2025-ci ilin aprel ayında Azərbaycanda növbəti Prezident seçkilərinin baş tutması gözlənilir.
== Tarixi ==
[[File:Azərbaycan Milli Azadlıq Hərəkatı.jpg|thumb|304x304px|alt=|1988-ci ildə başlanılan Azərbaycan mübarizəsi: <small>(1988 / [[Azadlıq meydanı (Bakı)|«Azadlıq» meydanı]])</small>|left]]
1988-ci ildə [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]]-də [[Azərbaycan]]ın dövlət müstəqilliyi üçün mübarizə başladı. Həmin il fevralın 18-də birinci etiraz mitinqi baş tutdu. Etirazların yeni dalğası isə noyabrın 17-də [[Azadlıq meydanı (Bakı)|«Lenin» meydanı]]nda başladı. Həmin gün bir müddət sonra [[Azadlıq meydanı (Bakı)|«Azadlıq» meydanı]] adlandırılacaq meydanda, birinci dəfə [[Azərbaycan bayrağı|Azərbaycanın bayrağı]] qaldırıldı. Həmin etirazları 18 gün sonra [[Sovet Ordusu]] dağıtmağa nail olsada, 1989-cu ildə etirazlarla yadda qaldı. 1989-cu il sentyabrın 22-də [[Azərbaycan SSR Ali Soveti]] tərəfindən [["Azərbaycan SSR-nin suverenliyi haqqında" Azərbaycan SSR-nin Konstitusiya Qanunu|«Azərbaycan SSR-nin suverenliyi haqqında» Azərbaycan SSR-nin Konstitusiya Qanunu]] qəbul edildi. Həmin qanunun 5-ci maddəsinə əsasən Naxçıvan və Dağlıq Qarabağ muxtar vilayətləri [[Azərbaycan]]ın ərazisinə şamil edildi. İctimai-siyasi vəziyyət [[Qara Yanvar|1990-cu ilin 20 yanvar hadisələrindən]] sonra daha gərginləşdi. Bütün bu gərginliyin fonunda [[Dağlıq Qarabağ]]da davam edən ermənilərin ərazi iddiaları 90-cı illərdə müharibənin başlaması ilə nəticələndi.
1991-ci il avqustun 30-da [[Azərbaycan SSR Ali Soveti]] tərəfindən «Azərbaycanın dövlət müstəqilliyinin bərpası haqqında» Konstitusiya Bəyannaməsinin qəbul edildi. Həmin günə qədər [[Azərbaycan dövlət başçılarının siyahısı|Azərbaycan SSR-nin Prezidenti]] olan [[Ayaz Mütəllibov]] isə Prezident seçimlərinə qədər Azərbaycan Prezidenti elan edildi. [[Azərbaycan SSR Ali Soveti|Ali Sovetdə]] baş tutan səsvermədə onun lehinə 227 nəfər, əlehinə 3 nəfər səs verdi. Sentyabrın 8-də isə Prezident seçimləri baş tutdu və Ayaz Mütəllibov 98.50 % səs topladı. 1988-ci ildən Dağlıq Qarabağda davam edən ermənilərin ərazi iddiaları 90-cı illərdə müharibənin başlaması ilə nəticələndi. 1991-ci il noyabrın 20-də Xocavənd rayonunun səmasında ermənilərlə danışıqlara gələn Azərbaycanın yuxarı ranqlı dövlət məmurlarının olduğu Mil Mi-8 vertolyotunun vurulmasından sonra, Azərbaycandan olan ictimai-siyasi vəziyyət gərginləşdi. 1992-ci il fevralın 25-dən 26-na ötən gecə ermənilər tərəfindən Xocalı rayonu işğal edildi. İşğal nəticəsində 614 nəfər amansızcasına qətlə yetirilsədə, Azərbaycan iqtidarı martın əvvəlinə qədər bunu gizlətdi. Martın 6-da Azərbaycan Ali Sovetinin iclasında jurnalist Çingiz Mustafayevin Xocalı rayonunu işğalı nəticəsində qətlə yetirilən insanların vertolyotlara toplanmasını göstərən materialları Ali Sovetin monitorunda nümayiş etdirdi. İclasın gedişində isə Azərbaycan Ali Sovetinin qarşısına toplanan narazı millət Ayaz Mütəllibovun istefasını tələb etdi. Azərbaycan Xalq Cəhbəsinin rəhbər simalarının Mütəllibovu Xocalının işğalında ittiham etməsi və Azərbaycan Ali Sovetinin qarşısına toplanan narazı millətin təyziqlərindən sonra Ayaz Mütəllibov istefa verdi. Prezidentin səlahiyyətlərinin icrası isə Ali Sovetin elə həmin gündəcə seçilən sədri Yaqub Məmmədova həvalə edildi. Ayaz Mütəllibovun 6 ay 5 gün davam edən iqtidarı Azərbaycanın BMT-yə üzv qəbul olunması ilə yadda qaldı.
[[Yaqub Məmmədov (siyasətçi)|Yaqub Məmmədov]] Prezidentin səlahiyyətlərinin icra edən zaman mayın 8-də [[Şuşanın işğalı|Şuşa işğal edildi]] və Azərbaycanda olan ictimai-siyasi vəziyyət daha gərginləşdi. Altı gün sonra, mayın 14-də isə Xocalının işğalının motivlərini araşdıran Komissiya Ayaz Mütəllibovun günahını sübuta yetirə bilmədi və o, [[Azərbaycan SSR Ali Soveti|Azərbaycan Ali Soveti]] tərəfindən Azərbaycan Prezidenti vəzifəsinə bərpa olundu. Vəzifəsinə bərpa olunandan üç gün sonra, mayın 17-də [[Laçın]]da işğal edidi. Vəzifəyə bərpa olunan gündən isə Azərbaycan Ali Soveti hərbçilər tərəfindən mühasirəyə alınmışdı. Azərbaycan Xalq Cəhbəsinin rəhbər simalarının tələbi ilə müharibənin davam etdiyi ərazilərdən tanklar çıxarılmış və Ali Sovetin qarşısına gətirilmişdi. Dörd gün ərzində Ayaz Mütəllibovda daxil olmaqla dövlətin yuxarı ranqlı məmurları və deputatlar Ali Sovetin binasında girov saxlanılmışdı. Vətəndaş müharibəsinin başlamasının qarşısını almaq üçün isə mayın 18-də Ayaz Mütəllibov Azərbaycan Prezidenti vəzifəsindən istefa verdi və həmin gündəcə Zabrat Hava Limanından havalanan vertolyotla Rusiyaya mühacir olundu.
[[Azərbaycan Xalq Cəbhəsi Partiyası|Azərbaycan Xalq Cəbhəsi]]nin rəhbər simaları [[Əbülfəz Elçibəy]] və [[İsa Qəmbər|İsa Qəmbərov]] isə [[Azərbaycan]]da iqtidarı ələ aldı. Mayın 18-də İsa Qəmbərov Ali Sovetin sədri seçildi, həmdə Prezident seçimlərinə qədər Prezidentin səlahiyyətlətini icra etməyə başladı. İyunun 7-də Prezident seçimləri baş tutdu və Əbülfəz Elçibəy 60.90 % səs topladı. Onun andiçmə mərasimi iyunun 16-da Ali Sovetin binasında baş tutdu. Elçibəy andiçmə mərasimi olan birinci Azərbaycan Prezidenti oldu. Əbülfəz Elçibəyin iqtidarı dövründə Azərbaycanın milli valyutası - manat dövriyyəyə buraxıldı, O, həmdə Rusiya Silahlı Qüvvələrinin hərbçilərinin Azərbaycandan çıxarılmasına nail oldu. Onun iqtidarı dövründə həmdə Xocavənd və Kəlbəcər rayonları ermənilər tərəfindən işğal edildi. Elçibəyin təyin etdiyi nazirlərin çoxu isə qalmaqallara və özbaşnalıqa bulaşdı, Azərbaycan cəmiyyətində AXCP-Müsavat iqtidarına qarşı inamsızlıq yaranmağa başlandı. İyunun 4-də Gəncə şəhərində Azərbaycan Ordusunun sabiq Korpus rəhbəri Surət Hüseynovun başçılıq etdiyi hərbi qüvvələrlə iqtidar qüvvələri arasında silahlı toqquşmalar baş verdi. İyunun 8-də Surət Hüseynovun başçılıq etdiyi hərbi qüvvə Gəncə və ətraf bölgələrdə vəziyyəti tam ələ aldı və Bakıya doğru irəlləməyə başladı. 1993-cü ilin əvvəllərindən Azərbaycanda fəaliyyət göstərən bəzi silahlı dəstələrin başıpozuq əməlləri, Azərbaycan daxilində qardaş qırğını və vətəndaş müharibəsinə zəmin yaranması, ayrı-ayrı bölgələrdə isə separatçılıq və parçalanma meyllərinin baş qaldırması Azərbaycanın bir dövlət olaraq varlığına son qoyulması planını işə salmışdı. Əbülfəz Elçibəy isə çıxış yolunu Naxçıvan Ali Məclisinin sədri Heydər Əliyevi Bakıya dəvətdə görürdü. İyunun 9-da Elçibəyin Əliyevlə Prezident Sarayında görüşü oldu. Bir müddət sonra isə Heydər Əliyev Gəncəyə yollandı və orada olan vəziyyətlə tanış oldu. Surət Hüseynovun başlıq etdiyi silahlı qüvvə isə Ali Sovetin sədri İsa Qəmbərovun istefasını tələb edirdi. Uzun sürən danışıqlardan sonra iyunun 15-də Heydər Əliyev Naxçıvandan Bakıya döndü və həmin gündəcə Ali Sovetin sədri vəzifəsində İsa Qəmbərovu əvəz etdi. İyunun 15-i 1997-ci ildən Azərbaycanda Milli Qurtuluş günü olaraq qeyd olunur. İyunun 17-də isə Əbülfəz Elçibəy Azərbaycan rəhbərliyinə xəbər etmədən, səlahiyyətlərini Ali Sovetə həvalə etmədən Ordubad rayonuna qaçdı. İyunun 24-də isə Ali Sovetin sədri Heydər Əliyev Prezident səlahiyyətlətini icra etməyə başladı. Surət Hüseynovun hərbi qüvvələri isə Bakının sərhədlərində idi. Qapalı şəraitdə uzun sürən danışıqların nəticəsi, iyunun 30-da Surət Hüseynovun Azərbaycanın Baş naziri təyin edilməsi ilə başa çatdı.
[[File:Heydər Əliyev (andiçmə).jpg|thumb|304x304px|alt=|Azərbaycanın 3-cü Prezidenti Heydər Əliyevin andiçmə mərasimi: <small>(03.10.1993 / [[Heydər Əliyev Sarayı|Azərbaycan Sarayı]])</small>|left]]
1993-cü il avqustun 30-da Əbülfəz Elçibəyin etimad referendumu baş tutdu. Referendumun nəticəsinə əsasən Əbülfəz Elçibəyə seçicilərin 98.00 % etimad göstərmədi, 2.00 % isə etimad göstərdi. Sentyabrın 1-də isə Əbülfəz Elçibəyin səlahiyyətlərinə rəsmən xitam verildi.