Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Redaktənin izahı yoxdur
k dil şablonunun tənzimlənməsi using AWB
Sətir 4:
|qısa_adı = Böyük Britaniya
|milli_şüar =
|himn = {{langDil-en|Dieu et mon droit}}<center>[[FileŞəkil:United States Navy Band - God Save the Queen.ogg]]</center>
|bayrağı = Flag of the United Kingdom.svg
|gerbi = Royal Coat of Arms of the United Kingdom.svg
Sətir 69:
== Tarixi ==
{{əsas|Böyük Britaniya tarixi}}
[[İngiltərə]], [[Şotlandiya]], [[Uels]] və [[Şimali İrlandiya]]nın tarix öncəsi dövrlərini əhatə edir. 1800-1922 illəri arasında İrlandiyanın hamısı Birləşmiş Krallığın bir hissəsi sayıldığı üçün bu dövrlərdə İrlandiyanın tarixi də [[Birləşmiş Krallıq]] tarixinin bir hissəsi sayılır. Birləşmiş Krallığın ən qədim xalqlarını [[keltlər]] təşkil edir. E.ə. 55 və E.ə. 410 illəri arasında [[Britaniya adaları]] Roma İmperiyasına bağlı Britannia əyalətini təşkil. [[V əsr|V əsrdə]] bölgə Xristianlığın təsiri altına girdi. Eyni illərdə Cermen bir xalq olan [[Anqlosaksonlar]] böyük kütlələr halında namizədə köç etdilər. 1066-1154-ci illəri arasında yenə bir Cermen irqi olan [[Normanlar]] namizədi ələ keçirdilər. İngilislər bu Cermen irqlərinin davamını meydana gətirməkdədirlər. Şotlandlar, Uelslilər və İrlandiyalılar isə Keltlərin davamıdır.
 
== Coğrafiyası ==
Dövlət [[Britaniya adaları|Britaniya adalarında]]nda (Böyük Britaniya, İrlandiya adasının şimal-şərq hissəsi,həmçinin kiçik adalar və arxipelaqlar: [[Hebrid dənizi|Hebrid]], [[Orkney adaları|Orkney]] və [[Şetland adaları]], Anqlsi, [[Arran (ada)|Arran]], Uayt) [[Atlantik okean|Atlantik okeanda]]da yerləşir. [[Şimali İrlandiya|Şimali, İrlandiya]], Kelts və Hebrid dənizləri ilə yuyulur. Cənub-şərq sahili ilə Fransanın şimal sahili arasinda yalniz 35&nbsp;km məsafə var. Iki dövləti bir-birindən [[La Manş boğazı]] ayırır.
 
Böyük Britaniyanın sahəsi-244 820&nbsp;km².1993-cü ilin məlumatına görə,torpaq sahəsinin 10%-i meşə ilə örtülü idi, 46%-i otlaq üçün istifadə edilmişdir və 25%-i  kənd təsərrüfatında istifadə edilmişdir. Sahil uzunluğu 17.820&nbsp;km-dir. Cənub sahil Avropa kontinenti ilə uzunluğu 50&nbsp;km olan (38&nbsp;km su altında olmaqla) avrotunel vasitəsilə birləşir. Bu, dünyada ən uzun sualtı tuneldir. İrlandiyanın Şimali İrlandiya Respublikası ilə 360 kilometrlik quru sərhədi var və bu,Böyük Britaniyanın yeganə quru sərhədidir.
Sətir 85:
 
== İnzibati quruluşu ==
Böyük Britaniya 4 tarixi-coğrafi vilayətdən – [[İngiltərə]] (Böyük Britaniya adaları), [[Uels]], [[Şotlandiya]], [[Şimali İrlandiya|Şimali İrlandiyadan]]dan ibarətdir. Böyük Britaniya adaları, İrlandiya adasının şimal-şərq hissəsi, Anqlsi, Uayt, Normand, Orkney, Hebrid, Şetlend adaları və bir sıra kiçik adalar Birləşmiş Krallığın tərkibinə daxildir. Uayt adası İngiltərəyə, Anqlsi adası Uelsə, Hebrid, Şetlend və Orkney adaları Şotlandiyaya mənsubdur. İngiltərə – 34 qraflığa (two-tier counties), 32 London inzibati rayonuna və 1 London şəhərinə (və ya Böyük London), 36 metropoliya-qraflığa (''metropolitan county''), 46 unitar rayona (''unitary authoritities'') bölünür. Şotlandiya – 32 unitar rayondan ibarətdir. Şimali İrlandiya – 26 rayon şurasından ibarətdir. Uels – 22 unitar rayondan ibarətdir<ref>[http://mfa.gov.az/files/file/Boyuk%20Britaniya.pdf Great Britain səh 1]</ref>.
 
== Xarici siyasəti ==
Birləşmiş Krallığın xarici siyasətinin əsas prioritetləri aşağıdakılardır<ref>[http://mfa.gov.az/files/file/Boyuk%20Britaniya.pdf Great Britain səh 3]</ref>:
 
* Ölkənin təhlükəsizliyinin təmin edilməsi;
Sətir 97:
* [[Terrorizmlə Mübarizə|beynəlxalq terrorizmlə mübarizə]];
* ölkə ərazisində [[Terror|terror aktlarının]] törədilməsinin qarşısının alınması;
* [[Kütləvikütləvi qırğın silahları|kütləvi qırğın silahlarının]]nın yayılmasının qarşısının alınması;
* Birləşmiş Krallığın qeyri-qanuni [[miqrasiya]], [[Narkotik|narkotiklərinnarkotik]]lərin qeyri-qanuni dövriyyəsi, insan alveri və digər beynəlxalq cinayətlərdən qorunmasının təmin edilməsi; həmçinin [[Qloballaşma|qlobal]] miqyasda beynəlxalq cinayətkarlığın səviyyəsinin aşağı salınması;
* [[NATO]], [[Avropa İttifaqı]], [[Birləşmiş Millətlər Təşkilatı|BMT]], [[G8]] çərçivəsində ([[Böyük Səkkizlər|Böyük səkkizlik]]) fəal siyasət aparılması;
* Birləşmiş Krallığın dünya siyasəti məsələlərinə və qlobal problemlərin həllinə maksimum təsir göstərmək istiqamətində effektiv çoxtərəfli əməkdaşlıq sistemini dəstəkləməsi;
Sətir 107:
* [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] və Avropa İttifaqı ölkələri ilə sıx əlaqələrin qurulması;
* Birləşmiş Krallıq üçün beynəlxalq terrorizm təhlükəsinin azaldılması;
* [[Əfqanıstan]] və [[İraq|İraqın]]ın bərpa olunması prosesində iştirak etməyə davam etmək, Əfqanıstanda opium istehsalının əhəmiyyətli dərəcədə azaldılması və yaxın 10 il ərzində tamamilə aradan qaldırılması;
* beynəlxalq tərəfdaşlarla qarşılıqlı əlaqələr vasitəsilə Cənubi Asiya, Yaxın Şərq, Balkanlar və digər regionlarda gərginliyin səviyyəsinin azaldılması;
* [[İran]] və [[Şimali Koreya|Şimali Koreyanın]]nın nüvə silahı əldə etməsinin qarşısının alınması;
* Birləşmiş Krallığın NATO-nun müasirləşdirilməsi və Avropa İttifaqının müdafiə imkanlarının təkmilləşdirilməsi yolu ilə Avropada təhlükəsizliyin möhkəmləndirilməsi;
* ətraf mühitlə bağlı səmərəli siyasətin təmin edilməsi.
Sətir 116:
 
=== Ümumi məlumatlar ===
İqtisadiyyatın mühüm sahələri: avtomatlaşdırma avadanlığı, elektrik avadanlığı, dəmiryol avadanlığı, gəmiqayırma, təyyarə, elektrik və rabitə avadanlığı, kağız istehsalı, neft, kimya sənayesi, yüngül sənaye və geyimlər, yeyinti sənayesi<ref name="Great Britain səh 2">[http://mfa.gov.az/files/file/Boyuk%20Britaniya.pdf Great Britain səh 2]</ref>.
 
* ÜDM: $ 2.224 trilyon (2009)
Sətir 137:
 
=== Təbii ehtiyatlar ===
Təbii ehtiyatlar: daş kömür, neft, təbii qaz, əhəng daşı, metal, duz, gil, gips, qurğuşun, manqan<ref>[http://mfa.gov.az/files/file/Boyuk%20Britaniya.pdf name="Great Britain səh 2]<"/ref>.
 
== Mədəniyyət ==
Sətir 152:
 
== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}
<references/>
 
== Xarici keçidlər ==

Informasiya Melumat Axtar

Anarim.Az

Sayt Rehberliyi ile Elaqe

Saytdan Istifade Qaydalari

Anarim.Az 2004-2023