|
Sovet dövrü Azərbaycanının yazıçılarına [[Rəsul Rza]], [[Məmməd Səid Ordubadi]], [[Süleyman Sani Axundov]], [[Mirzə İbrahimov]], [[Ənvər Məmmədxanlı]], [[Səməd Vurğun]] daxildir. Müasir dövr Azərbaycan yazıçıları arasında ən məşhurları kinodramaturq [[Rüstəm İbrahimbəyov]] və dedektiv romanların müəllifi [[Çingiz Abdullayev]]<nowiki/>dir. Ən məşhur Azərbaycan şairlərinə isə [[Bəxtiyar Vahabzadə]], [[Xəlil Rza Ulutürk]], [[Nüsrət Kəsəmənli]], [[Ramiz Rövşən]], [[Baba Pünhan]] misal göstərilə bilər.<ref>Тельман ДЖАФАРОВ (ВЕЛИХАНЛЫ), Рустам КАМАЛ. [http://www.lgz.ru/article/7864/ Поставим многоточие], Сайт "Литературной газеты".</ref>
=== Fəlsəfə ===
{{Əsas|Azərbaycan fəlsəfəsi}}
Azərbaycan fəlsəfəsi anlayışı tarixən Azərbaycanda və ölkə xaricində yaşayan müxtəlif dil, din və mədəniyyətlərin daşıyıcıları olan azərbaycanlıların fəlsəfəsinin təşəkkül və təkamülünü əhatə edir. Müasir elmi məlumatlara görə, Azərbaycanda fəlsəfi fikrin inkişafı dördüncü minilliyinə qədəm qoymuşdur. Bu ölkədə qədim dövrlərdən başlayaraq yüksək sivilizasiyaların bir-birini əvəz etməsi, müxtəlif dil, din, həyat tərzlərinin çulğaşması Azərbaycan etnosunun mənəvi mədəniyyətinin məhvəri olan fəlsəll fikir və dünyagörüşünün təşəkkül və təkamülü üçün münbit zəmin yatmışdır. Azərbaycanda fəlsəfi mədəniyyətin inkişafında onun coğrafi mövqeyi, təbii zənginliyi, tarixən yüksək şəhər mədəniyyəti, daim müxtəlif dil və din daşıyıcıları olan regionlarla əlaqələrinin mövcudluğu mühüm rol oynamışdır. Bunların sayəsində artıq e.ə. [[I minillik|I minilliyin]] birinci yarısında ölkənin ictimai şüurunda varlığın təkamülü, başlanğıcı və sonunun, insan və mühitin, maddi və qeyri-maddinin, rasional və irrasionalın münasibətlərinin, həqiqət, xeyir, şər və ədalətin çoxçalarlı əlaqələrinin dərkinə yönəlmiş fəlsəfi mülahizələr və onları ehtiva və təmsil edən mifologiya və dinIə bağlı, kökləri keçmiş minilliklərə gəlib çıxan müxtəlif ideoloji cərəyanlar olmuşdur. Azərbaycanda fəlsəfi fikrin inkişafını izləmək üçiin keçmişin mühüm yazılı abidələri - [[Avesta]], pəhləvi mətnləri, [[Qədim yunan fəlsəfəsi|qədim yunan filosofları]] və tarixçilərinin əsələri, orta əsr yazılı abidələri, ölkə ərazisindəki arxeoloji qazıntıların materialları, dil və şifahi ədəbiyyat tarixinin tədqiqi və s. araşdırmalar geniş imkanlar yaradır. Fəlsəfi dünyagörüşünün təşəkkülü insanın təbiətə münasibətində fetiş, totem, ruh, ilahilər və s. bu kimi təzahür formaları ilə bağlı olmuşdur. Bu təsəvvür və təlimlər, müxtəlif kultlarda və mühitdən özünümüdafiəsinə yönəlmiş [[magiya]]<nowiki/>da da əksini tapmışdır. Müasir elm e.ə. l minilliyin birici yarısında Azərbaycanda [[zərvanilik]], [[maqlar]] (muğlar) təlimi və [[zərdüştilik]] fəlsəfəsinin geniş yayıldığını göstərir. Azərbaycan fəlsəfi fikrinin inkişafında VII-X əsrlər özünəməxsus mərhələ olmuşdur. Bu dövrdə artıq fəlsəfi fikrin təməl cərəyanları formalaşmış ölkədə fəlsəfonin sonrakı inkişafı xristian və islam mədəniyyətləri məcrasında davam etdirilmişdir. VII-VIII əsrlərdə ''ilahiyyat fəlsəfəsi'' inkişaf elməyə başlayır. İslamın fəlsəfi şərhi ilahiyyatçıların birbaşa vazifasinə çevrilir. Buna baxmayaraq, həmin vəzifənin icrası prosesində fikir ayrılıqları da olurdu. O dövrdə Azərbaycanda ortodoksal fəqihlərdon Əhməd ibn Harun Bərdici, Məkki ibn Əhmod Bərdəi, Musa ibn İmran Səlmasi və başqaları məşhur idilər. Rasionalizmi və azadfikırliliyi ilə səciyyələnən [[Mötəzililər|mötəzili]] cərəyanın Azərbaycanda görkəmli nümayəndələri isə IX əsrdə yaşamış məşhur alim və ilahiyyatçılar Cəfər Həmədani Bağdadi, Əbubəkr Məhəmməd ibn Ömər ibn Abdulla Bordəi, Əbusəid Əhməd Bərdəi, [[Bəhmənyar Azərbaycani]] və b. idi. XIII-XVIII əsrlərdə Azərbaycan fəlsəfi fiıkri üçün bütövlükdə idealizmlə panteizmin, irrasionalizmlə rasionalizmin, mövcud sosial quruluş və etik normaların qəbulu ilə onların tənqidi, orta əsrlərin mürəkkəb şəraitində azadfikirliliyin mövcudluğu səciyyəvi idi.<ref>[[Azərbaycan Milli Ensiklopediyası: Azərbaycan]]. Bakı, 2007. səh. 521, 523, 527.</ref>
=== Musiqi ===
|