Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
kRedaktənin izahı yoxdur
Redaktənin izahı yoxdur
Sətir 2:
|status = Paytaxt
}}
'''Moskva''' ({{lang-ru|Москва}}) — [[Rusiya Federasiyası]]nın paytaxtı, ölkəsinin [[Rusiyanın federal şəhərləri|federal əhəmiyyətli şəhər]]<nowiki/>i, [[Mərkəz Federal Dairəsi]]<nowiki/>nin inzibati mərkəzi və [[Moskva vilayəti]]<nowiki/>nin (tərkibinə aid olmasa da) mərkəzi. 12 615 882<ref>[http://www.gks.ru/free_doc/new_site/population/demo/Popul2019.xls Оценка численности населения на 1 января 2019 г. и в среднем за 2018 г.]</ref> (2019) əhalisi ilə bu göstəriciyə görə Rusiyanın ən böyük şəhəri və subyektidir. Ərazisi bütövlüklə Avropada yerləşən şəhərlər içərisində ən çox əhaliyə maikdir, əhalisinin sayına görə dünya şəhərlərin onluğuna daxildir<ref>[http://world-gazetteer.com/wg.php?x=&men=gcis&lng=en&des=wg&srt=npan&col=abcdefghinoq&msz=1500&pt=c&va=&srt=pnan World: largest cities and towns and statistics of their population] world-gazetteer.com (2010) [https://www.webcitation.org/659RyCRM5 Arxivləşdirilib]</ref>, dünyanın ən böyük rusdilli şəhəridir.
'''Moskva''' ({{lang-ru|Москва}}) — [[Rusiya Federasiyası]]nın paytaxtı. Dünyanın ən bahalı şəhərlərindən biri.
 
[[Böyük Moskva knyazlığı]], [[Çar Rusiyası]], [[Rusiya İmperiyası]] (1728—1730-cu illərdə), [[RSFSR]] və [[SSRİ]]-nin paytaxtı olmuşdur. II Dünya müharibəsi dönəmində hərbi əməliyyatlarda fərqləndiyinə görə [[Qəhrəman şəhər]] statusunu almışdır.
Moskva dünyanın ən iri şəhərləri sırasındadır. Çoxlu sayda fabrik-zavodları, 6 aeroportu, dəmiryol vağzalları, yüzlərlə ali təhsil müəssisələri, muzeyləri, teatr və konsert zalları, nadir tarixi və memarlıq abidələri, özünəməxsus meydanları, prospektləri olan bu şəhərin yaranma tarixi [[1147]]-ci ilə təsadüf edir. Moskvada müxtəlif millətlərin nümayəndələri yaşayır, təhsil alır, işləyir. Əhalisinin sayı 11 979 529 (2013). Ərazisi 1081 kvadrat kilometrdir.
 
[[Şərqi Avropa düzənliyi]]<nowiki/>ndə, [[Oka çayı|Oka]] və [[Volqa çayı|Volqa]] çayları arasında yerləşir. Rusiya Federasiyasının subyekti kimi [[Moskva vilayəti|Moskva]] və [[Kaluqa vilayəti|Kaluqa]] vilayətləri ilə həmsərhəddir.
Son zamanlar postsovet məkanında baş verən dəyişikliklər Moskvadan da yan keçməyib. Ancaq yeni-yeni göydələnlər, kafelər, restoranlar, əyləncə-istirahət mərkəzlərinin durmadan artmasına baxmayaraq, şəhər əsas simasını qoruyub-saxlayır. Əsası hələ XVI əsrdən qoyulan dairəvi planlaşdırma, Moskva çayının əyri yolları, şəhər məhəllələrini bir-birindən ayıran yaşıllıq sahələri, köhnə məhəllələrin qədim döngələri toxunmaz olaraq qalır. Şəhərin əvvəllər boş çöllüklər olan ətrafında yeni-yeni rayonlar, yaşıl parklar, süni meşələr salınır. Moskva həm də dünyanın ən bahalı şəhərləri sırasında illərdir birinci və yaxud [[Tokio]]dan sonra ikinci yeri tutur.<ref name="Moskva-Anspress">[http://www.anspress.ws/index.php?a=2&lng=az&nid=16699 Moskva – dünyanın ən bahalı şəhərlərindən biri]</ref>
 
Moskva Rusiyanın məşhur turizm mərkəzidir. Burada yerləşən [[Kreml (Moskva)|Kreml]], [[Qırmızı meydan]], [[Novodeviçi monastırı]] [[Ümumdünya irsi|UNESCO Ümumdünya irsi]] siyahsına əlavə edilib.<ref>[http://whc.unesco.org/en/statesparties/ru Sİyahı] [[Ümumdünya irsi]]</ref> Şəhər mühüm nəqliyyat qovşağı sayılır, burada 6 aeroportl, 9 dəmir yolu vağzalları və 3 çay limanı var. 1935-ci ildən Moskvada [[Moskva metropoliteni|metropoliten]] fəaliyyət göstərir. Moskva həmçinin ölkənin idman mərkəzi sayılır. 1980-ci ildə burada [[1980 Yay Olimpiya Oyunları|XXII Yay Olimpiya Oyunları]], 2018-ci ildə isə [[2018 FİFA Dünya Kuboku|futbol üzrə dünya çempionatı]] keçirilən şəhərlərdən biri olub.
Şəhər Rusiya və Avrasiyada böyük bir siyasi, iqtisadi, mədəni və elmi mərkəzidir. Forbes 2013-ə görə, Moskvada dünya milyarderlərinin ən böyük icması var.<ref>{{cite web|last=Geromel|first=Ricardo|title=Forbes Top 10 Billionaire Cities - Moscow Beats New York Again|url=http://www.forbes.com/sites/ricardogeromel/2013/03/14/forbes-top-10-billionaire-cities-moscow-beats-new-york-again/|accessdate=24 August 2013}}</ref>
 
= Görməli yerlər =
Moskvanın görməli yerlərindən ən birincisi bütün [[Rusiya]]nın simvolu sayılan Moskva Kremlidir. Tarixi mənbələrdə ilk dəfə [[1156]]-cı ildə adı çəkilən [[Kreml]] şəhərin mərkəzində Borovitsk təpəliyində yerləşir. Vasili Blajennı kilsəsi Moskvanın ən möhtəşəm qədim memarlıq abidələrindən sayılır. Hələ XVI əsrdə səyahətçiləri heyrətə gətirən bu kilsə ruslar üçün milli xarakterin və vətən tarixinin simvoluna çevrilib. Moskvanın cənub-qərbində yerləşən Novodeviçi adlanan qadın monastrı XVI-XVII əsrdə yaranıb.
 
[[UNESCO]] tərəfindən dünyanın mədəni sərvətləri siyahısına salınan monastır Rusiyanın ən gözəl memarlıq abidəsi sayılır. Şəhərin mərkəzi meydanı olan Qızıl meydan Kremlin şərq divarının qarşısında yerləşir. Bu meydan yüz illər boyu Rusiyanın tarixində baş verən ən önəmli hadisələrə şahidlik edib. Xrista Spasitel məbədi [[1812]]-ci ildə Napoleon üzərində qələbənin şərəfinə rus çarı I Aleksandrın əmri ilə tikilib. Arbat Moskvanın ən məşhur küçəsidir. [[1993]]-cü ildə bu küçə 500 illiyini qeyd etdi. Burada Puşkinin, Lermontovun ev-muzeyləri yerləşir.<ref name="Moskva-Anspress">[http://www.anspress.ws/index.php?a=2&lng=az&nid=16699 Moskva – dünyanın ən bahalı şəhərlərindən biri]</ref>
 
== ƏhaliRəsmi rəmzləri ==
Moskvanın gerbi, bayrağı və himni şəhərin rəsmən təsdiqlənmiş rəmzləridir.
[[2016]]-ci il siyahıyaalmasına əsasən Moskva şəhərinin 12 330 126 nəfər əhalisi var.<ref>[http://www.outdoors.ru/russiaoutdoors/index9.php?id=33021 RussiaOutdoors – Путешествия по России.]</ref>
 
Moskvanın gerbi və bayrağı tünd-qırmızı [[heraldik qalxan]] və üzərində qara ilanı vuran Müqəddəs Georginin təsvir olunduğu düzbucaqlı taydan ibarətdir<ref>[http://www.megaflag.ru/zakony.php?id=7 Закон города Москвы «О гербе города Москвы»]. Правительство Москвы. <small>[https://www.webcitation.org/616HxlQx2 Архивировано] 21 avqust 2011-ci il.</small></ref>
 
== Qardaşlaşmış şəhərlər ==
Moskvanın çoxlu qardaşlaşmış şəhərləri var. Onların böyük hissəsi XX əsrin [[1990-cı illər|90-ci illər]]<nowiki/>ində yaranıb.
 
[[Berlin]] və [[Buenos-Ayres]] Moskva ilə ilk qardaşlaşmış şəhərlərdir.
 
== Hadisələr ==
* [[1980 Yay Olimpiya Oyunları]]
* [[2009 Avroviziya Mahnı Müsabiqəsi]]
*[[2018 FİFA Dünya Kuboku]]
 
== Qalereya ==

Informasiya Melumat Axtar

Anarim.Az

Sayt Rehberliyi ile Elaqe

Saytdan Istifade Qaydalari

Anarim.Az 2004-2023