Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
|
Redaktənin izahı yoxdur
Teqlər: Mobil redaktə Mobil veb redaktə Təkmilləşdirilmiş mobil redaktə
|
Redaktənin izahı yoxdur
Teqlər: Mobil redaktə Mobil veb redaktə Təkmilləşdirilmiş mobil redaktə
|
||
|
Sətir 25:
[[1977]]-ci ildən başlayaraq Tağlar mağara düşərgəsində
arxeoloji qazıntı işlərini Ə.Q.Cəfərovun rəhbərliyi altında Paleolit arxeoloji ekspedisiyasının Tağlar dəstəsi aparmağa başlamışdır. Ə.Q.Cəfərovun rəhbərliyi altında Tağlar mağarasında [[1977]]-[[1982]] və [[1984]]-[[1986]]-cı illərdə arxeoloji qazıntılar aparılmışdır.
==Tağlar paleolit düĢərgəsinin stratiqrafiyası==
Tağlar düşərgəsində aparılan arxeoloji qazıntılar zamanı
düşərgənin D-M sahəsində 6 mədəni təbəqə qeydə alınmışdır.
Aşağıda həmin sahədə müəyyən olunmuş arxeoloji təbəqələrin
təsviri verilir.
===Birinci təbəqə===
Qara çürüntülü torpaq təbəqəsindən ibarətdir. Tədqiq olunan sahədə təbəqənin qalınlığı 6-10 sm-ə bərabər olmuşdur. [[1963]]-[[1965]]-ci illərdə aparılan arxeoloji qazıntılar zamanı düşərgənin qeyd olunan təbəqəsindən Eneolit, Tunc və
Orta əsrlərə aid maddi mədəniyyət qalıqları aşkar olunmuşdur.
===İkinci təbəqə===
Sarı gillicə torpaq təbəqəsindən ibarətdir. Birinci təbəqədən fərqli olaraq ikinci təbəqənin tərkibində mağaranın tavanından düşmüş qaya qırıqları, suyun və əhəngin qarışığından əmələ gəlmiş stalaktit və stalaqmit hissələri qeydə alınmışdır. Sonuncular təbəqənin içərisində əmələ gəlmişdir. Bu da mağaranın tavanından düşən su damcıları vasitəsilə əmələ gəlmişdir ki, geoloji ədəbiyyatda bunlar stalaktit və stalaqmitlər
adlandırılır. Maraqlıdır ki, əvvəlki tədqiqat illərindən fərqli olaraq [[1973]]-cü ildə Tağlar düşərgəsinin D-M sahəsində aparılan arxeoloji qazıntılar zamnı II təbəqənin tərkibində qaya daşlarının sayının olduqca az olması müşahidə olunmuşdur. Qazıntı aparılan sahədə ikinci təbəqənin qalınlığı 28-44 sm-ə bərabər olmuşdur.
===Üçüncü təbəqə===
Açıq-sarı rəngli gillicə torpaq təbəqəsindən ibarətdir. İkinci təbəqədə olduğu kimi burada da qaya qırıqları olduqca azdır. İkinci təbəqənin tərkibində tək-tək stalaktit və stalaqmit hissələri qeydə alınmışdır. Təsvir olunan sahədə təbəqənin qalınlığı 38-52 sm-ə çatır.
===Dördüncü təbəqə===
Sarı gillicə torpaq təbəqəsindən ibarətdir. Təbəqənin içərisində kiçik qaya daşlarının qırıqları qeydə alınmışdır. Maraqlıdır ki, dördüncü təbəqənin içərisində bir neçə ocaq layı qeydə alınmışdır. Əvvəlki tədqiqat illərində də dördüncü təbəqədən ocaq layları qeydə alınmışdır. Lakin bu ilki tədqiqatlar zamanı təsvir olunan sahədə dördüncü təbəqə nisbətən nazik olmuşdur. Yeni tədqiqat sahəsində təbəqənin qalınlığı 65-80 sm-ə bərabər olmuşdur. Lakin [[1973]]-cü ildə düşərgənin IV təbəqəsində aparılan qazıntılar zamanı maddi mədəniyyət qalıqlarının zənginliyinə və təbəqənin rənginə görə iki hissəyə 4a və 4b təbəqələrinə ayrılmışdır. 1973-cü il tədqiqatlar zamanı D-M
sahəsində dördüncü təbəqənin qalınlığı 0,8 – 1,2 m olmuşdur.
===Beşinci təbəqə===
Nisbətən açıq-sarı gillicə torpaq
təbəqəsindən ibarətdir. Tədqiqatlar zamanı təbəqədən çoxlu maddi mədəniyyət qalıqları, ocaq layları qeydə alınmışdır. Ocaq layları əsasən təbəqənin yuxarı hissəsində qeydə alınmışdır. Maraqlıdır ki, beşinci təbəqənin içərisindən üç kiçik lay qeydə alınmışdır. Həmin layların ümumi qalınlığı 3-5 sm, 5-7 sm və 7-12 sm-ə bərabər olmuşdur. Bu layların içərisindən arxeoloji tapıntı qeydə alınmamışdır. Təsvir olunan sahədə beşinci təbəqənin ümumi
qalınlığı 45-85 sm-ə bərabər olmuşdur.
===Altıncı təbəqə===
Tünd gillicə torpaq təbəqəsindən ibarətdir. Arxeoloji qazıntılar zamanı təbəqədən tək-tək qaya qırıqları qeydə alınmışdır. Altıncı təbəqədə bir neçə ocaq layları da qeydə
alınmışdır. Tədqiq olunan sahədə altıncı təbəqənin qalınlığı 54-59
sm olmuşdur. Tağlar Mustye düşərgəsində aparılan arxeoloji tədqiqatlar nəticəsində düşərgənin stratiqrafiyasının olduqca zəngin olduğu müəyyən edilmişdir. Düşərgənin bütün təbəqələrindən zəngin maddi mədəniyyət nümunələri aşkar olunmuşdur. Tağlar mustye
düşərgəsinin D-F kəsiyində çöküntünün qalınlığı 9 m-dən bir
qədər artıq olmuşdur. Tağlar Mustye düşərgəsi nəinki bütün
Qafqazda, eyni zamanda Yaxın Şərq ərazisində özünün stratiqrafiyası və maddi mədəniyyət nümunələrinin zənginliyinə görə ən möhtəşəm bir tarixi abidədir.
== İstinadlar ==
| |||