Məhəmməd Əmin Rəsulzadə: Redaktələr arasındakı fərq
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
(müzakirə | töhfələr)
Redaktənin izahı yoxdur
k tərəfindən edilmiş redaktələr geri qaytarılaraq Samral tərəfindən yaradılan sonuncu versiya bərpa olundu.
Teq: Geri qaytarma
Sətir 16:
 
| partiya = [[Müsavat Partiyası]]
| milliyyəti = [[azərbaycan-türkazərbaycanlı]]
| dini = [[İslam]]
| sülaləsi =Rəsulzadə
| atası = Axund Hacı Molla Ələkbər Rəsulzadə
| anası = Ziynət Rəsulzadə
Sətir 27:
}}
 
'''Məhəmməd Əmin Rəsulzadə''' (tam adı: ''Məhəmməd Əmin Axund Hacı Molla Ələkbər oğlu Rəsulzadə)''; {{DVTY}}) — [[Azərbaycanlı]] dövlət və ictimai xadimi, siyasətçi və publisist, [[Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti]]nin ([[1918]]-[[1920]]) banilərindən və [[Azərbaycan]] siyasi mühacirətinin liderlərindən biri olmuşdur. [[Azərbaycan tarixi]]nin ən görkəmli və böyük şəxsiyyətlərindən olub, Azərbaycan milli istiqlal hərəkatına başçılıq etmişdir. Onun ''"Bir kərə yüksələn bayraq, bir daha enməz!"'' ifadəsi [[XX əsr]]də Azərbaycanda müstəqillik hərəkatının şüarı olmuşdur.<ref>{{Cite web|title=Məhəmməd Əmin Rəsulzadə kimdir?|url=http://www.timeturk.com/az/2011/01/31/mehemmed-emin-resulzade-kimdir.html|date=12 December 2015}}</ref><ref>{{Cite web|title=Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyevin sərəncamına əsasən Məmməd Əmin Rəsulzadənin 130 illik yubileyi münasibəti ilə hazırlanmış metodik vəsait|url=http://www.clb.az/files/mv/MEMME_%20EMIN%20RESULZADE.pdf|date=12 December 2015}}</ref><ref>{{Cite web|title=MƏHƏMMƏD ƏMIN RƏSULZADƏ|url=http://rasulzade.org/bio.html|date=12 December 2015}}</ref>
 
== Onun Həyatı ==
Məhəmməd Əmin Rəsulzadə [[1884]]-cü il yanvarın 31-də [[Bakı]]nın [[Novxanı]] kəndində anadan olmuşdur. Din xadimi olan atası oğlunu məşhur pedaqoq [[Sultan Məcid Qənizadə]]nin müdir olduğu ikinci "Rus-müsəlman" məktəbinə qoymuş,<ref name="huseyne">H. Əhmədov. Azərbaycan məktəb və pedaqoji fikir tarixi. Bakı: Elm və təhsil, 2014. - səh. 328-332.</ref> buranı bitirdikdən sonra M.Ə.Rəsulzadə öz təhsilini Bakı texniki məktəbində, rus dilində davam etdirmişdir. Azərbaycan milli istiqlal hərəkatının və təkcə türk ellərində deyil, bütün islam aləmində ilk respublika üsul-idarəsi olan [[Azərbaycan Demokratik Respublikası]]nın təməl daşını qoyan Məhəmməd Əmin Rəsulzadənin inqilabi fəaliyyətinin ilk illəri də məhz bu dövrə təsadüf edir. [[1902]]-ci ildə on yeddi yaşında olan M.Ə.Rəsulzadə "[[Müsəlman Gənclik Təşkilatı]]"nı yaratmışdır. Bu, [[XX əsr]]də Azərbaycanda rus müstəmləkə üsul-idarəsinə qarşı gizli mübarizə aparan ilk siyasi təşkilat idi.
 
Sətir 55:
<gallery>
Şəkil:Məmməd Əmin Rəsulzadə uşaqlıq illərində.png|<small>Məhəmməd Əmin Rəsulzadə uşaqlıq illərində</small>
Şəkil:M.Ə.Rəsulzadənin BacısıRəsulzadənin_Bacısı.png|<small>Şəhrəbanu xanım</small>
Şəkil:Ümmülbanu Rəsulzadə.png|<small>Ümbülbanu xanım</small>
Şəkil:Məhəmməd Əmin Rəsulzadənin qızı LətifəMəhəmməd_Əmin_Rəsulzadənin_qızı_Lətifə.png|<small>Qızı Lətifə</small>
Şəkil:M.Ə.Rəsulzadənin qızı XalidəRəsulzadənin_qızı_Xalidə.png|<small>Qızı Xalidə</small>
Şəkil:M.Ə.Rəsulzadənin oğlu RəsulRəsulzadənin_oğlu_Rəsul.png|<small>Oğlu Rəsul</small>
Şəkil:M.Ə.Rəsulzadənin oğlu AzərRəsulzadənin_oğlu_Azər.png|<small>Oğlu Azər</small>
Şəkil:Rəis RəsulzadəRəis_Rəsulzadə.JPG|<small>Nəvəsi Rəis</small>
Şəkil:M.Ə.Rəsulzadənin Analığı Maral Xanımın Şəxsiyyət Vəsiqəsi.png|<small>M.Ə.Rəsulzadənin analığı Maral xanımın şəxsiyyət vəsiqəsi</small>
Şəkil:Ümbülbanu Rəsulzadənin şəxsiyyət vəsiqəsiÜmbülbanu_Rəsulzadənin_şəxsiyyət_vəsiqəsi.png|<small>Ümbülbanu Rəsulzadənin şəxsiyyət vəsiqəsi</small>
Şəkil:Xalidə Rəsulzadənin Şəxsiyyət vəsiqəsiXalidə_Rəsulzadənin_Şəxsiyyət_vəsiqəsi.png|<small>Xalidə Rəsulzadənin Şəxsiyyət vəsiqəsi</small>
Şəkil:Azər Rəsulzadənin həyat yoldaşıAzər_Rəsulzadənin_həyat_yoldaşı.png|<small>Azər Rəsulzadənin Şəxsiyyət vəsiqəsi</small>
</gallery><ref name=":0" />
</center>
Sətir 80:
=== Türkiyədə ===
Çar hökuməti [[İran]]dakı inqilabi hərəkatdan qorxuya düşərək onun əsas rəhbərlərindən biri olan M.Ə.Rəsulzadənin ölkədən çıxarılmasını İranın şah hökumətindən tələb eləyir. M.Ə.Rəsulzadə təqiblərdən yaxa qurtarmaq üçün 1911-ci ilin may ayında [[İstanbul]]a gedir. O, [[Türkiyə]] paytaxtında həmyerliləri [[Əlibəy Hüseynzadə]] və [[Əhmədbəy Ağayev]]lə görüşmüş, [[Yusif bəy Akçuralı]], [[Ziya Göyalp]] və başqa görkəmli alimlərlə yaxınlıq etmişdir. M.Ə.Rəsulzadə "Gənc türklər" təşkilatına rəğbət bəsləmiş, "Türk ocağı" cəmiyyətində çalışmış və onun əsas orqanı olan, 1911-ci ilin noyabr ayından nəşrə başlayan ''"Türk yurdu"'' jurnalının fəal yazarlarından biri olmuşdur.
[[Şəkil:Odluodlu yurd.jpg|thumb|150px|left|Məhəmməd Əmin Rəsulzadənin [[Türkiyə]]də nəşr etdirdiyi [[Odlu Yurd dərgisi]]]]
Türkiyədə Rəsulzadə hələ İstanbulda onun göstərişi ilə 1911-ci ilin oktyabrında keçmiş hümmətçilər [[Tağı Nağıyev]] və [[Abbasqulu Kazımzadə]] tərəfindən əsası qoyulan "Müsəlman demokratik Müsavat partiyasına" daxil olmuş və tezliklə onun rəhbərinə çevrilmişdir.<ref>Məhəmməd Əmin Rəsulzadə. "Müsavat" partiyasının quruluşu, "Azərbaycan", Ankara, №15 (167), 1966-cı il, səh. 12-18</ref> Bu illərdə M.Ə.Rəsulzadə ədəbi-publisistik fəaliyyətini də davam etdirir.
 
Sətir 226:
 
''"Rəsulzadə, bütün ömrüm boyunca, Şərq dünyasında tayına rastlaşmadığım, mübaliğəsiz söyləyə biləcəyim fövqəladə nadir insanlardan biri idi. Məhəmməd Əmin bəy tərbiyəli, qüvvətli və sağlam məntiq sahibi, təmiz qəlbi, doğru sözlü, mətanətli, tam mənasıyla dürüst, fikir və yoluna dərin bir iman bəsləyən fədakar, mücahid və örnək bir insandı. Belələrinə zəmanəmizdə və hələ bizim tərəflərdə rast gəlmək mümkün deyildir"''.<ref>"Sühən" jurnalı, tehran, No4, 1955-ci il</ref>
[[Şəkil:Məhəmməd Əmin Rəsulzadənin cənazəsiMəhəmməd_Əmin_Rəsulzadənin_cənazəsi.jpg|thumb|right|Məhəmməd Əmin Rəsulzadənin cənazəsi]]
[[1978]]-ci ildə Ankarada M.Ə.Rəsulzadənin ''"Milli təsanüd" ("Milli həmrəylik")'' adlı kitabı nəşr olunmuşdur. [[1985]]-ci ildə Oksfordda M.Ə.Rəsulzadənin ''"Qafqaz problemi ilə əlaqədar olaraq panturanizm" adlı kitabı'' ingilis dilində ön sözlə, rus dilində ikinci dəfə çap edilmişdir. M.Ə.Rəsulzadənin [[1989]]-cu ildə ''"Əsrimizin Səyavuşu"'' və [[1990]]-cı ildə isə ''"Azərbaycan respublikasının keçmişi, təşəkkülü və indiki vəziyyəti"'' adlı kitabları Ankarada yenidən işıq üzü görmüşdür.
[[1993]]-cü ildə Türkiyə Respublikasında tikilmiş məktəbə (Mehmet Emin Resülzade Anadolu Lisesi) adı verilmişdir.

Informasiya Melumat Axtar

Anarim.Az

Sayt Rehberliyi ile Elaqe

Saytdan Istifade Qaydalari

Anarim.Az 2004-2023