Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
|
k Cekli829 səhifəsinin adını istiqamətləndirmə qoymadan Eksperimental psixologiya olaraq dəyişdi
|
Redaktənin izahı yoxdur
|
||
|
Sətir 1:
'''Eksperimental psixologiya''' və ya '''təcrübi psixologiya''' — psixoloji tədqiqatlar və ona aid olan prosesləri [[Eksperiment|empirik metodlar]]<nowiki/>la tədqiq edilmısinə deyilir. Eksperimental psixoloqlar insan və ya heyvan subyektləri üzərində müxtəlif mövzular haqqında ([[Qavrayış|sensasiya və hissi]], [[Yaddaş (psixologiya)|yaddaş]], [[Koqnitivlik|idrak]], [[Tədris|öyrənmə]], [[motivasiya]], [[emosiya]], [[Developmental psychology|inkişaf prosesləri]], [[sosial psixologiya]]) tədqiqat aparırlar. <ref>Pashler, H. (Ed)(2002) ''Stevens' Handbook of Experimental Psychology''; New York: Wiley</ref>
'''Eksperimental və ya təcrübi psixologiya''' psixoloji tədqiqatlar və ona aid olan prosesləri [[Eksperiment|empirik metodlar]]<nowiki/>la tədqiq edilmısinə deyilir. Eksperimental psixoloqlar insan və ya heyvan subyektləri üzərində müxtəlif mövzular haqqında ([[Qavrayış|sensasiya və hissi]], [[Yaddaş (psixologiya)|yaddaş]], [[Koqnitivlik|idrak]], [[Tədris|öyrənmə]], [[motivasiya]], [[emosiya]], [[Developmental psychology|inkişaf prosesləri]], [[sosial psixologiya]]) tədqiqat aparırlar. <ref>Pashler, H. (Ed)(2002) ''Stevens' Handbook of Experimental Psychology''; New York: Wiley</ref>
== Tarix ==
[[Şəkil:Wilhelm_Wundt.jpg|thumb|268x268px|
[[Şəkil:CharlesBell001.jpg|thumb|249x249px|
=== İlkin eksperimental psixologiya ===
==== Wilhelm Wundt ====
Eksperimental psixologiya müasir bir akademik intizam kimi 19-cu əsrdə [[Vilhelm Vundt|Wilhelm Wundt]] psixologiya sahəsinə riyazi və eksperimental yanaşmanı tətbiq edərkən ortaya çıxdı. Wundt[[Leypsiq|, Almaniyanın Leipzig]] şəhərində ilk psixologiya laboratoriyasını qurdu. <ref name="Khaleefa">{{Cite journal|year=1999|title=Who Is the Founder of Psychophysics and Experimental Psychology?|url=|journal=American Journal of Islamic Social Sciences|volume=16|issue=}}</ref> [[Herman Ebbinqhauz|Hermann Ebbinghaus]] və [[Edward Titchener]] də daxil olmaqla, digər eksperimental psixoloqlar, eksperimental üsulları arasında [[Introspection|introspeksiyanı]] əhatə edirdi.
Sətir 18 ⟶ 16:
<math>\frac {\Delta I} {I} = k,</math>
====
== Metodologiya ==
Sətir 28 ⟶ 26:
=== Psixologiya elminin bəzi əsas fərziyyələri ===
{{Mənbəsiz}}
Elmi cəhətdən eksperimental psixologiya digər elmlərlə bir çox fərziyyələri bölüşür. Bunlar arasında aşağıdakılar var.
Sətir 35 ⟶ 32:
==== Yoxlanılabilənlik ====
Empirizmlə yaxından əlaqəli bir digər fikir budur ki, elmi qanun və ya nəzəriyyə mövcud olan araşdırma metodlarına əsaən yoxlanılabilən olmalıdır. Əgər bir nəzəriyyə hər hansı bir metodla yoxlanıla bilmirsə, bir çox alim bu nəzəriyyəni mənasız hesab edir. Yoxlanılabilənlik [[Falsifiability|inkarolunma]]
==== Determinizm ====
Eksperimental psixoloqlar da, bir çox alimlər kimi, [[determinizm]] anlayışını qəbul edirlər. Bu, bir obyektin və ya hadisənin hzırdakı halının əvvəlki hallar tərəfindən müəyyənləşdirilməsi fərziyyəsidir. Başqa sözlə, davranış və ya zehni hadisələr adətən səbəb və nəticə baxımından ifadə edilir. Bir fenomen kifayət qədər ümumi və geniş şəkildə təsdiqlənərsə, bu "qanun" adlandırıla bilər; psixoloji nəzəriyyələr qanunların təşkili və inteqrasiyasına xidmət edir.
==== Qarışıqlıq ====
Elmin başqa bir rəhbər fikri, sadəlik axtarmaqdır. Məsələn, bir çox elm adamları razılaşır ki, əgər iki nəzəriyyə bir sıra eksperimental müşahidələrdə eyni şəkildə yaxşı işləyirsə, onların ikisindən daha sadə olanı seçilməlidir. Orta əsr
==== Əməli tərif ====
Sətir 60 ⟶ 57:
=== Etibarlılıq və dəqiqlik ===
==== Etibarlılıq ====
Etibarlılıq müşahidənin tutarlılığını və ya alınan nəticələrin təkrarlabilənliyini ölçür. Məsələn etibarlılığı qiymətləndirmək üçün bir qrup iştirakçının bir zamanda ölçülməsi və nəticələrin ardıcıl olub-olmadığını yoxlamaq üçün onları ikinci dəfə sınaqdan keçirilməsindən ibarət olan "test-retest" ("test-təkrar test") üsulundan istifadə oluna bilər.
Sətir 68 ⟶ 64:
== Həmçinin bax ==
* [[Outline of psychology|Psixologiya xülasəsi]]
* [[Psychonomic Society|Psixoloji Cəmiyyət]]
Sətir 74 ⟶ 69:
* [[Empirical psychology|Empirik psixologiya]]
==
{{İstinad siyahısı|2}}
[[Kateqoriya:İqtisadiyyatdakı riyazi üsullar]]
[[Kateqoriya:Psixologiyanın bölmələri]]
| |||