{{Dövlət xadimi|azərbaycanadı dilində adı='''I Mariya'''|adınorijinal adı orijinalı=|portret=Maria_Tudor1.jpg|izah=|portretinşəklin ölçüsü =250|titul=[[Böyük Britaniya və İrlandiya Birləşmiş Krallığı]]nın [[kraliça]]sı|ləqəbi=Qanlı Mariya|dövr əvvəl=[[19 iyul]] [[1553]]|dövr son=[[17 noyabr]] [[1558]]|sələfi=[[Ceyn Qrey]]|xələfi=[[I Elizabet]]|varisi=|milliyəti=|dini=[[Katolik]]|doğum tarixi={{doğum tarixi|1516|2|18}}|doğum yeri=Plasentiya sarayı, [[London]]|ölüm tarixi={{vəfat tarixi və yaşı|1558|10|17|1516|2|18}}|ölüm yeri=[[Sent-Ceyms sarayı]], [[London]]|dəfn yeri=[[Vestminster abbatlığı]]|sülalə=|əvvəlki adı=|atası=[[VIII Henri]]|anası=[[Araqonlu Ketrin]]|həyat yoldaşı=[[II Filipp (İspaniya kralı)|II Filipp]]|uşaqlarıuşağı =|monoqramı=Mary_I_Signature.svg|monoqramın adı=İmzası}}

'''I Mariya''' və ya '''Mariya Tüdor''' (d. [[18 fevral]] [[1516]] – ö. [[17 noyabr]] [[1558]]) – [[İngiltərə krallığı|İngiltərə]] və [[İrlandiya]] [[Kral|kraliçakral]]iça<nowiki/>sı. Atası [[VIII Henri]] dövründə başlayan dini reformasiya hərəkatının qarşısını almaq məqsədilə aldığı sərt tədbirlər və verdiyi ölüm hökmləri səbəbilə [[Protestantlıq|protestant]] düşmənləri tərəfindən '''“Qanlı Mariya”''' olaraq adlandırılmışdır.

Mariya Tüdor [[VIII Henri]]<nowiki/>nin ilk xanımı [[Araqonlu Ketrin]]<nowiki/>dən doğulan yeganə övladı idi. [[1547]]-ci ildə atasının ölümünün ardından ögey qardaşı [[VI Eduard]] ([[VIII Henri]] və [[Ceyn Seymur]]<nowiki/>un oğlu) 9 yaşında taxta çıxdı. Ancaq çox keçmədən ölümcül xəstəliyə yaxalanan [[VI Eduard]] isə qatı [[Roma-Katolik kilsəsi|katolik]] olan ögey bacısı Mariyanı [[vəliəhd]]<nowiki/>likdən çıxarmaq niyyətində idi. Səbəb isə bacısının və onun dini baxışlarının atası [[VIII Henri]] və özünün səltənəti dövründə baş tutan dini reformasiyaya qarşı olması idi. Hətta [[kral]]ın vəfatının ardından saray əyanları gizli olaraq [[kral]]ın uzaq qohumu olan (bibisi [[Fransa tarixi|Fransa kraliças]]ı [[Mariya Tüdor]]<nowiki/>un nəvəsi) və saraya yaxınlığı ilə seçilən güclü [[Protestantlıq|protestant]] [[Ceyn Qrey|Ceyn Qreyi]]i [[kraliça]] elan etdi. Ancaq 9 gün keçmədən Mariya ölkənin şərqində güclü bir ordu toplayaraq [[London]]<nowiki/>a hərəkət etdi və hakimiyyəti ələ aldı. Beləliklə, o, [[Ceyn Qrey]] və Kraliça Matildanın mübahisəli səltənətləri istisna olmaqla, [[İngiltərə tarixi]]<nowiki/>nin taxta çıxan ilk [[kraliça]]<nowiki/>sı oldu. [[1554]]-cü ildə Mariya [[İspaniya Krallığı|İspaniya]] [[vəliəhd]]<nowiki/>i [[II Filipp (İspaniya kralı)|Filip]]<nowiki/>lə evləndi və 2 il sonra ərinin [[İspaniya Krallığı|İspaniya taxtı]]<nowiki/>na çıxmasıyla [[Habsburqlar|Habsburq İspaniyası]]<nowiki/>nın kraliçası elan edildi.

Mariya dünyaya gəldikdən 3 gün sonra Qrinviçdəki İtaətkar Rahiblər kilsəsində [[Roma-Katolik kilsəsi|katolik]] inancına görə [[vəftiz]] edildi.<ref>Porter, p. 13; Waller, p. 16; Whitelock, p. 7</ref> Onun xaç atası Lord Tomas Uolsey, xaç anası isə nənəsi [[Yorklu Elizabet|Yorklu Elizabeti]]i<nowiki/>n bacısı Yorklu Ketrin və Norfolk hersoginyası Agnes Hauerd oldu.<ref>Porter, pp. 13, 37; Waller, p. 17</ref> Atasının bir müddət öncə sürgün edilən qohumu Marqarita Pol isə Mariyanın dünyaya gəlişi səbəbilə bağışlandı və əvvəlcə körpənin himayədarı, [[1520]]-ci ildə isə dayəsi olaraq sarayda yer aldı.<ref>Porter, p. 13; Waller, p. 17; Whitelock, p. 7</ref><ref>Loades, p. 29; Porter, p. 16; Waller, p. 20; Whitelock, p. 21</ref>

[[1539]]-cu ilin sonlarında [[Bavariya]] [[Hersoq|hersoquhersoq]]u Filip onunla evlənmək istəsə də, hersoq [[Lüteranlıq|lüteran]] idi və bu səbəblə onun təklifi qəbul edilmədi. Yenə həmin il kral naiblərindən Tomas Kromvel Klevez hersoqluğu ilə yeni bir razılıq imzaladı. Bu razılıq əsasında siyasi bir evlilik baş tutmalı idi. İlk öncə gənc Mariyanın evləndirilməsi planlaşdırılsa da, sonda kral özünün dördüncü xanımı olan [[Klevezli Anna]] ilə evləndi. Kral [[1539]]-cu ilin [[dekabr]]ında planlaşdırılan toy mərasimindən bir neçə həftə öncə [[Klevezli Anna|Anna]]<nowiki/>nı görmüş, ancaq 24 yaşlı bu gənc xanımı bəyənməmişdi. Diplomatik səbəblər və nigahın ləğv edilməsi üçün bəhanə olmadığından kral bu toydan boyun qaçıra bilmədi. Ancaq bu nigahın baş memarı olan Lord Kromvel gözdən düşdü və [[1540]]-cı ilin iyun ayında krala xəyanətlə təqsirləndirilərək həbs olundu. Ona qarşı iddia olunan əsas müddəalardan biri isə gənc Mariya ilə evlənmək niyyəti idi. Bütün bu olanlardan sonra [[Klevezli Anna|Anna]] kraldan ayrılmağa razılıq verdi və ardından Lord Kromvel edam olundu.

Mariya [[Protestantizm|protestantizminprotestantizm]]in qardaşının səltənətində başlayan inkişafına və atasının Romadan ayrılma fikirlərinə daim zidd getdi. Roma ilə aralarındakı münasibətləri yenidən canlandırmaq üçün uzun müddət yazışmalar apardı və nəhayət, [[Papa]] [[III Yuli]] bu razılığı böyük bir kompromislə qəbul etdi. Belə ki, [[VIII Henri]]<nowiki/>yə məxsus olan kilsə torpaqları katolik kilsəsinə təhvil verilmədi.