Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Redaktənin izahı yoxdur
k Şablonun Azərbaycan dilinə tərcümə edilməsi using AWB
Sətir 26:
}}
 
'''Lev Davidoviç Landau''' ({{lang-ru|Лев Дави́дович Ланда́у}}; 22 yanvar, 1908 – 1 aprel, 1968) — nəzəri fizikanın bir çox sahələrinə fundamental elmi töhfələr bəxş etmiş [[Sovet]] fiziki. Onun elmi nailiyyətləri arasında [[kvant mexanikası]]nda sıxlıq matrisi metodunun kəşfi, [[diamaqnetizm]]in kvant nəzəriyyəsi, [[ifrat axıcılıq]] nəzəriyyəsi, ikinci növ faza keçidləri, [[ifrat keçiricilik|ifrat keçiricili]]yin [[Qinzburq – Landau nəzəriyyəsi]], plazma fizikasında [[Landau sönməsi]]nin izahı, kvant elektrodinamikasında Landau qütbü, və iki-komponentli neytrinoların nəzəriyyəsi misal göstərilə bilər. Landau ifrataxıcılığın riyazi nəzəriyyəsinin kəşfinə görə 1962-ci ildə fizika üzrə [[Nobel mükafatı]]na layiq görülmüşdür. <ref> [http://anl.az/down/teqvim2008.pdf ƏLAMƏTDAR VƏ TARIXI GÜNLƏR TƏQVIMI] </ref>
[[Şəkil:Stamp of Azerbaijan 834.jpg|thumb|right|250px|Poçt markası (2008).]]
 
== Həyatı ==
Landau 1908-ci ilin 22 Yanvar tarixində [[Bakı|Bakıda]]da [[yəhudi]] ailəsində anadan olmuşdur(atası David Lvoviç Landau,anası Lyubov Venyaminovna Qarkavi)<ref> [http://www.anl.az/down/meqale/xalqqazeti/xalqqazeti_iyun2009/83502.htm 'Lev Landau haqqında '] </ref>. Hələ çox erkən yaşlarında riyaziyyatda nümayiş etdirdiyi qeyr-adi istedad sonralar onun barəsində nə vaxtsa riyaziyyatı bilməməsini xatırlamadığını deməsi kimi xatırlanmışdır. Landau 13 yaşında gimnaziyanı bitirmiş, universitetə yaşı çatmadığından, [[Baki İqtisadiyyat Texnukumu]]na qəbul olunmuşdur. 1922-ci ildə cəmi 14 yaşında ikən [[Bakı Dövlət Universiteti]]nə qəbul olunmuşdur.<ref>{{cite web |url=https://www.youtube.com/watch?v=m-z7IvsAHls |title=Azərbaycanın Nobel mükafatı qazanmış yeganə alimi |author=BBC Azərbaycanca |date= 22.01.2019|work= |publisher=[http://youtube.com Youtube.com] |accessdate=2019-01-22 |language=az }}</ref> Burada o eyni zamanda iki fakültədə- Fizika-riyaziyyat və Kimya ixtisasları üzrə təhsil almışdır. 1924-cü ildə [[Leninqrad Universiteti]]nin fizika fakültəsinə göndərilmiş və buranı 1927-ci ildə bitirmişdir. Daha sonra [[Leninqrad Fizika-Texniki İnstitutu]]nda aspirant təhsilini davam etdirmiş və cəmi 21 yaşında doktor dərəcəsini almışdır. 1929-cu ildə Landau ilk dəfə Avropaya getmək imkanı əldə edir. [[Götingen]] və [[Leypçiq]]də qısamüddətli dayandıqdan sonra Landau [[Kopenhagen]]ə yollanır və burada [[Nils Bor]]un Nəzəri Fizika İnstitunda çalışır. Landau öznünü həmişə Borun tələbəsi hesab etmiş və onun fizikiya olan münasibətində Borun misilsiz rolunun olduğunu qeyd etmişdir. Kopenhagendən sonra o [[Kembridc]] və [[Zürix]]ə yollanmış və yenidən Sovetlər Birliyınə qayıtmışdır. 1932-37-ci illər aralığında Landau [[Xarkov Mexanika və Maşınmqayırma İnstutu]]nun nəzəri fizika kafedrasına rəhbərlik etmişdir.1936-1937-ci illərdə Lev Landau "Fazaların ikinci növ dəyişmələri" nəzəriyyəsini və "Yüksəkkeçiricilərin aralıq vəziyyəti" nəzəriyyəsini yaradır, bu problemlərə həsr olunmuş elmi məqalələrlə çıxışlar edir. Həmin dövrdə L.Landau artıq dünyada məşhur nəzəriyyəçi fizik kimi tanınırdı və 1937-ci ilin fevralında o, Moskva Fiziki Problemlər İnstitutuna dəvət olunur və həmin institutda nəzəriyyə şöbəsinə rəhbərlik edir.
 
== Landau məktəbi ==
Elmi nailiyyətlərindən savayı Landau eyni zamanda mərkəzi Xarkov (indiki [[Xarkiv]], [[Ukrayna]]) şəhəri olmaqla keçmiş Sovetlər Birliyində nəzəri fizika elminin aparıcı Landau məktəbinin əsasını qoymuşdur. Onun yaratdığı bu məkəb Sovet elminə [[Lev Pitayevski]], [[Aleksey Abrikosov]], [[Arkadi Levanyuk]], [[Yevgeni Lifşitz]], [[Lev Gorkov]], [[İsak Xalatnikov]] və [[Boris Yoffe]] kimi fiziklər bəxş etmişdir. [[Fizika Problemləri Institu]]tunun nəzəriyyə bölməsinə rəhbərlik etdiyi müddətdə avtomobil qəzası nəticəsində ciddi xəsarət almış və sağlamlığını bir daha tam bərpa edə bilməmişdir.
 
Landau ''Nəzəri minimum'' adlı geniş əhatəli imtahan işləmiş və tələbələri yalnız bu imtahandan keçdikdən sonra banisi olduğu Landau məkətəbinə qəbul olunurdular. İmtahan nəzəri fizkikanın bütün aspektəlırin əhatə edir və yalnız 43 nəfər bu imtahanı keçə bilmişdir. Məhz bu yolla onun tələbələri tanınmış və hərtərəfli fiziklər kimi tanına bilmişdilər.
 
Elə Xarkovda işlədiyi dövrdə dostu və keçmiş tələbəsi Y.M. Lifçitzlə birgə on cildlik məşhur [[Nəzəri Fizika Kursu]] kitabını yazmışdır.
Sətir 57:
* [https://www.youtube.com/watch?v=0zA8oHI_7MA Landaunun Doğum Günüdür - LiderTvOnline]
 
{{CommonscatVikianbar kateqoriyası|Lev Landau}}
 
{{Sosialist əməyi qəhrəmanları}}

Informasiya Melumat Axtar

Anarim.Az

Sayt Rehberliyi ile Elaqe

Saytdan Istifade Qaydalari

Anarim.Az 2004-2023