumb|left|Stalin təsviri ilə "[[Koroğlu (opera)|Koroğlu]]" operasının afişası]]
Azərbaycanın görkəmli bəstəkarı [[Üzeyir Hacıbəyov]] sovet dövründə məşhur "[[Koroğlu (opera)|Koroğlu]]" operasını yazmışdır. Bu opera nəinki Azərbaycanda, həmçinin İslam aləmində yazılan ilk opera idi.<ref name="centerof">Mattew O'Brien. Uzeir Hajibeyov and His Role in the Development of Musical Life in Azerbaijan. – Routledge, 2004. – С. 211. – ISBN 0-415-30219-6, 9780415302197 {{oq|en|But later writers have preferred to emphasise the importance of Shusha, one of the leadingleadinig centres of Azeri culture, as providingprovidinig a 'creative cradle' for the young boy.|}}</ref><ref>Charles van der Leeuw. Azerbaijan: A Quest for Identity. — Palgrave Macmillan, 2000. — С. 102. — 256 с. — ISBN 9780312219031. (eng.)</ref> 40-cı illərdə [[Xosrov və Şirin (opera)|"Xosrov və Şirin"]] ([[Niyazi]]), [[Vətən (opera)|"Vətən"]] ([[Cövdət Hacıyev]]) və [[Qara Qarayev]]), [[Nizami (opera)|"Nizami"]] ([[Əfrasiyab Bədəlbəyli]]) və s. operalar yazıldı. 1972-ci ildə [[Şəfiqə Axundova]] [[Gəlin qayası (opera)|"Gəlin qayası" operası]]nı yazaraq Azərbaycanda ilk opera yazan qadın bəstəkar oldu.<ref>Ахундова Шəфигə Гулам гызы / Под ред. Дж. Кулиева. — Азербайджанская советская энциклопедия: Главная редакция Азербайджанской советской энциклопедии, 1976. — Т. 1. — С. 501.</ref>
 
20-ci illərdə Azərbaycan kinosunun mövzuları cəhalətə qarşı mübarizə, inqilab, qadın azadlığı idi. 1929-cu il də Amo Bek-Nazarovun rejissorluğu ilə çəkilmiş "[[Sevil (film, 1929)|Sevil]]" filmi Azərbaycan qadınını real şəkildə təsvir edirdi. Bu dövrdə həmçinin Bakıdakı yaşayışı, neft sənayesini təsvir edən filmlər çəkilirdi. 30-cu illərin əvvəllərində məişət və tarixi-inqilabi mövzulu filmlər istehsal edilirdi.<ref name="azerifilm">{{cite news |title=AZƏRBAYCANDA KİNO SƏNƏTİNİN YARANMA TARİXİ. SƏSSİZ DÖVR (1920-1935), AZƏRBAYCAN KİNOSU 1935-1988-Cİ İLLƏRDƏ. SƏSLİ DÖVR, AZƏRBAYCAN KİNOSU MÜSTƏQİLLİK DÖVRÜNDƏ |author=azerbaijan.az |newspaper= |date= |url=http://www.azerbaijan.az/portal/Culture/Cinema/cinema_a.html |accessdate=2015-12-14 }}</ref> 1936-cı ildə [[Boris Barnet]]in rejissorluğuyla ilk Azərbaycan səsli filmi olan "[[Mavi dənizin sahilində (film, 1935)|Mavi dənizin sahilində]]" çəkilmişdir.<ref>Азербайджанской ССР кинематография. Кино: Энциклопедический словарь / Гл. ред. [[Sergey Yutkeviç|С. И. Юткевич]]; Редкол.: Ю. С. Афанасьев, В. Е. Баскаков, И. В. Вайсфельд и др. — Москва: Советская энциклопедия, 1987. — стр. 12.</ref> [[Böyük Vətən müharibəsi]] dövründə (1941-1945) müharibə qəhrəmanlarına aid "[[Vətən oğlu (film, 1941)|Vətən oğlu]]" və "[[Bəxtiyar (film, 1942)|Bəxtiyar]]" qısametrajlı bədii filmləri, "[[Sualtı qayıq "T-9" (film, 1943)|Sualtı qayıq T-9]]" və "[[Bir ailə (film, 1943)|Bir ailə]]" tammetrajlı bədii filmləri çəkilmişdir. [[Arşın mal alan (operetta)|"Arşın mal alan" operettası]]nin [[Arşın mal alan (film, 1945)|1945-ci il ekranizasiyası]] 136 ölkədə göstərilir və 86 dilə tərcümə edilir.<ref>[http://www.trud.ru/article/25-12-2015/1332650_abdulatipov_u_menja_est_pravilo_ranshe_vystrela_ne_padat.html Мамедова М. Аршин Мал Алан, или как Сталин приказал «Голливуд переплюнуть» // Труд : газета. — 17 Апреля 2003.]</ref> Yalnız SSRİ-də 16 milyondan çox izləyici toplayan filmin yaradıcı kollektivi [[Stalin mükafatı]] ilə təltif edilir.<ref>[http://www.aif.ru/archive/1681369 Культура / Аршин мал алан (рус.).] Газета «Аргументы и Факты». Проверено 30 июня 2010.</ref> 40-cı illərin sonu—50-ci illərin əvvəllərində "[[Fətəli xan (film, 1947)|Fətəli xan]]" və "[[Bakının işıqları (film, 1950)|Bakının işıqları]]" kimi bədii-sənədli və publisistik filmlər çəkilmişdir.<ref name="azerifilm"/> 1951-ci ildə "[[Sovet Azərbaycanı (film, 1950)|Sovet Azərbaycanı]]" filmi [[Kann kinofestivalı]]nda "Qısa Film Münsiflər heyəti Xüsusi Mükafatı"nı qazanıb.<ref>{{cite news |title=AZERBAIDJAN SOVIETIQUE |author= |newspaper= |date= |url=http://www.festival-cannes.com/en/films/azerbaidjan-sovietique |accessdate=2017-07-03 }}</ref> 50-ci illərin sonu—60-cı illərin əvvəllərində "[[Qızmar günəş altında (film, 1957)|Qızmar günəş altında]]", "[[Onun böyük ürəyi (film, 1958)|Onun böyük ürəyi]]", "[[Ögey ana (film, 1958)|Ögey ana]]", "[[Onu bağışlamaq olarmı? (film, 1959)|Onu bağışlamaq olarmı?]]", "[[Böyük dayaq (film, 1962)|Böyük dayaq]]", "[[Telefonçu qız (film, 1962)|Telefonçu qız]]" kimi fərqli peşə sahiblərinin əməyini əks etdirən filmlər çoxluq təşkil etmişdir. 60-cı illərin əvvəllərində [[Koroğlu dastanı]]nın əsasında çəkilmiş [[Koroğlu (film, 1960)|eyniadlı film]] və [[Məhəmməd Füzuli]]nin [[Leyli və Məcnun (Füzuli)|Leyli və Məcnun]] əsəri əsasında çəkilmiş "[[Leyli və Məcnun (film, 1961)|Məhəbbət dastanı]]" filmi ilə Azərbaycan kimetoqrafında rəngli filmlərin istehsalı genişlənir.<ref name="azerifilm"/> Arşın mal alan filmindən sonra "[[Görüş (film, 1955)|Görüş]]", "[[O olmasın, bu olsun (film, 1956)|O olmasın, bu olsun]]", "[[Romeo mənim qonşumdur (film, 1963)|Romeo mənim qonşumdur]]", "[[Əhməd haradadır? (film, 1963)|Əhməd haradadır?]]", "[[Ulduz (film, 1964)|Ulduz]]", [[Arşın mal alan (film, 1965)|1965-ci il "Arşın mal alan" ekranizasiyası]], "[[Qayınana (film, 1978)|Qaynana]]" kimi filmlərlə musiqili komediya janrı Azərbaycan kinematoqrafında üstünlük təşkil etmişdir. 70-ci illərdə "[[Nəsimi (film, 1973)|Nəsimi]]", "[[Dədə Qorqud (film, 1975)|Dədə Qorqud]]", "[[Babək (film, 1979)|Babək]]" kimi tarixi mövzulu filmlər çəkilmişdir. 70-ci illərin sonu—80-ci illərdə İkinci Dünya müharibəsi ilə bağlı "[[Bizim Cəbiş müəllim (film, 1969)|Bizim Cəbiş müəllim]]", "[[Şərikli çörək (film, 1969)|Şərikli çörək]]" kimi filmlər çəkilmişdir. 80-ci illərdə Azərbaycan kinosunda mənəviyyat və əxlaq mövzusu önə çıxmışdır. Bu dövrdə "[[Park (film, 1984)|Park]]", "[[Özgə ömür (film, 1987)|Özgə ömür]]", "[[Ölsəm... bağışla (film, 1989)|Ölsəm, bağışla]]", "[[Gümüşü furqon (film, 1982)|Gümüşü furqon]]", "[[Babamızın babasının babası (film, 1981)|Babamızın babasının babası]]", "[[Bağ mövsümü (film, 1985)|Bağ mövsümü]]", "[[Gümüşgöl əfsanəsi (film, 1984)|Gümüşgöl əfsanəsi]]", "[[Burulğan (film, 1986)|Burulğan]]", "[[Təxribat (film, 1989)|Təxribat]]" kimi filmlər işıq üzü görmüşdür<ref name="azerifilm"/>

Informasiya Melumat Axtar

Anarim.Az

Sayt Rehberliyi ile Elaqe

Saytdan Istifade Qaydalari

Anarim.Az 2004-2023