Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
k tərəfindən edilmiş redaktələr geri qaytarılaraq NMW03 tərəfindən yaradılan sonuncu versiya bərpa olundu.
Teq: Geri qaytarma
|
|
||
Sətir 7:
[[Şəkil:FardierdeCugnot20050111.jpg|thumb|right|Ilk buxar avtomobili]]
[[Şəkil:Benz_auto.jpg|thumb|Benz avtomobili, 1886]]
başlayaraq “özügedən” (atsız, öküzsüz və başqa qoşqusuz) araba yaratmaq üçün təşəbbüslər göstərilirdi. [[1769-cu il]]də fransız ixtiraçısı [[Nikolas Yozef Kuqnot]] ilk dəfə olaraq buxarla işləyən hərbi avadanlıqları dartmaq üçün üç təkərli araba düzəldir. Gücü 2 a.q. olan buxar mühərriki ilə işləyən araba 3 t yükü 2–4 km/saat sürətlə daşıya bilirdi. Onun bu maşını nəinki avtomobilin, hətta paravozun əcdadı hesab olunur. Bir neçə ildən sonra [[İngiltərə]]də və [[Almaniya]]da da buxar arabaları meydana gəldi. Buxar mühərriki ilə işləyən avtomobillər ağır və istifadə üçün rahat olmadığından geniş tətbiq edilmədi. [[XIX əsr]]in əvvəlində yığcam və güclü [[Daxili yanma mühərriki|daxili yanma mühərriklərinin]] yaranması ilə avtomobilqayırmanın inkişafı üçün geniş imkanlar açılır. 1860 ildə fransalı mexanik [[Eten Lenuar]] qaz mühərriki yaratsa da, onu avtomobilin üzərinə qoymaq cəhdi baş tutmadı.
= İlk avtomobil cizgiləri [[Leonardo da Vinçi]]yə aid edilir. [[1447-ci il]]də o, əzələ gücü ilə hərəkətə gətirilə bilən zirehli arabanın layihəsini işləyir. [[1600-cü il]]də hollandiyalı riyaziyyatçı Simon Stevin külək enerjisi ilə işləyən 30 nəfəri nəql etməyə imkan verən araba düzəldir. [[XVIII əsr]]dən başlayaraq “özügedən” (atsız, öküzsüz və başqa qoşqusuz) araba yaratmaq üçün təşəbbüslər göstərilirdi. [[1769-cu il]]də fransız ixtiraçısı [[Nikolas Yozef Kuqnot]] ilk dəfə olaraq buxarla işləyən hərbi avadanlıqları dartmaq üçün üç təkərli araba düzəldir. Gücü 2 a.q. olan buxar mühərriki ilə işləyən araba 3 t yükü 2–4 km/saat sürətlə daşıya bilirdi. Onun bu maşını nəinki avtomobilin, hətta paravozun əcdadı hesab olunur. Bir neçə ildən sonra
[[1876-cı il]]də [[Nikolaus Otto]] və Y. Langen birlikdə qaz mühərrikini daha səmərəli etməyə nail oldular. İlk avtomobil yaranana qədər onun üzərində quraşdırılan aqreqat və mexanizmlərdən çoxu artıq kəşf olunmuşdu: diferensial (O. Pekker, 1828, Fransa), pnevmatik şinlər (R. Tompson, 1845; Con Denlop, 1888, İngiltərə), sapfada oturdulmuş idarəedilən qabaq təkərlər (Q. Langenşperger, 1816, Almaniya), asılı olmayan [[Asqı (avtomobil)|asqılar]] (A. Bolle, 1878, Fransa) və s. Dördtaktlı tsikl üzrə işləyən daxiliyanma mühərriki [[1861-ci il]]də N. Otto tərəfindən kəşf edilmişdir. Daxiliyanma mühərriki maye yanacaqla işlədildikdən və mühərrikin yığcam, yüngül tipləri yaradıldıqdan sonra nəqliyyatda geniş tətbiq edildi.
|