Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
|
Redaktənin izahı yoxdur
|
|
||
|
Sətir 265:
== Coğrafiyası ==
{{Yer xəritəsi+|Rusiya|width=840|relief = yes|alt = |float=center|caption=|places=
{{Yer xəritəsi~|Rusiya|lat_deg=55|lat_min=45|lon_deg= 37|lon_min=37|mark=Etoile-Rouge.svg|label='''[[Moskva]]'''}}
{{Yer xəritəsi~|Rusiya|lat_deg=59|lat_min=57|lon_deg= 30|lon_min=19|position=bottom|label='''[[Sankt Peterburq]]'''}}
{{Yer xəritəsi~|Rusiya|lat_deg=56|lat_min=19|lon_deg= 44|lon_min=00|label='''[[Nijni Novqorod]]'''}}
{{Yer xəritəsi~|Rusiya|lat_deg=55|lat_min=47|lon_deg= 49|lon_min=07|marksize=7|position=left|label=<small>[[Kazan]]</small>}}
{{Yer xəritəsi~|Rusiya|lat_deg=58|lat_min=01|lon_deg= 56|lon_min=15|marksize=7|label=<small>[[Perm]]</small>}}
{{Yer xəritəsi~|Rusiya|lat_deg=54|lat_min=97|lon_deg= 73|lon_min=38|marksize=7|label=<small>[[Omsk]]</small>}}
{{Yer xəritəsi~|Rusiya|lat_deg=55|lat_min=02|lon_deg= 82|lon_min=55|position=bottom||label=[[Novosibirsk]]}}
{{Yer xəritəsi~|Rusiya|lat_deg=47|lat_min=14|lon_deg= 39|lon_min=42|position=left|label=[[Rostov-na-Don]]}}
{{Yer xəritəsi~|Rusiya|lat_deg=44|lat_min=03|lon_deg= 43|lon_min=03|label=[[Pyatiqorsk]]}}
{{Yer xəritəsi~|Rusiya|lat_deg=59|lat_min=13|lon_deg= 39|lon_min=54|marksize=7|position=right|label=<small>[[Voloqda]]</small>}}
{{Yer xəritəsi~|Rusiya|lat_deg=56|lat_min=00|lon_deg= 92|lon_min=56|marksize=7|position=top|label=<small>[[Krasnoyarsk]]</small>}}
{{Yer xəritəsi~|Rusiya|lat_deg=53|lat_min=15|lon_deg= 34|lon_min=22|marksize=7|position=left|label=<small>[[Bryansk]]</small>}}
{{Yer xəritəsi~|Rusiya|lat_deg=51|lat_min=40|lon_deg= 39|lon_min=13|marksize=7|position=top|label=<small>[[Boronej]]</small>}}
{{Yer xəritəsi~|Rusiya|lat_deg=67|lat_min=30|lon_deg= 64|lon_min=02|marksize=7|label=<small>[[Vorkuta]]</small>}}
{{Yer xəritəsi~|Rusiya|lat_deg=62|lat_min=02|lon_deg=129|lon_min=44|marksize=7|label=<small>[[Yakutsk]]</small>}}
{{Yer xəritəsi~|Rusiya|lat_deg=43|lat_min=07|lon_deg=131|lon_min=54|marksize=7|label=[[Vladivostok]]}}
{{Yer xəritəsi~|Rusiya|lat_deg=48|lat_min=29|lon_deg=135|lon_min=04|label=<small>[[Xabarovsk]]</small>}}
{{Yer xəritəsi~|Rusiya|lat_deg=56|lat_min=50|lon_deg=60|lon_min=35|label=[[Yekaterinburq]]}}
{{Yer xəritəsi~|Rusiya|lat_deg=55|lat_min=9|lon_deg=61|lon_min=25|marksize=7|position=left|label=<small>[[Çelyabinsk]]</small>}}
{{Yer xəritəsi~|Rusiya|lat_deg=57|lat_min=09|lon_deg=65|lon_min=32|marksize=7|position=bottom|label=<small>[[Tümen]]</small>}}
{{Yer xəritəsi~|Rusiya|lat_deg=64|lat_min=33|lon_deg=40|lon_min=32|marksize=7|position=right|label=<small>[[Arxangel]]</small>}}
{{Yer xəritəsi~|Rusiya|lat_deg=53|lat_min=11|lon_deg=50|lon_min=07|marksize=7|position=left|label=<small>[[Samara]]</small>}}
{{Yer xəritəsi~|Rusiya|lat_deg=54|lat_min=45|lon_deg=55|lon_min=58|marksize=7|position=left|label=<small>[[Ufa]]</small>}}
{{Yer xəritəsi~|Rusiya|lat_deg=53|lat_min=01|lon_deg=158|lon_min=39|marksize=7|position=left|label=<small>[[Petropavlovsk-Kamçatski]]</small>}}
{{Yer xəritəsi~|Rusiya|lat_deg=59|lat_min=34|lon_deg=150|lon_min=48|marksize=7|position=left|label=<small>[[Maqadan]]</small>}}
{{Yer xəritəsi~|Rusiya|lat_deg=43|lat_min=35|lon_deg=39|lon_min=43|marksize=7|position=left|label=<small>[[Soçi]]</small>}}
{{Yer xəritəsi~|Rusiya|lat_deg=54|lat_min=43|lon_deg=20|lon_min=30|marksize=7|position=top|label=<small>[[Kalininqrad]]</small>}}
{{Yer xəritəsi~|Rusiya|lat_deg=61|lat_min=15|lon_deg=73|lon_min=26|marksize=7|label=<small>[[Surqut]]</small>}}
{{Yer xəritəsi~|Rusiya|lat_deg=52|lat_min=02|lon_deg=113|lon_min=30|marksize=7|position=left|label=<small>[[Çita]]</small>}}
{{Yer xəritəsi~|Rusiya|lat_deg=69|lat_min=22|lon_deg=88|lon_min=13|marksize=7|label=<small>[[Norilsk]]</small>}}
{{Yer xəritəsi~|Rusiya|lat_deg=53|lat_min=04|lon_deg=104|lon_min=55|marksize=7|label=<small>[[İrkutsk]]</small>}}
{{Yer xəritəsi~|Rusiya|lat_deg=68|lat_min=97|lon_deg=33|lon_min=08|marksize=7|label=<small>[[Murmansk]]</small>}}
{{Yer xəritəsi~|Rusiya|lat_deg=46|lat_min=57|lon_deg=142|lon_min=44|marksize=7|position=top|label=<small>[[Yujno-Saxalinsk]]</small>}}
{{Yer xəritəsi~|Rusiya|lat_deg=57|lat_min=49|lon_deg=28|lon_min=20|marksize=7|position=left|label=<small>[[Pskov]]</small>}}
{{Yer xəritəsi~|Rusiya|lat_deg=56|lat_min=51|lon_deg=35|lon_min=55|marksize=7|position=left|label=<small>[[Tver]]</small>}}
{{Yer xəritəsi~|Rusiya|lat_deg=42|lat_min=04|lon_deg=48|lon_min=18|marksize=7|label=<small>[[Dərbənd]]</small>}}
{{Yer xəritəsi~|Rusiya|lat_deg=64|lat_min=44|lon_deg=177|lon_min=31|marksize=7|label=<small>[[Anadır]]</small>}}
{{Yer xəritəsi~|Rusiya|lat_deg=71|lat_min=38|lon_deg=128|lon_min=52|marksize=7|label=<small>[[Tiksi]]</small>}}
{{Yer xəritəsi~|Rusiya|lat_deg=66|lat_min=05|lon_deg=76|lon_min=41|marksize=7|position=bottom|label=<small>[[Novy-Urenqoy]]</small>}}
{{Yer xəritəsi~|Rusiya|lat_deg=62|lat_min=32|lon_deg=113|lon_min=57|marksize=7|position=|label=<small>[[Mirnıy]]</small>}}
}}
Rusiya, 17,075,400 km²-lik ərazisi ilə dünyanın ən böyük ölkəsidir. Rusiyada 23 [[UNESCO]] Dünya İrsi, 40 [[UNESCO]]-nun biosfer ehtiyatı, 41 Milli park, 101 qoruğu var. Rusiya, 41° Ş və 82° C en dairələri ilə 19° Ş və 169° Q uzunluqları arasında yer alır.
Sətir 270 ⟶ 312:
=== Topoqrafiya ===
[[File:Шаманка.jpg|thumb|[[Baykal gölü]]]]
Rusiyanın relyefi, başlıca olaraq cənubunda çöl və şimalında sıx meşə düzənliklərdən ibarətdir. Rusiya dünyadakı əkinə yararlı ərazinin 10%-nə malikdir. Dağ fasilələri cənub sərhədləri boyunca yerləşməkdə olub, Qafqaz və (5642 m ilə Rusiya və [[Avropa|Avropanın]] yüksək nöqtəsi), Altay dağlarını əhat edir. Şərq tərəflərində [[Verxoyansk silsiləsi|Verxoyansk sıra dağları]] və [[Kamçatka|Kamçatka yarımadasında]] isə bir çox [[Vulkanların quruluşu|aktiv vulkanlar]] yer almaqdadır. Ural Dağları, mineral resursları baxımından zəngin olub, Avropa ilə Asiyanın şimal-cənub dekabrını yaradır.
Sətir 281 ⟶ 323:
Şimali Avropa Rusiyası və Sibirin əksəriyyəti yarı arktik iqlimə malikdir. Şimal-şərq Sibirin iç bölgələrdə çox şiddətli soyuqlar olur (əksəriyyətlə [[Saxa|Saxa subyektində]] daha çox soyuq olur və -71.2 °C kimi rekord aşağı temperaturlar müşahidə edilir). Digər bölgələr isə daha mülayimdir. Arktik Okean sahillərində və Rus Arktik Adalarında isə qütb iqlimi hakimdir.
Ölkə ərazisi boyunca demək olar ki, yalnız iki mövsüm olan qış və yay var. Yaz və payız ayları çox qısa sürür. Yaz və qış ayları arasındakı temperatur fərqi olduqca yüksəkdir. Ən soyuq ay Yanvar olub ən isti ay isə İyul aydır.
== İqtisadiyyatı ==
| |||