Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Redaktənin izahı yoxdur
Teqlər: Mobil redaktə Mobil veb redaktə
Redaktənin izahı yoxdur
Sətir 89:
Midiyanın tabeliyində olan pars (parsa, pars, müasir fars sözü buradandır) padşahlığı ilə müharibə ([[e.ə 553]]-[[e.ə 550|550]]) nəticəsində hakimiyyət [[Əhəmənilər]] (Haxamanişlər) sülaləsinin əlinə keçdi. VI əsrin sonunda [[II Kir]] (Kuş) və onun varislərinin işğalları nəticəsində Əhəmənilər dövlətinin sərhədi [[Hind çayı]]ndan [[Egey dənizi]]nə və [[Kiçik Qafqaz dağları|Qafqaz dağları]]ndan [[Nil çayı]]na qədər genişləndi. Əhəmənilər dövləti [[I Dara]]nın hakimiyyəti dövründə ([[e.ə 521]]-[[e.ə 485|485]]) daha da qüvvətləndi. Ticarət yolları üzərində hökmranlıq qərb ilə şərq arasında gedən mübarizə Əhmənilər dövlətini Yunanıstanla uzun sürən müharibələrə sövq etmişdir. [[E.ə 330]]-cu ildə [[Makedoniyalı İsgəndər]] İranı işğal etdi.
 
[[E.ə 312]]-ci ildə İran [[Selevkilər]] dövlətinin tərkibinə qatıldı (İsgəndərin ölümündən sonra müstəqillik qazanan [[Atropatena]] dövləti yalnız [[E.ə III əsr|e.ə III]] 20-ci illərinin sonlarında Selevki hökmdarı [[III Antiox]]un hakimiyyətini tanımışdır) E.ə III əsrin ortalarında indiki İran və [[Türkmənistan]] sərhəddində yaranmış [[Parfiya|Əşkanilər]] padşahlığı [[e.ə. II əsr]]in ortalarında bütün İranı hakimiyyət altına almışdır. Əşkanilərdən asılı olan [[fars]] hökmdarı [[I Ərdəşir]] [[224]]-cü ildə Parfiyanın axırıncı padşahı [[II Artaban]]ı məğlub edərək [[Sasanilər]] dövlətinin əsasını qoymuşdur. Sasanilər dövründə ([[III əsr|III]]-[[VII əsr]]lər) İranda feodal münasibətlər yaranmağa başladı. Sasanilər İranda möhkəmləndikdən sonra [[Cənubi Ərəbistan]], [[Suriya]], [[Fələstin]], [[Misir]], [[Atropatena]], [[Albaniya]] (Qafqaz), [[Ermənistan]] və [[İberiya]]nı ələ keçirdi. Sasani hökmdarları hələ Əhəmənilər dövründə yeridilən xətti- dövlət aparatında və orduda farslara üstünlük verilməsi, onların vergilərdən azad edilməsi siyasətini daha da gücləndirmiş, [[Zərdüştlük|Zərdüştlüyü]] dövlət dini elan etmişlər.
 
Cənubi-Qafqaz (Zaqafqaziya) xalqlarının Sasani əsarətinə qarşı [[450]]-[[451]], [[457]], [[481]]-[[484]] illərdə qüdrətli üsyanları baş verdi. Sasanilər dövlətində sinifi ziddiyyətlərin kəskinləşməsi və feodal separatizminin güclənməsi həmçinin Bizansla aparılmış uzun sürən müharibələr [[VII əsr]]də [[Ərəb]]lərin İranı işğal etməsini asanlaşdırdı; [[İslam]] dini və [[Ərəb dili]] yayılmağa başladı.

Informasiya Melumat Axtar

Anarim.Az

Sayt Rehberliyi ile Elaqe

Saytdan Istifade Qaydalari

Anarim.Az 2004-2023