Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
( | töhfələr)
Redaktənin izahı yoxdur
Teqlər: Mobil redaktə Mobil veb redaktə
Redaktənin izahı yoxdur
Sətir 4:
| portretin ölçüsü = 285px
| titul = [[Azərbaycan prezidentlərinin siyahısı|Azərbaycan Respublikasının<br />3-cü prezidenti]]
| bayraq = Coat_of_arms_of_AzerbaijanCoat of arms of Azerbaijan.svg
| bayraq2 = Flag_of_AzerbaijanFlag of Azerbaijan.svg
| hakimiyyət müddəti = [[10 oktyabr]] [[1993]] — [[31 oktyabr]] [[2003]]<br /><small>AR Prezidentinin səlahiyyətini həyata keçirən AR Ali Sovetinin sədri: [[24 iyun]]<ref>{{cite web|url=http://mail.e-qanun.az/alpidata/data/framework/data/8/f_8415.htm |title=Azərbaycan Respublikasının Prezidenti Əbülfəz Qədirqulu oğlu Əliyevin (Elçibəyin) Azərbaycan Respublikasının Prezidenti vəzifələrini daha icra edə bilməməsi və Azərbaycan Respublikası Prezidentinin səlahiyyətinin Azərbaycan Respublikası Ali Sovetinin sədri Heydər Əlirza oğlu Əliyevə keçməsi haqqında AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASI MİLLİ MƏCLİSİNİN QƏRARI |author=AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASI MİLLİ MƏCLİSİ |date=24.06.1993 |work=[[e-qanun.az]] |publisher=e-qanun.az |accessdate=2015-03-16 |language=az}}</ref> – [[10 oktyabr]] [[1993]]</small>
| dövr son =
| sələfi = [[Əbülfəz Elçibəy]]
Sətir 12:
| baş nazir = [[Surət Hüseynov]]<br />[[Fuad Quliyev (siyasətçi)|Fuad Quliyev]]<br />[[Artur Rasizadə]]<br />[[İlham Əliyev]]
| titul_2 = [[Azərbaycan Respublikası Ali Soveti]]nin 4-cü Sədri
| bayraq_2 = Coat_of_arms_of_AzerbaijanCoat of arms of Azerbaijan.svg
| bayraq2_2 = Flag_of_AzerbaijanFlag of Azerbaijan.svg
| dövr əvvəl_2 = [[15 iyun]] [[1993]]<ref>{{cite web|url=http://mail.e-qanun.az/framework/8413 |title=H. Ə. Əliyevin Azərbaycan Respublikası Ali Sovetinin sədri seçilməsi haqqında AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASI MİLLİ MƏCLİSİNİN QƏRARI |author=AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASI MİLLİ MƏCLİSİ |date=15.06.1993 |work=[[e-qanun.az]] |publisher=e-qanun.az |accessdate=2015-03-16 |language=az}}</ref>
| dövr son_2 = [[5 noyabr]] [[1993]]<ref>{{cite web|url=http://mail.e-qanun.az/alpidata/data/framework/data/8/f_8621.htm |title=Azərbaycan Respublikası Ali Sovetinin sədri Heydər Əlirza oğlu Əliyevin Azərbaycan Respublikasının xalq deputatı səlahiyyətlərinə xitam verilməsi haqqında AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASI MİLLİ MƏCLİSİNİN QƏRARI |author=AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASI MİLLİ MƏCLİSİ |date=05.11.1993 |work=[[e-qanun.az]] |publisher=e-qanun.az |ū=2015-03-16 |language=az}}</ref>
Sətir 19:
| xələfi_2 = [[Rəsul Quliyev]]
| titul_3 = [[Naxçıvan Muxtar Respublikası]] Ali Məclisinin Sədri
| bayraq_3 = Coat_of_arms_of_AzerbaijanCoat of arms of Azerbaijan.svg
| bayraq2_3 = Flag_of_AzerbaijanFlag of Azerbaijan.svg
| dövr əvvəl_3 = [[3 sentyabr]] [[1991]]
| dövr son_3 = [[15 iyun]] [[1993]]
| sələfi_3 = [[Əkbər Əliyev]]<ref>{{cite web|url=http://resmixeber.az/siyaset/2323-3-sentyabr-1991-ci-il-azerbaycanin-qurtulushuna-geden-yolun-bashlangici.html |title=3 sentyabr 1991-ci il - Azərbaycanın qurtuluşuna gedən yolun başlanğıcı |author=Mehman Şabanov |date=03.09.2014 |work=[[ResmiXeber.az]] saytı |publisher=http://resmixeber.az/ |accessdate=2015-02-09 |language=az}}</ref>
| xələfi_3 = [[Vasif Talıbov]]
| titul_4 = [[Sovet Sosialist Respublikaları İttifaqı]] Nazirlər Soveti Sədrinin Birinci müavini
Sətir 40:
| xələfi_5 =
| titul_6 = [[Azərbaycan Kommunist (bolşeviklər) Partiyası|Azərbaycan KP MK]]-nın 11-ci birinci katibi
| bayraq_6 = COA_Azerbaijan_SSRCOA Azerbaijan SSR.png
| bayraq2_6 = Flag_of_Azerbaijan_SSRFlag of Azerbaijan SSR.svg
| dövr əvvəl_6 = [[14 iyul]] [[1969]]
| dövr son_6 = [[13 dekabr]] [[1982]]
Sətir 54:
| xələfi_7 =
| titul_8 = Azərbaycan SSR Nazirlər Soveti yanında Dövlət Təhlükəsizliyi Komitəsinin sədri
| bayraq_8 = COA_Azerbaijan_SSRCOA Azerbaijan SSR.png
| bayraq2_8 = Flag_of_Azerbaijan_SSRFlag of Azerbaijan SSR.svg
| dövr əvvəl_8 = [[21 iyun]] [[1967]]
| dövr son_8 = [[14 iyul]] [[1969]]
| sələfi_8 = [[Semyon Sviqun]]
| xələfi_8 = [[Vitali Krasilnikov]]
| partiya = 1) {{Sov.İKP}} (1945-19911945–1991)<br />2) {{YAP}} (1992-20031992–2003)
| doğum tarixi = {{doğum tarixi|1923|5|10}}
| doğum yeri = [[Şəkil:Flag_of_Transcaucasian_SFSRFlag of Transcaucasian SFSR.svg|25px]] [[Naxçıvan]], [[Zaqafqaziya SFSR]], [[SSRİ]]
| ölüm tarixi = {{vəfat tarixi və yaşı|2003|12|12|1923|5|10}}
| ölüm yeri = [[Şəkil:Flag of the United States.svg|25px]] [[Klivlend]], [[Ohayo]], [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]]
Sətir 73:
| təhsili = 1) [[Azərbaycan Dövlət Neft Akademiyası|Azərbaycan Sənaye İnstitutu]]<br />2) [[Azərbaycan Dövlət Universiteti]]
| rütbəsi = [[Şəkil:CCCP army Rank general-major infobox.svg|55px|General-mayor]][[General-mayor]]
| xidmət illəri = [[1941]]—[[1969]]1941–1969
| rəhbərlik edib = Azərbaycan SSR DTK
| mənsubiyyəti = {{SSRİ}}
| sayt = [http://www.heydar-aliyev-foundation.org/ Heydər Əliyev Fondu]
| mükafatları =
{{"Dövlət nişanı" ordeni (Türkiyə)}}<br />{{Sosialist Əməyi Qəhrəmanı}} {{Sosialist Əməyi Qəhrəmanı}}<br />{{Lenin Ordeni}} {{"Lenin" ordeni}} {{"Lenin" ordeni}} {{"Lenin" ordeni}} {{"Lenin" ordeni}} {{"Oktyabr İnqilabı" ordeni}} {{"Qırmızı Ulduz" ordeni}} {{"I dərəcəli Vətən Müharibəsi" ordeni}} {{"1941-1945-ci illər Böyük Vətən müharibəsində Almaniya üzərində qələbəyə görə" medalı}} {{"1941-1945-ci illər Böyük Vətən müharibəsində qələbənin 20 illiyi" yubiley medalı}} {{"1941-1945-ci illər Böyük Vətən müharibəsində qələbənin 30 illiyi" yubiley medalı}} {{"1941-1945-ci illər Böyük Vətən müharibəsində qələbənin 40 illiyi" yubiley medalı}} {{"1941-1945-ci illər Böyük Vətən müharibəsində rəşadətli əməyə görə" medalı}} {{"Döyüş xidmətlərinə görə" medalı}} {{"Əmək veteranı" medalı}} {{"Əmək igidliyinə görə" medalı}} {{"Kiyevin 1500 illik xatirəsinə" medalı}} {{"SSRİ Silahlı Qüvvələri veteranı" medalı}} {{"Sovet Ordu və Donanmasının 30 illiyi" yubiley medalı}} {{"SSRİ Silahlı Qüvvələrinin 40 illiyi" yubiley medalı}} {{"SSRİ Silahlı Qüvvələrinin 50 illiyi" yubiley medalı}} {{"SSRİ Silahlı Qüvvələrinin 60 illiyi" yubiley medalı}} {{"SSRİ Silahlı Qüvvələrinin 70 illiyi" yubiley medalı}} {{"Sovet milislərinin 50 illiyi" yubiley medalı}} {{Vladimir İliç Leninin anadan olmasının 100 illiyi ilə əlaqədar yubiley medalı}} {{I dərəcəli "Qüsursuz xidmətə görə" medalı (SSRİ)}} {{II dərəcəli "Qüsursuz xidmətə görə" medalı (SSRİ)}}
|imzası = Signature of Heydar Aliyev.png
}}
 
'''Heydər Əlirza oğlu Əliyev''' ({{comment|d.|doğum}} {{doğum tarixi|1923|5|10}}, [[Naxçıvan]], [[ZSFSR]],<ref>{{cite web|url=http://www.dsx.gov.az/sovet_hakimiyyeti_illerinde |title=Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsi tarixi. Sovet hakimiyyəti illərində (aprel 1920 - dekabr 1991) |author= |date= |work=[[Azərbaycan Respublikası Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin saytı |publisher=dsx.gov.az |accessdate=2015-03-08 |language=az}}</ref> [[SSRİ]] — {{comment|ö.|ölüm}} [[12 dekabr]] [[2003]], [[Klivlend]], [[Ohayo]], [[ABŞ]]) — [[Azərbaycan]]ın görkəmli siyasi və dövlət xadimi,<ref>Naxçıvan ensiklopediyası. Bakı, Elm, 2002. səh. 136.</ref> [[Azərbaycan Prezidenti|Azərbaycan Respublikasının üçüncü Prezidenti]] (1993-20031993–2003), "Ulu öndər"<ref>{{cite web|url=http://www.azerbaijan-news.az/index.php?mod=3&id=19062 |title=Dünya Azərbaycanlılarının Həmrəylik Günü münasibəti ilə Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin MÜRACİƏTİ |author= |date=29.12.2012 |work=[[Azərbaycan (qəzet) Azərbaycan qəzeti]]nin saytı |publisher=azerbaijan-news.az |accessdate=2015-02-09 |language=az}}</ref> və "Azərbaycan xalqının ümummilli lideri"<ref>{{cite web|url=http://files.preslib.az/projects/toplu/v2/f1_5.pdf |title="Azərbaycan xalqının ümummilli lideri Heydər Əlirza oğlu Əliyevin xatirəsinin əbədiləşdirilməsi haqqında" Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 10 mart 2004-cü il tarixli, 76 nömrəli Fərmanı |author= |date= |work=[[Prezident Kitabxanası]]nın saytı |publisher=preslib.az |accessdate=2015-02-09 |language=az}}</ref> titullarının rəsmi daşıyıcısı.
 
== Həyatı ==
Heydər Əlirza oğlu Əliyev [[1923-cü il]] mayın 10-da [[Azərbaycan]]ın [[Naxçıvan şəhəri]]ndə dəmiryolçu ailəsində dünyaya gəlmişdir.<ref>Qasımlı M.C. Heydər Əliyev - istiqlala gedən yol (1969-1987-ci illər). Bakı, Bakı Universiteti nəşriyyatı, 2006. səh. 68.</ref> [[1939-cu il]]də [[Naxçıvan Pedaqoji Texnikumu]]nu bitirdikdən sonra [[Azərbaycan Dövlət Neft Akademiyası|Azərbaycan Sənaye İnstitutunun]] memarlıq fakültəsində təhsil almışdır. Başlanan müharibə ona təhsilini başa çatdırmağa imkan verməmişdir.<ref name="Bioqrafiya">{{cite web|url=http://www.heydar-aliyev-foundation.org/az/content/index/65/Bioqrafiya |title=Bioqrafiya |author= |date= |work=[[Heydər Əliyev fondu]]nun saytı |publisher=heydar-aliyev-foundation.org |accessdate=2015-02-06 |language=az}}</ref>
[[Şəkil:Young_Heydar_AliyevYoung Heydar Aliyev.jpg|left|thumb|Heydər Əliyev gəncliyində]]
Heydər Əliyev [[1941]]-[[1944-cü il]]lərdə [[Naxçıvan MSSR]] Xalq Daxili İşlər Komissarlığında və [[Naxçıvan MSSR]] Xalq Komissarları Sovetində müxtəlif məsul vəzifələrdə xidmət etmiş,<ref>{{cite web|url=http://www.dmx.gov.az/page/12.html |title=Heydər Əliyev muzeyi |author= |date= |work=[[Azərbaycan Respublikası Xüsusi Dövlət Mühafizə Xidməti]]nin saytı |publisher=dmx.gov.az |accessdate=2015-03-01 |language=az}}</ref>[[1944-cü il]]in mayında isə Naxçıvan Vilayət Partiya Komitəsi tərəfindən dövlət təhlükəsizliyi orqanlarına işə göndərilmişdir.<ref name="ReferenceA">[[Azərbaycan Sovet Ensiklopediyası]]. IV cild. Bakı-1980. səh. 178.</ref> O, Leninqrad (indiki [[Sankt-Peterburq]]) və [[Moskva]] şəhərlərində xüsusi ali təhsil almış, 1957-ci ildə isə [[BDU Tarix|Azərbaycan Dövlət Universitetinin tarix fakültəsini]] bitirmişdir. Dövlət təhlükəsizliyi orqanlarında iyirmi beş il (1944-19691944–1969) çalışan Heydər Əliyev [[1965-ci il|1964-ci ilild]]ə [[Azərbaycan SSR Nazirlər Soveti]] yanında Dövlət Təhlükəsizliyi Komitəsi sədrinin müavini, 1967-ci ildə isə sədri vəzifəsinə irəli çəkilmişdir.<ref name="ReferenceA" /><ref>{{cite web|url=http://heydaraliyevcenter.az/#16_Bioqrafiya |title=HEYDƏR ƏLİYEV |author= |date= |work=[[Heydər Əliyev Mərkəzi]]nin saytı |publisher=heydaraliyevcenter.az |accessdate=2015-02-25 |language=az}}</ref> H.Əliyevə [[1967-ci il]]də SSRİ Nazirlər Soveti yanında Dövlət Təhlükəsizliyi Komitəsi tərəfindən general-mayor rütbəsi verilmişdir.<ref name="ReferenceB">Представление к присвоению воинского звания генерал-майора (SSRİ Nazirlər Soveti yanında Dövlət Təhlükəsizliyi Komitəsinin 30 oktyabr 1967-ci il, 136 №-li məxfi əmri). – AR MTN muzeyinin materialları.</ref>
 
[[Azərbaycan Kommunist (bolşeviklər) Partiyası|Azərbaycan Kommunist Partiyası]] Mərkəzi Komitəsinin [[1969-cu il]] [[14 iyul]] tarixli plenumunda 46 yaşlı Heydər Əliyev Azərbaycan KP MK-nın birinci katibi seçilərək [[1982-ci il]]ə qədər [[Azərbaycan SSR]]-ə rəhbərlik etmişdir.<ref>{{cite web|url=http://www.dmx.gov.az/page/12.html |title=Heydər Əliyev muzeyi |author= |date= |work=[[Azərbaycan Respublikası Xüsusi Dövlət Mühafizə Xidməti]]nin saytı |publisher=dmx.gov.az |accessdate=2015-03-03 |language=az}}</ref> Heydər Əliyevin respublikaya rəhbərlik etdiyi dövrdə (1969-19821969–1982) idarəçiliyin möhkəmlənməsi, kadrlara qarşı tələbkarlığın artırılması nəticəsində iqtisadi-sosial sahədə böyük nailiyyətlər əldə edildi.<ref>TARİX (qəbul imtahanlarına hazırlaşanlar, yuxarı sinif şagirdləri və müəllimlər üçün dərs vəsaiti). Bakı-2006. səh. 521.</ref> 1982-ci ilin dekabrında Sovet İttifaqı Kommunist Partiyası Mərkəzi Komitəsi Siyasi Bürosunun üzvü seçilən Heydər Əliyev SSRİ Nazirlər Soveti sədrinin birinci müavini vəzifəsinə təyin edilmiş və SSRİ-nin rəhbərlərindən biri olmuşdur.<ref>{{cite web|url=http://nakhchivan.preslib.az/az_b4.html |title=Əliyev Heydər |author= |date= |work=[[Prezident Kitabxanası]]nın saytı |publisher=preslib.az |accessdate=2015-02-06 |language=az}}</ref>
 
Heydər Əliyev [[SSRİ Ali Soveti]]nin (8, 9, 10 və 11-ci çağırışlar) deputatı,<ref>Депутаты Верховного Совета СССР. Одиннадцатый созыв. Москва-1984. стр. 18.</ref> 9-cu çağırış [[SSRİ Ali Soveti]] İttifaq Sovetinin sədr müavini (1974-19791974–1979), [[RSFSR]] Ali Sovetinin deputatı (XI çağırış, 1985),<ref>Депутаты Верховного Совета РСФСР. Одиннадцатый созыв. Москва-1987. стр. 11.</ref> [[Azərbaycan SSR Ali Soveti]]nin (7, 8, 9, 10 və 12-ci çağırışlar) deputatı və [[Azərbaycan SSR Ali Soveti]] Rəyasət Heyətinin üzvü (8, 9 və 10-cu çağırışlar) olmuşdur.<ref>{{cite web|url=http://news.lent.az/news/65317 |title=Bu gün Heydər Əliyevin anadan olmasının 88 illiyidir |author= |date=10.05.2011 |work=[[Lent.az]] saytı |publisher=news.lent.az |accessdate=2015-02-14 |language=az}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.meclis.gov.az/?/az/content/158 |title=Heydər Əliyev və Azərbaycan Parlamenti |author= |date= |work=[[Milli Məclis]]in saytı |publisher=meclis.gov.az |accessdate=2015-02-26 |language=az}}</ref>
 
Sov.İKP MK-nın 1987-ci il oktyabr plenumunda Heydər Əliyev [[Sov.İKP MK Siyasi Bürosu]]nun üzvlüyündən və SSRİ Nazirlər Soveti sədrinin birinci müavini vəzifəsindən öz ərizəsi ilə istefa verdi.<ref>{{cite web|url=http://www.ebooks.az/view/92RuhX8S.pdf |title=Heydər Əliyev - istiqlala gedən yol (1969-1987-ci illər) |author=Qasımlı, Musa |date=Bakı-2006. səh. 180 |work=[[Prezident Kitabxanası]]nın saytı |publisher=preslib.az |accessdate=2015-02-21 |language=az}}</ref>
 
Heydər Əliyev [[1990]]-cı ilin [[20 yanvar]]ında sovet qoşunlarının Bakıda törətdiyi qanlı faciə ilə əlaqədar ertəsi gün (21 yanvar, 1990-cı il) Azərbaycanın [[Moskva]]dakı nümayəndəliyində bəyanatla çıxış edərək, Azərbaycan xalqına qarşı törədilmiş cinayətin təşkilatçıları və icraçılarının cəzalandırılmasını tələb etmişdir. O, Dağlıq Qarabağda yaranmış kəskin münaqişəli vəziyyətlə bağlı SSRİ rəhbərliyinin ikiüzlü siyasətinə etiraz əlaməti olaraq, [[1991]]-ci ilin iyulunda Sovet İttifaqı Kommunist Partiyasının sıralarını tərk etmişdir.<ref name="Bioqrafiya" />
 
1990-cı ilin iyulunda Azərbaycana qayıdan Heydər Əliyev ilk əvvəl [[Bakı]]da, sonra isə [[Naxçıvan]]da yaşamış, həmin ildə də Azərbaycan Ali Sovetinə deputat seçilmişdir. O, [[1991]]-[[1993]]-cü illərdə [[Naxçıvan Muxtar Respublikasının Ali Məclisi]]nin sədri, Azərbaycan Respublikası Ali Sovetinin sədr müavini olmuş, Ali Sovetin sessiyalarında fəal iştirak etmişdir.<ref>Naxçıvan ensiklopediyası. Bakı, Elm, 2002. səh. 137.</ref> Heydər Əliyev 1992-ci ildə [[Yeni Azərbaycan Partiyası]]nın Naxçıvan şəhərində keçirilmiş təsis qurultayında partiyanın sədri seçilmişdir.<ref>{{cite web|url=http://www.president.az/azerbaijan/leader/ |title=Əliyev Heydər Əlirza oğlu |author= |date= |work=[[Prezident.az]] saytı |publisher=president.az |accessdate=2015-02-06 |language=az}}</ref>
 
Azərbaycan xalqı 1993-cü ilin may-iyununda Gəncə şəhərində [[Sürət Hüseynov]]un başçılığı ilə prezident [[Əbülfəz Elçibəy]]ə qarşı [[Gəncə qiyamı]] qaldırılması ilə ölkədə vətəndaş müharibəsi və müstəqilliyin itirilməsi təhlükəsi yarandıqda Heydər Əliyevin hakimiyyətə gətirilməsi ilə ayağa qalxdı, bu, əsl mənada, milli hərəkata çevrildi, Azərbaycanın o zamankı dövlət başçıları onu rəsmən Bakıya dəvət etməyə məcbur oldular. Heydər Əliyev iyunun 15-də Azərbaycan Ali Sovetinin sədri seçildi, iyunun 24-də isə Milli Məclisin qərarı ilə Azərbaycan Respublikası Prezidentinin səlahiyyətlərini həyata keçirməyə başladı.<ref>Naxçıvan ensiklopediyası. Bakı, Elm, 2002. səh. 137-138.</ref>
Sətir 105:
1994-cü il sentyabrın 20-də Bakıda "Xəzər dənizinin Azərbaycan sektorunda "Azəri", "Çıraq" yataqlarının dərinlikdə yerləşən hissəsinin birgə işlənməsi və hasil olunan neftin pay şəklində bölüşdürülməsi" haqqında dünyanın 11 ən iri neft şirkəti ilə [[Əsrin Müqaviləsi]] imzalandı.
 
Heydər Əliyevin prezidentliyi zamanında milli ordu quruculuğunda ciddi dəyişikliklər başladı. Təcavüzkar silahlı qüvvələrinin Azərbaycan ərazisindəki azğınlıqlarının qarşısı alındı, qəddar düşmənə əks-zərbələr endirildi və 1994-cü ilin mayında [[Qarabağ münaqişəsi|Ermənistan-Azərbaycan, Dağlıq Qarabağ münaqişəsimünaqişəsinin]]nin həllində ilk mərhələ kimi cəbhə xəttində atəşkəs elan edilməsinə nail olundu.<ref name="Bakı, Elm 2002" />
 
1995-ci ilin noyabrında referendum yolu ilə Azərbaycan Respublikasının ümumbəşəri demokratik dəyərləri özündə əks etdirən [[Azərbaycan Respublikasının Konstitusiyası|KonstitusiyaKonstitusiyas]]sınınının qəbul edilməsi, [[Azərbaycan Respublikasının Milli Məclisinə seçkilər (1995)|1995]] və [[Azərbaycan Respublikasının Milli Məclisinə seçkilər (2000)|2000-ci ilill]]lərdəərdə çoxpartiyalılıq əsasında demokratik parlament seçkilərinin keçirilməsi, [[Azərbaycan Respublikası Konstitusiya Məhkəməsi|Konstitusiya məhkəməsiməhkəməsinin]]nin fəaliyyətə başlaması, Azərbaycanda [[Ölüm hökmü|ölüm cəzasıcəzasın]]nının ləğv olunması, "Bələdiyyə seçkiləri haqqında qanun"un və bir sıra digər qanunların qəbulu və əməli surətdə həyata keçirilməsi məhz Heydər Əliyevin adı ilə bağlıdır.<ref>Naxçıvan ensiklopediyası. Bakı, Elm, 2002. səh. 139.</ref>
 
Heydər Əliyev [[1998-ci il]] oktyabrın 11-də xalqın yüksək siyasi fəallığı şəraitində keçirilən seçkilərdə səslərin 76,1 faizini toplayaraq yenidən [[Azərbaycan Respublikasının Prezidenti]] seçilmişdir.<ref name="ReferenceC">Naxçıvan ensiklopediyası. Bakı, Elm, 2002. səh. 140.</ref>
 
Heydər Əliyev 15 may 2001-ci il tarixli fərmanı ilə EA-ya Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası statusu vermiş, beləliklə bu nəhəng elm təşkilatının Azərbaycan xalqı qarşısındakı xidmətlərini və akademik elmin ölkənin inkişafının əsas təminatçılarından olduğu faktını bir daha yüksək səviyyədə təsdiqləmişdir.<ref name="ReferenceC" /> Heydər Əlyevin təşəbbüsü, bilavasitə rəhbərliyi ilə 2001-ci il noyabrın 9-10-da [[Dünya Azərbaycanlılarının I Qurultayı|Dünya Azərbaycanlılarının Bakıda keçirilən I qurultayı]] Azərbaycan diasporunun fəaliyyətinin yaxşılaşdırılması və gücləndirilməsi sahəsində çox dəyərli tarixi qərarlar qəbul etmişdir.
 
[[Azərbaycan Respublikası Prezident seçkiləri (2003)|2003-cü ilin prezident seçkilərində]] namizədliyinin irəli sürülməsinə razılıq vermiş Heydər Əliyev səhhətində yaranmış problemlərlə əlaqədar seçkilərdə iştirak etməkdən imtina etmiş və öz namizədliyini [[İlham Əliyev]]in xeyrinə geri götürmüşdü.<ref>{{cite web|url=http://www.president.az/azerbaijan/leader/ |title=Ümummilli lider Əliyev Heydər Əlirza oğlu |author= |date= |work=[[President.az]] saytı |publisher=president.az |accessdate=2015-03-09 |language=az}}</ref><ref>{{cite web|url=http://files.preslib.az/projects/toplu/v2/f2_5.pdf |title=AZƏRBAYCAN XALQININ ÜMUMMİLLİ LİDERİ HEYDƏR ƏLİRZA OĞLU ƏLİYEVİN HƏYAT VƏ FƏALİYYƏTİNİN XRONOLOGİYASI 1993-20031993–2003 |author= |date= |work=[[Prezident Kitabxanası]]nın saytı |publisher=preslib.az |accessdate=2015-03-09 |language=az}}</ref>
 
Azərbaycanın ümummilli lideri Heydər Əliyev 2003-cü il dekabrın 12-də müalicə olunduğu [[Klivlend Klinikası]]nda (ABŞ) vəfat etmiş, dekabrın 15-də Bakıda I [[Fəxri Xiyaban]]da dəfn olunmuşdur.<ref>{{cite web|url=http://heydaraliyevcenter.az/#2_HeyderEliyev |title=HEYDƏR ƏLİYEV |author= |date= |work=[[Heydər Əliyev Mərkəzi]]nin saytı |publisher=heydaraliyevcenter.az |accessdate=2015-02-06 |language=az}}</ref>
Sətir 119:
== Mükafatları, təltifləri və fəxri adları ==
=== SSRİ dövrü ===
[[Şəkil:Twice_Hero_of_Socialist_Labor_Heydar_AliyevTwice Hero of Socialist Labor Heydar Aliyev.jpg|left|thumb|[[İkiqat Sosialist Əməyi Qəhrəmanı]] Heydər Əliyev]]
#[["1941-1945-ci illər Böyük Vətən müharibəsində Almaniya üzərində qələbəyə görə" medalı]] - 1945
#[["1941-1945-ci illər Böyük Vətən müharibəsində rəşadətli əməyə görə" medalı]] - 1945
#[["Sovet Ordu və Donanmasının 30 illiyi" yubiley medalı]] - 1948<ref>{{cite web|url=http://www.mns.gov.az/az/pages/57-50.html |title=Azərbaycan xüsusi xidmət orqanlarının rəhbərləri. Əliyev Heydər Əlirza oğlu: 1967 iyun - 1969 iyul |author= |date= |work= [[Azərbaycan Respublikası Milli Təhlükəsizlik Nazirliyi]]nin saytı |publisher=mns.gov.az |accessdate=2015-03-01 |language=az}}</ref>
#[["Əmək igidliyinə görə" medalı]] - 1949<ref>{{cite web|url=http://files.preslib.az/projects/toplu/v2/f2_1.pdf |title=AZƏRBAYCAN XALQININ ÜMUMMİLLİ LİDERİ HEYDƏR ƏLİRZA OĞLU ƏLİYEVİN HƏYAT VƏ FƏALİYYƏTİNİN XRONOLOGİYASI 1923-19691923–1969 |author= |date= |work=[[Prezident Kitabxanası]]nın saytı |publisher=preslib.az |accessdate=2015-03-01 |language=az}}</ref><ref>Архивные документы, отражающие политическую деятельность Гейдара Алиева, Документ 13. - в кн. Ирада Гусейнова. Гейдар Алиев - от политического руководителя к общенациональному лидеру. Баку, "Тахсил", 2005.</ref>
#[["Döyüş xidmətlərinə görə" medalı]] - 1954<ref>Heydər Əliyev. Təltiflər. Bakı-2004. səh. 10.</ref>
#[["SSRİ Silahlı Qüvvələrinin 40 illiyi" yubiley medalı]] - 1957
#II dərəcə "Nümunəvi xidmətə görə" medalı - 1959
#"DTK-nın fəxri əməkdaşı" nişanı - 1960
#[["Qırmızı Ulduz" ordeni]] - 1962<ref name="ReferenceB" /><ref>{{cite web|url=http://files.preslib.az/projects/toplu/umummilli_lider.pdf |title=2. Azərbaycanın rəhbəri (1969-19821969–1982), səh. 5 |author= |date= |work=[[Prezident Kitabxanası]]nın saytı |publisher=preslib.az |accessdate=2015-02-26 |language=az}}</ref><ref>Ирада Гусейнова. Гейдар Алиев - от политического руководителя к общенациональному лидеру. Баку, "Тахсил", 2005. стр. 67.</ref>
#Azərbaycan SSR Ali Sovetinin Fəxri Fərmanı - 1964
#I dərəcə "Nümunəvi xidmətə görə" medalı - 1964
#[["1941-1945-ci illər Böyük Vətən müharibəsində qələbənin 20 illiyi" yubiley medalı]] - 1965
#[["Sovet milislərinin 50 illiyi" yubiley medalı]] - 1967
#"ÜFK-DTK-nın 50 illiyi" nişanı - 1967
#[["SSRİ Silahlı Qüvvələrinin 50 illiyi" yubiley medalı]] - 1967 prezident HEYDER ELIYEV
#"SSRİ Sərhəd Qoşunlarının 50 illiyi" yubiley nişanı - 1968
#[[Vladimir İliç Leninin anadan olmasının 100 illiyi ilə əlaqədar yubiley medalı]] - 1970
#[[Lenin ordeni|5 dəfə Lenin ordeni]] (1971, 1973, 1976, 1979, 1983)<ref>Ирада Гусейнова. Гейдар Алиев - от политического руководителя к общенациональному лидеру. Баку, "Тахсил", 2005. стр. 67-68.</ref>
#[["1941-1945-ci illər Böyük Vətən müharibəsində qələbənin 30 illiyi" yubiley medalı]] - 1975
#[["SSRİ Silahlı Qüvvələrinin 60 illiyi" yubiley medalı]] - 1978
#[[İkiqat Sosialist Əməyi Qəhrəmanı|İki dəfə Sosialist Əməyi Qəhrəmanı]] (1979, 1983)
#[["Oktyabr İnqilabı" ordeni]] - 1982
#Sov.İKP MK-nın "Политическое самообразование" jurnalı redaksiya heyətinin Fəxri Fərmanı - 1982
#[["Kiyevin 1500 illik xatirəsinə" medalı]] - 1982
#"Georgi Dimitrovun anadan olmasının 100 illiyi" yubiley medalı - 1982<ref>{{cite web|url=http://www.faleristu.ru/museum/evropa/bulgaria/narodnaya_respublika_bolgariya1/medali44/med_100_rozhd_georg_dimitrova/ |title=Медаль "100 лет со дня рождения Георгия Димитрова" |author= |date= |work= |publisher=faleristu.ru |accessdate=2015-02-22 |language=ru}}</ref>
#Georgi Dimitrov ordeni - 1983<ref>{{cite web|url=https[[://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%9E%D1%80%D0%B4%D0%B5%D0%BD_%C2%AB%D0%93%D0%B5%D0%BE%D1%80%D0%B3%D0%B8%D0%B9_%D0%94%D0%B8%D0%BC%D0%B8%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%B2%C2%BB:Орден «Георгий Димитров»]] |title=Орден «Георгий Димитров» |author= |date= |work= |publisher=ru.wikipedia.org |accessdate=2015-02-22 |language=ru}}</ref>
#"Komsomolsk-Amurun 50 illiyi" yubiley nişanı - 1984
#ÜİLKGİ MK-nın "60 il V.İ.Leninin adı ilə" fəxri nişanı - 1984
#"Qırğızıstan SSR-in və Qırğızıstan Kommunist Partiyasının 60 illiyi" xatirə medalı - 1984
#"25 il Patris Lumumba adına Xalqlar Dostluğu Universiteti" medalı - 1985
#[["1941-1945-ci illər Böyük Vətən müharibəsində qələbənin 40 illiyi" yubiley medalı]] - 1985
#I dərəcəli [[Vətən Müharibəsi Ordeni]] - 1985<ref>{{cite web|url=http://files.preslib.az/projects/toplu/v2/f2_3.pdf |title=AZƏRBAYCAN XALQININ ÜMUMMİLLİ LİDERİ HEYDƏR ƏLİRZA OĞLU ƏLİYEVİN HƏYAT VƏ FƏALİYYƏTİNİN XRONOLOGİYASI 1983-19901983–1990 |author= |date= |work=[[Prezident Kitabxanası]]nın saytı |publisher=preslib.az |accessdate=2015-03-01 |language=az}}</ref><ref>Архивные документы, отражающие политическую деятельность Гейдара Алиева, Документ 19. - в кн. Ирада Гусейнова. Гейдар Алиев - от политического руководителя к общенациональному лидеру. Баку, "Тахсил", 2005.</ref>
#[["SSRİ Silahlı Qüvvələrinin 70 illiyi" yubiley medalı]] - 1988
 
=== Müstəqillik dövrü ===
#[[Tbilisi Dövlət Universiteti]]nin fəxri doktoru - 1996<ref>{{cite web|url=http://lib.aliyevheritage.org/az/243299.html |title=Tbilisi Dövlət Universitetinin fəxri doktoru diplomunun təqdim olunması mərasimində Azərbaycan prezidenti Heydər Əliyevin çıxışı - 9 mart 1996-cı il |author= |date= |work=[[Heydər Əliyev İrsini Araşdırma Mərkəzi]]nin saytı |publisher=aliyevheritage.org |accessdate=2015-02-23 |language=az}}</ref>
#Kiyev şəhərinin fəxri qonağı - 1997<ref>{{cite web|url=http://lib.aliyevheritage.org/az/8329000.html |title=Azərbaycan Respublikasının Prezidenti Heydər Əliyevə Kiyev şəhərinin Fəxri qonağı diplomunun və şəhərin rəmzi açarının təqdim edilməsi mərasimində çıxış - Kiyev Bələdiyyə İdarəsi, 25 mart 1997-ci il |author= |date= |work=[[Heydər Əliyev İrsini Araşdırma Mərkəzi]]nin saytı |publisher=aliyevheritage.org |accessdate=2015-02-23 |language=az}}</ref>
#Türkiyə-Azərbaycan Dostluğu Vəqfinin fəxri sədri - 1997
#Hyuston-Bakı Assosiasiyasının fəxri üzvü - 1997
#Amerika-Avrasiya Sənaye-Ticarət Palatasının "1997-ci ilin adamı" mükafatı - 1997
#Milli Olimpiya Komitələri Assosiasiyasının "Ləyaqət" mükafatı - 1997
#"Ankara iş qadınları" cəmiyyətinin "1997-ci ilin görkəmli dövlət adamı" mükafatı - 1997
#"Ankara iş qadınları" cəmiyyətinin "1998-ci ilin dövlət adamı" mükafatı - 1998<ref>{{cite web|url=http://www.porttakal.com/ahaber-ankara-is-kadinlari-dernegi-yilin-basarili-adamlarini-belirledi-67955.html |title=Ankara iş kadınları derneği, yılın başarılı adamlarını belirledi |date=26.11.1998 |work=[[PorttaKal.com]] saytı |publisher=porttakal.com |accessdate=2015-03-02 |language=tr}}</ref>
#"Ankara iş qadınları" cəmiyyətinin "2001-ci ilin müdrik dövlət adamı" mükafatı - 2001
#"Ankara iş qadınları" cəmiyyətinin "2002-ci ilin dövlət adamı" mükafatı - 2002<ref>{{cite web|url= |title=Azərbaycan Respublikasının Prezidenti Heydər Əliyevin Türkiyəyə işgüzar səfəri |author=Aslan ASLANOV, Tural RZAYEV, AzərTAc-ın xüsusi müxbirləri |date=28.06.2002 |work=[[Azərbaycan (qəzet)|Azərbaycan qəzetiqəzetinin]]nin saytı |publisher=azerbaijan-news.az |accessdate=2015-03-02 |language=az}}</ref>
#[[Kırkpınar yağlı güləşi|Kırkpınar yağlı güləş yarışlarıyarışların]]nının "Baş Ağası" - 1998<ref>{{cite web|url=http://files.preslib.az/projects/toplu/v2/f3_8.pdf |title=Türkiyənin Ədirnə şəhərinin bələdiyyə başçısı Həmdi Sədəfçi və Ədirnənin tarixi Kırkpınar ağası Hüseyn Şain ilə görüşdə çıxışı |author= |date= |work=[[Prezident Kitabxanası]]nın saytı |publisher=preslib.az |accessdate=2015-03-01 |language=az}}</ref>
#Qars şəhər bələdiyyəsinin "1997-ci ilin insan haqları" mükafatı - 1998<ref>{{cite web|url=http://lib.aliyevheritage.org/az/60946489.html |title=Azərbaycan Respublikasının Prezidenti Heydər Əliyevin Türkiyənin Qars şəhər bələdiyyəsinin, Türk Sənayeçiləri və İş adamları vəqfinin (TVCUAB) 1997-ci ilin İnsan haqları və "İlin dövlət adamı" mükafatlarının təqdim olunması mərasimində çıxışı - İstanbul, "Ceylan interkontinental" oteli, 14 fevral 1998-ci il |author= |date= |work=[[Heydər Əliyev İrsini Araşdırma Mərkəzi]]nin saytı |publisher=aliyevheritage.org |accessdate=2015-02-23 |language=az}}</ref>
#Türk Sənayeçiləri və İş adamları vəqfinin "İlin dövlət adamı" mükafatı - 1998<ref>{{cite web|url=http://lib.aliyevheritage.org/az/60946489.html |title=Azərbaycan Respublikasının Prezidenti Heydər Əliyevin Türkiyənin Qars şəhər bələdiyyəsinin, Türk Sənayeçiləri və İş adamları vəqfinin (TVCUAB) 1997-ci ilin İnsan haqları və "İlin dövlət adamı" mükafatlarının təqdim olunması mərasimində çıxışı - İstanbul, "Ceylan interkontinental" oteli, 14 fevral 1998-ci il |author= |date= |work=[[Heydər Əliyev İrsini Araşdırma Mərkəzi]]nin saytı |publisher=aliyevheritage.org |accessdate=2015-02-23 |language=az}}</ref>
#Türk Sənayeçiləri və İş adamları vəqfinin "İlin dövlət adamı" mükafatı - 1999
#Türk Sənayeçiləri və İş adamları vəqfinin "Üstün xidmət və başarı mükafatı" - 2002<ref name="Aslan ASLANOV, Tural RZAYEV, AzərTAc-ın xüsusi müxbirləri">{{cite web|url= |title=Azərbaycan Respublikasının Prezidenti Heydər Əliyevin Türkiyəyə işgüzar səfəri |author=Aslan ASLANOV, Tural RZAYEV, AzərTAc-ın xüsusi müxbirləri |date=28.06.2002 |work=[[Azərbaycan (qəzet)|Azərbaycan qəzetiqəzetinin]]nin saytı |publisher=azerbaijan-news.az |accessdate=2015-03-02 |language=az}}</ref>
#Türk Sənayeçiləri və İş adamları vəqfinin fəxri sədri - 2002
#Türk Dünyası Yazıçılar və Sənətçilər Vəqfinin<ref>Türk Dünyası Yazarlar ve Sanatçılar Vakfı</ref> "Türk dünyasına xidmət" mükafatı<ref>"Türk Dünyasına Hizmet Ödülü"</ref> - 1998<ref>{{cite web|url= |title=Azərbaycan Prezidenti Heydər Əliyev TÜRKSAV-ın "Türk dünyasına xidmət" mükafatına layiq görülmüşdür |author=AzərTAc |date=27.01.1998 |work=[[Azərbaycan (qəzet)|Azərbaycan qəzetiqəzetinin]]nin saytı |publisher=azerbaijan-news.az |accessdate=2015-03-02 |language=az}}</ref>
#Türk Dünyası Yazıçılar və Sənətçilər Vəqfinin "Türk dünyasının 2001-ci il xüsusi mükafatı" - 2002<ref name="Aslan ASLANOV, Tural RZAYEV, AzərTAc-ın xüsusi müxbirləri" />
#Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin fəxri üzvü - 1998
#[[Rusiya]]nın [[Saratov vilayəti]]ndəki "Yurd" Cəmiyyətinin fəxri üzvü - 1998<ref>{{cite web|url= |title=Azərbaycan Prezidenti Heydər Əliyev Saratovda yaşayan həmyerlimizi qəbul etmişdir |author=AzərTAc |date=14.05.1998 |work=[[Azərbaycan (qəzet)|Azərbaycan qəzetiqəzetinin]]nin saytı |publisher=azerbaijan-news.az |accessdate=2015-03-01 |language=az}}</ref>
#Türkiyə Qəzetəçilər və Yazarlar Vəqfinin "Beynəlxalq türk dünyası qohum millətlərin yaxınlaşması mükafatı" - 1998
#Türkiyə Qəzetəçilər və Yazarlar Vəqfinin "Türk dünyası qardaşlıq və dostluq mükafatı" - 2000
#Türkiyənin [[Bayburt]] diyarının "Dədə Qorqud" mükafatı - 1998<ref name="AzərTAc">{{cite web|url= |title=Azərbaycan Prezidenti Heydər Əliyevə Türkiyənin ən yüksək üç mükafatı təqdim edilmişdir |author=AzərTAc |date=06.09.1998 |work=[[Azərbaycan (qəzet)|Azərbaycan qəzetiqəzetinin]]nin saytı |publisher=azerbaijan-news.az |accessdate=2015-03-01 |language=az}}</ref>
#[[Türkiyə]]nin [[İzmir]] şəhərinin Qarşıyaka bələdiyyəsinin "İnsan haqları" beynəlxalq mükafatı - 1998<ref name="AzərTAc" /><ref>{{cite web|url=http://webarsiv.hurriyet.com.tr/2000/12/08/269345.asp |title=Pişkinsüt iptali |author=Uğur KAYAN |date=08.12.2000 |work= |publisher= |accessdate=2015-03-01 |language=tr}}</ref>
#Türkiyənin İpək Yolu Vaqfının fəxri üzvü və mükafatı - 1998<ref name="AzərTAc" />
#Türkiyənin İpək Yolu Vaqfının 1998-ci il "Böyük lider" mükafatı və vəqfin fəxri sədri - 1999
#Türkiyənin İpək Yolu Vaqfının " 1999-cu ilin dövlət adamı" mükafatı - 2000
#Türkiyənin İpək Yolu Vaqfının "2001-ci ilin dövlət adamı" mükafatı - 2001
#Türkiyənin İpək Yolu Vaqfının "2002-ci ilin siyasət adamı" mükafatı - 2003
#Türkiyənin "Siyasət" jurnalının "İlin şərəf mükafatı" - 1998
#Türkiyənin "Siyasət" jurnalının "İlin dövlət adamı mükafatı" - 2003<ref>{{cite web|url= |title=Azərbaycan Prezidenti Heydər Əliyev Türkiyənin ən nüfuzlu və məşhur "Siyasət" jurnalının "İlin dövlət adamı mükafatı"na layiq görülmüşdür |author=AzərTAc |date=25.03.2003 |work=[[Xalq qəzeti]]nin saytı |publisher=xalqqazeti.com |accessdate=2015-03-01 |language=az}}</ref>
#Türkiyənin Mərmərə Qrupu Strateji və Sosial Araşdırmalar Vəqfinin fəxri sədri - 1998
#Türkiyənin Mərmərə Qrupu Strateji və Sosial Araşdırmalar Vəqfinin "Günümüzün ən dözümlü adamı" mükafatı - 1999
#Türkiyənin Mərmərə Qrupu Strateji və Sosial Araşdırmalar Vəqfinin 2002-ci ilin "Baş müəllim Atatürk" mükafatı - 2002
#Beynəlxalq Bioqrafiya Mərkəzinin ([[İngiltərə]], [[Kembric]]) "Dünyanın XX əsrdə görkəmli xadimi" mükafatı - 1999<ref>{{cite web|url= |title=Azərbaycan Prezidenti Heydər Əliyev XX əsrin görkəmli xadimidir |author=AzərTAc |date=22.01.1999 |work=[[Azərbaycan (qəzet)|Azərbaycan qəzetiqəzetinin]]nin saytı |publisher=azerbaijan-news.az |accessdate=2015-03-01 |language=az}}</ref>
#Azərbaycan Respublikası Əsilzadələr Məclisinin 1 nömrəli şəhadətnaməsi - 1999
#İ.Y.Yakovlev adına Ümumçuvaşiya Milli Mükafatı - 2000
#Rusiya Kinematoqrafiya Sənəti Akademiyasının "Nika" mükafatı - 2000
#Beynəlxalq Həvəskar Boks Assosiasiyasının fəxri mükafatı - 2001
#"Ruh" Azərbaycan Jurnalistləri Müdafiə Komitəsinin "Jurnalistlərin dostu" mükafatı - 2002<ref>{{cite web|url=http://lib.aliyevheritage.org/az/957532.html |title="Ruh" Jurnalistləri Müdafiə Komitəsi tərəfindən "Jurnalistlərin dostu" mükafatının təqdim olunma mərasimində Azərbaycan Prezidenti Heydər Əliyevin nitqi - "Həyat Recensi-Naxçıvan mehmanxanası", 22 mart 2002-ci il |author= |date= |work=[[Heydər Əliyev İrsini Araşdırma Mərkəzi]]nin saytı |publisher=aliyevheritage.org |accessdate=2015-03-01 |language=az}}</ref>
#"Rusiyanın Milli Şöhrəti Mərkəzi"nin "Sivilizasiyaların dialoqu" beynəlxalq Andrey Pervozvannı mükafatı - 2002<ref>{{cite web|url=http://lib.aliyevheritage.org/az/13633230.html |title=Azərbaycan Respublikasının Prezidenti Heydər Əliyevin «Sivilizasiyaların dialoqu» Beynəlxalq Andrey Pervozvannı mükafatının təqdim edilməsi mərasimində nitqi - Sankt-Peterburq, 9 iyun 2002-ci il |author= |date= |work=[[Heydər Əliyev İrsini Araşdırma Mərkəzi]]nın saytı |publisher=aliyevheritage.org |accessdate=2015-03-01 |language=az}}</ref>
#Avrasiya teleforumunun mükafatı və diplomu - 2002
#Türkiyənin [[Samanyolu TV|"Samanyolu" televiziya kanalıkanalın]]nının "Medianın dostu" mükafatı - 2002<ref>{{cite web|url=http://arsiv.zaman.com.tr/2002/10/16/haberler/h4.htm |title=STV, Aliyev’e ödül verdi |author=Mesut Çevikalp |date=16.10.2002 |work=[[Zaman qəzeti]]nin saytı |publisher=zaman.com.tr |accessdate=2015-03-02 |language=az}}</ref>
#Məmməd Araz mükafatı - 2003
#Türkiyənin "Zaman" qəzetinin "Avrasiyada sülh və dialoq" beynəlxalq mükafatı - 2003
#Moskva Hüquq Akademiyasının fəxri doktoru - 1997<ref>{{cite web|url=http://lib.aliyev-heritage.org/az/2128835.html |title=Azərbaycan Respublikasının Prezidenti Heydər Əliyevin Azərbaycan Respublikasının prezidentinə Moskva Dövlət Hüquq Akademiyasının fəxri doktoru adı verilməsi mərasimində çıxışı - 29 mart 1997-ci il |author= |date= |work=[[Heydər Əliyev İrsini Araşdırma Mərkəzi]]nin saytı |publisher=aliyevheritage.org |accessdate=2015-02-23 |language=az}}</ref>
#İzmir şəhərindəki "Doqquz Eylül" Universitetinin fəxri doktoru - 1997<ref>{{cite web|url=http://lib.aliyev-heritage.org/az/9217441.html |title=Azərbaycan Prezidentinə "9 Eylül" Universitetinin Fəxri Doktoru adı verilməsi mərasimində Azərbaycan Respublikasının Prezidenti Heydər Əliyevin nitqi - İzmir, 7 may 1997-ci il |author= |date= |work=[[Heydər Əliyev İrsini Araşdırma Mərkəzi]]nin saytı |publisher=aliyevheritage.org |accessdate=2015-02-23 |language=az}}</ref>
#İstanbul şəhərindəki "Fatih" Universitetinin fəxri doktoru - 1997<ref>{{cite web|url=http://lib.aliyev-heritage.org/az/7003660.html |title=Azərbaycan Respublikasının Prezidenti Heydər Əliyevin "Fatih" Universitetinin fəxri doktoru adı verilməsi mərasimində nitqi - İstanbul, 8 may 1997-ci il |author= |date= |work=[[Heydər Əliyev İrsini Araşdırma Mərkəzi]]nin saytı |publisher=aliyevheritage.org |accessdate=2015-02-23 |language=az}}</ref>
#Əl-Fərabi adına Qazax Milli Dövlət Universitetinin fəxri doktoru - 1997<ref>{{cite web|url=http://lib.aliyevheritage.org/az/59079407.html |title=Azərbaycan Respublikasının Prezidenti Heydər Əliyevin Qazaxıstan Respublikasına rəsmi səfəri (10-11 iyun 1997-ci il) |author= |date= |work=[[Heydər Əliyev İrsini Araşdırma Mərkəzi]]nin saytı |publisher=aliyevheritage.org |accessdate=2015-02-23 |language=az}}</ref>
#Daşkənd Dövlət Universitetinin fəxri doktoru - 1997<ref>{{cite web|url=http://lib.aliyevheritage.org/az/9379476.html |title=Azərbaycan - Özbəkistan münasibətləri |author= |date= |work=[[Heydər Əliyev İrsini Araşdırma Mərkəzi]]nin saytı |publisher=aliyevheritage.org |accessdate=2015-02-23 |language=az}}</ref>
#[[Dövlət nişanı (Türkiyə)|Türkiyə Respublikasının ən yüksək mükafatı - "Dövlət nişanı"]] - 1997<ref>{{cite web|url=https[[://tr.wikipedia.org/wiki/T%C3%BCrkiye_Cumhuriyeti_Devlet_Ni%C5%9Fan%C4%B1:Türkiye Cumhuriyeti Devlet Nişanı]] |title=Türkiye Cumhuriyeti Devlet Nişanı |author= |date= |work= |publisher=tr.wikipedia.org |accessdate=2015-02-10 |language=tr}}</ref><ref>{{cite web|url= |title=Azərbaycan Prezidenti Heydər Əliyevin Türkiyəyə rəsmi səfəri |author=Aslan Aslanov, AzərTAc-ın xüsusi müxbiri |date=06.05.1997 |work=[[Xalq qəzeti]]nin saytı |publisher=xalqqazeti.com |accessdate=2015-03-01 |language=az}}</ref>
#[[Ukrayna]]nın ali mükafatı "Yaroslav Mudrı" ordeni - 1997<ref>{{cite web|url=http://lib.aliyevheritage.org/az/7261817.html |title=Azərbaycan Prezidenti Heydər Əliyevin Ukraynanın Ali Mükafatının - Yaroslav Mudrı ordeninin təqdim edilməsi mərasimində nitqi - Kiyev, Mariya Sarayı, 24 mart 1997-ci il |author= |date= |work=[[Heydər Əliyev İrsini Araşdırma Mərkəzi]]nin saytı |publisher=aliyevheritage.org |accessdate=2015-03-01 |language=az}}</ref>
#[[İzmir]] şəhərindəki [[Egey Universiteti]]nin fəxri doktoru - 1998
#[[Atatürk adına Ərzurum Universiteti]]nin fəxri doktoru - 1998<ref>{{cite web|url= |title=Azərbaycan Prezidenti Heydər Əliyev Türkiyənin Ərzurum Universitetinin fəxri doktoru adına layiq görülmüşdür |author= |date=03.05.1998 |work=[[Azərbaycan (qəzet)|Azərbaycan qəzetiqəzetinin]]nin saytı |publisher=azerbaijan-news.az |accessdate=2015-03-02 |language=az}}</ref>
#İsgəndərin şəhərindəki Universitetin fəxri doktoru - 1999
#İsparta Universitetinin fəxri doktoru - 1999<ref>{{cite web|url=http://lib.aliyevheritage.org/az/5090635.html |title=İsparta Universitetinin fəxri doktoru adının verilməsinə həsr edilmiş təntənəli mərasimdə Azərbaycan Prezidenti Heydər Əliyevin nitqi - 28 noyabr 1999-cu il |author= |date= |work=[[Heydər Əliyev İrsini Araşdırma Mərkəzi]]nin saytı |publisher=aliyevheritage.org |accessdate=2015-02-23 |language=az}}</ref>
#Beynəlxalq Kadr Akademiyasının "Elm və təhsilin inkişafına görə" beynəlxalq ordeni - 1998<ref>{{cite web|url=http://lib.aliyevheritage.org/az/84465018.html |title=Azərbaycan Respublikasının Prezidenti Heydər Əliyevin Beynəlxalq Kadr Akademiyasının rəhbərləri ilə görüşdə söhbəti - Prezident sarayı, 14 dekabr 1998-ci il |author= |date= |work=[[Heydər Əliyev İrsini Araşdırma Mərkəzi]]nin saytı |publisher=aliyevheritage.org |accessdate=2015-02-22 |language=az}}</ref>
#[[Türkiyə]]nin ən nüfuzlu mükafatı "[[Atatürk Beynəlxalq Sülh Mükafatı]]" - 1999
#Osmanqazi Universitetinin fəxri doktoru - 2000
#Rusiya Rəssamlıq Akademiyasının "Ləyaqət" qızıl medalı - 2000
#Ankara Universitetinin fəxri doktoru - 2001<ref>{{cite web|url=http://lib.aliyevheritage.org/az/7659566.html |title=Azərbaycan Respublikasının Prezidenti Heydər Əliyevin Türkiyəyə səfəri zamanı Ankara universitetində nitqi - 16 mart 2001-ci il |author= |date= |work=[[Heydər Əliyev İrsini Araşdırma Mərkəzi]]nin saytı |publisher=aliyevheritage.org |accessdate=2015-02-23 |language=az}}</ref>
#Beynəlxalq Mühəndislik Akademiyasının "Böyük qızıl medalı" - 2001
#Ukraynanın "Qızıl tale" Beynəlxalq Açıq Məşhurluq Reytinqinin "Qloriya Populi" qızıl ulduzu - 2001<ref>{{cite web|url=http://lib.aliyevheritage.org/az/54188192.html |title=Azərbaycan Respublikasının Prezidenti Heydər Əliyevin Ukraynanın Müdafiə Naziri, ordu generalı Aleksandr Kuzmuk və "Qızıl tale" Beynəlxalq Açıq Məşhurluq Reytinqinin Baş direktorluğunun sədri Dmitri Akimov ilə görüşdə söhbəti - Prezident sarayı, 18 may 2001-ci il |author= |date= |work=[[Heydər Əliyev İrsini Araşdırma Mərkəzi]]nin saytı |publisher=aliyevheritage.org |accessdate=2015-02-22 |language=az}}</ref>
#Rus Pravoslav Kilsəsinin (RPK) I dərəcəli "Müqəddəs mömin Moskva knyazı Daniil" ordeni - 2001<ref>{{cite web|url= |title=Dinin ən birinci məqsədi insanlar arasında sülh yaratmaqdır |author= |date=30.05.2001 |work=[[Respublika (qəzet)|Respublika qəzetiqəzetinin]]nin saytı |publisher=respublica-news.az |accessdate=2015-03-02 |language=az}}</ref>
#[[Gürcüstan]]ın ali mükafatı - "Qızıl runo" ordeni - 2001<ref>{{cite web|url=http://lib.aliyevheritage.org/az/1744812.html |title=Respublika ictimaiyyətinin nümayəndələri ilə görüş və Gürcüstanın Ali Mükafatının "Qızıl Runo" ordeninin təqdim edilməsi mərasimində Azərbaycan Prezidenti Heydər Əliyevin giriş sözü və yekun nitqi - 29 sentyabr 2001-ci il |author= |date= |work=[[Heydər Əliyev İrsini Araşdırma Mərkəzi]]nin saytı |publisher=aliyevheritage.org |accessdate=2015-02-10 |language=az}}</ref>
#Bursa şəhərindəki Uludağ Universitetinin fəxri doktoru - 2002
#Beynəlxalq Elmlər Akademiyasının fəxri akademiki - 2002
#Qars şəhərindəki Qafqaz Universitetinin fəxri doktoru - 2002
#Beynəlxalq Üzümçülük və Şərabçılıq Akademiyasının fəxri üzvü - 2002
#[[Moskva Dövlət Beynəlxalq Münasibətlər İnstitutu]]nun fəxri doktoru - 2002
#Kırıkqala Universitetinin fəxri doktoru - 2003
#Rusiya Federasiyasının Təhlükəsizlik, Müdafiə və Hüquq Qaydası Problemləri Akademiyasının professoru və həqiqi üzvü, Y.V.Andropov adına mükafat - 2003<ref>{{cite web|url=http://www.president.az/azerbaijan/leader/ |title=Ümummilli lider Əliyev Heydər Əlirza oğlu |author= |date= |work=[[President.az]] saytı |publisher=president.az |accessdate=2015-03-02 |language=az}}</ref>
#[[ABŞ]]-ın Linkoln Universitetinin fəxri doktoru - 2003<ref>{{cite web|url= |title=Azərbaycan Prezidenti Heydər Əliyev ABŞ-ın Linkoln Universitetinin fəxri doktoru adına layiq görülmüşdür |author= |date=15.04.2003 |work=[[Xalq qəzeti]]nin saytı |publisher=xalqqazeti.com |accessdate=2015-03-01 |language=az}}</ref>
#Ukrayna Prezidenti yanında Dövlət İdarəçilik Akademiyasının fəxri doktoru - 2003<ref>{{cite web|url=http://lib.aliyevheritage.org/az/9919393.html |title=Azərbaycan Respublikasının Prezidenti Heydər Əliyevin Kiyev vilayəti administrasiyasının sədri Anatoli Zasuxanın başçılıq etdiyi nümayəndə heyəti ilə görüşdə söhbətindən - 27 iyun 2003-cü il |author= |date= |work=[[Heydər Əliyev İrsini Araşdırma Mərkəzi]]nin saytı |publisher=aliyevheritage.org |accessdate=2015-02-23 |language=az}}</ref>
#Avropa Güləş Federasiyasının "Qızıl boyunbağı" fərqlənmə nişanı - 2002<ref>{{cite web|url=http://lib.aliyev-heritage.org/az/85165526.html |title=Azərbaycan Respublikasının Prezidenti Heydər Əliyevin sərbəst güləş üzrə 45-ci Avropa çempionatının fəxri qonaqları ilə görüşü - Prezident sarayı, 3 may 2002-ci il |author= |date= |work=[[Heydər Əliyev İrsini Araşdırma Mərkəzi]]nin saytı |publisher=aliyevheritage.org |accessdate=2015-02-22 |language=az}}</ref>
#Beynəlxalq İhsan Doğramacı Fondunun qızıl medalı - 2002<ref name="Aslan ASLANOV, Tural RZAYEV, AzərTAc-ın xüsusi müxbirləri" />
#[[Fransa Respublikası]]nın [[Fəxri Legion ordeni|"Fəxri Legion" ordeniordeninin]]nin Böyük Xaçı - 2003<ref>{{cite web|url= |title=Azərbaycan Respublikasının Prezidenti zati-aliləri cənab Heydər Əliyevə |author=[[Jak Şirak|Jak ŞİRAK]], Fransa Respublikasının prezidenti |date=10.05.2003 |work=[[Respublika (qəzet)|Respublika qəzetiqəzetinin]]nin saytı |publisher=respublica-news.az |accessdate=2015-03-01 |language=az}}</ref>
#[[Rusiya]]nın ən yüksək mükafatı - "Müqəddəs Apostol Andrey Pervozvannı" ordeni - 2003<ref>{{cite web|url= |title=Azərbaycan Respublikası Prezidentinin mətbuat xidmətinin məlumatı |author= |date=11.05.2003 |work=[[Respublika (qəzet)|Respublika qəzetiqəzetinin]]nin saytı |publisher=respublica-news.az |accessdate=2015-03-02 |language=az}}</ref>
#Uşaq Fondları Beynəlxalq Assosiasiyasının Lev Tolstoy adına beynəlxalq qızıl medalı - 2003<ref>{{cite web|url= |title=Azərbaycan Prezidenti Lev Tolstoy adına beynəlxalq qızıl medalla təltif olunmuşdur |author=AzərTAc |date=16.05.2003 |work=[[Xalq qəzeti]]nin saytı |publisher=xalqqazeti.com |accessdate=2015-03-01 |language=az}}</ref>
#Ukraynanın mədəniyyət ictimaiyyətinin "Şərəf"' ordeni - 2003<ref>{{cite web|url=http://lib.aliyevheritage.org/az/9919393.html |title=Azərbaycan Respublikasının Prezidenti Heydər Əliyevin Kiyev vilayəti administrasiyasının sədri Anatoli Zasuxanın başçılıq etdiyi nümayəndə heyəti ilə görüşdə söhbətindən - 27 iyun 2003-cü il |author= |date= |work=[[Heydər Əliyev İrsini Araşdırma Mərkəzi]]nin saytı |publisher=aliyevheritage.org |accessdate=2015-02-22 |language=az}}</ref>
#[[Ankara]] şəhərindəki Hacəttəpə Universitetinin fəxri doktoru - 1994<ref>{{cite web|url=http://lib.aliyevheritage.org/az/44726128.html |title=Azərbaycan Respublikasının Prezidenti Heydər Əliyevin Türkiyə Cümhuriyyətinə ilk rəsmi səfəri (8 – 11 fevral 1994-cü il) |author= |date= |work=[[Heydər Əliyev İrsini Araşdırma Mərkəzi]]nin saytı |publisher=aliyevheritage.org |accessdate=2015-02-26 |language=az}}</ref>
#[[Bakı Dövlət Universiteti]]nin fəxri doktoru - 2000
#[[M.V.Lomonosov adına Moskva Dövlət Universiteti|Moskva Dövlət UniversitetiUniversitetinin]]nin fəxri professoru - 2002<ref>{{cite web|url=http://lib.aliyev-heritage.org/az/91048003.html |title=Azərbaycan Respublikasının Prezidenti Heydər Əliyevin Moskva Dövlət Universitetinin fəxri doktoru diplomunun təqdim edilməsi mərasimində nitqi - 25 yanvar 2002-ci il |author= |date= |work=[[Heydər Əliyev İrsini Araşdırma Mərkəzi]]nin saytı |publisher=aliyevheritage.org |accessdate=2015-02-26 |language=az}}</ref>
#[[Texas]] ştatının fəxri vətəndaşı - 1997
#[[Türkiyə]]nin [[NTV (Türkiyə)|"Nərgiz TV" kanalıkanalın]]nının 1997-ci il üçün "Dünyada ilin adamı" mükafatı - 1998<ref>{{cite web|url=http://lib.aliyev-heritage.org/az/82530289.html |title=Azərbaycan Respublikasının Prezidenti Heydər Əliyevin Türkiyənin "Nərgiz TV" televiziyasının 1997-ci il üçün "Dünyada ilin adamı" mükafatının təqdim edilməsi mərasimində nitqi - İstanbul, Lütfi Kırdar adına beynəlxalq konfrans və sərgi salonu, 13 fevral 1998-ci il |author= |date= |work=[[Heydər Əliyev İrsini Araşdırma Mərkəzi]]nin saytı |publisher=aliyevheritage.org |accessdate=2015-02-10 |language=az}}</ref>
#[[Azərbaycanda ilin adamı mükafatı]] (2002, 2003)<ref>{{cite web|url=http://lib.aliyevheritage.org/az/7335030.html |title=ANS şirkətlər qrupunun və Çingiz Mustafayev adına fondun təsis etdiyi "2002-ci ilin adamı" mükafatının və diplomunun təqdim olunması mərasimində Azərbaycan Prezidenti Heydər Əliyevin nitqi - 11 yanvar 2003-cü il |author= |date= |work=[[Heydər Əliyev İrsini Araşdırma Mərkəzi]]nin saytı |publisher=aliyevheritage.org |accessdate=2015-03-02 |language=az}}</ref>
#Şeyxülislam Ordeni - 2005 (vəfatından sonra)<ref>{{cite web|url=http://www.qafqazislam.com/az/seyxulislam_ordeni.php |title=Şeyxülislam Ordeni |author= |date= |work=[[Qafqaz Müsəlmanları İdarəsi]]nin saytı |publisher=qafqazislam.com |accessdate=2015-02-10 |language=az}}</ref>
 
== Foto şəkilləri ==
Sətir 254:
<center><gallery perrow="6" widths="100" heights="100">
Stamp of Azerbaijan 596.jpg|<small>Azərbaycan poçt markası [[2001]]</small>
Stamp of Azerbaijan 642.jpg|<small>Azərbaycan poçt markası [[2003]]</small>
Stamp of Azerbaijan 700.jpg|<small>Azərbaycan poçt markası [[2005]]</small>
Stamp of Azerbaijan 825-826a.jpg|<small>Azərbaycan poçt markası [[2008]]</small>
Sətir 262:
 
== Heydər Əliyevin heykəl və büstləri ==
* [[Naxçıvan şəhəri]]ndə Heydər Əliyevin büstü (1983-cü il, heykəltaraş - [[Ömər Eldarov]])<ref>Naxçıvan ensiklopediyası. Bakı, Elm, 2002. səh. 141.</ref>
* [[Heydər Əliyevin heykəli]] (Bakı, 2005-ci il).
* Azərbaycanın ümummilli lideri Heydər Əliyevin qəbirüstü abidəsi (Bakı, 2004-cü il)<ref>{{cite web|url=https://az.wikipedia.org/wiki/%C3%96m%C9%99r_Eldarov[[Ömər Eldarov]] |title=Ömər Eldarov |author= |date= |work= |publisher=az.wikipedia.org |accessdate=2015-02-10 |language=az}}</ref>
* Misirin Qəlyubiyyə vilayətinin Qanatır şəhərində ümummilli lider Heydər Əliyevin abidəsi və Azərbaycan-Misir dostluq parkı - 2008.<ref>{{cite web|url=http://azertag.az/xeber/MISIRIN_QALYUBIYYA_VILAYATININ_QANATIR_SAHARINDA_UMUMMILLI_LIDER_HEYDAR_ALIYEVIN_ABIDASININ_VA_AZARBAYCAN_MISIR_DOSTLUQ_PARKININ_ACHILISI_OLMISDIR-400048 |title=MİSİRİN QƏLYUBİYYƏ VİLAYƏTİNİN QANATIR ŞƏHƏRİNDƏ ÜMUMMİLLİ LİDER HEYDƏR ƏLİYEVİN ABİDƏSİNİN VƏ AZƏRBAYCAN-MİSİR DOSTLUQ PARKININ AÇILIŞI OLMUŞDUR |author= |date=07.02.2008 |work=[[AzərTAc]]-ın saytı |publisher=azertag.az |accessdate=2015-02-10 |language=az}}</ref>
* [[Türkiyə]]nin [[İstanbul]] şəhərinin Sarıyer rayonunda Heydər Əliyev parkı və heykəli - 2006.<ref>{{cite web|url=http://azertag.az/xeber/ISTANBULUN_SARIYER_RAYONUNDA_UMUMMILLI_LIDER_HEYDAR_ALIYEVIN_ABIDASININ_ACHILISI-350520 |title=İSTANBULUN SARIYER RAYONUNDA ÜMUMMİLLİ LİDER HEYDƏR ƏLİYEVİN ABİDƏSİNİN AÇILIŞI |author= |date=12.07.2006 |work=[[AzərTAc]]-ın saytı |publisher=azertag.az |accessdate=2015-02-10 |language=az}}</ref>
* [[Serbiya]]nın [[Belqrad]] şəhərinin Taşmaydan parkında Heydər Əliyevin heykəli - 2011.<ref>{{cite web|url=http://www.president.az/articles/2448 |title=Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev Belqradda Taşmaydan parkının açılış mərasimində iştirak etmişdir |author= |date=08.06.2011 |work=[[President.az]] saytı |publisher=president.az |accessdate=2015-02-10 |language=az}}</ref>
 
<center><gallery widths="200" heights="200">
H.AlievMemS-Peterburg.jpg|<small>Heydər Əliyevin xatirəsinə memorial lövhə ([[Sankt-Peterburq]])</small>
Hajdar Alijev.JPG|Heydər Əliyevin [[Serbiya]]nın paytaxtı [[Belqrad]] şəhərinin Taşmaydan parkında heykəli.
Sətir 276:
== "Heydər Əliyev" ordeni ==
{{Əsas|"Heydər Əliyev" ordeni}}
"Heydər Əliyev" ordeni Azərbaycan xalqının ümummilli lideri, müstəqil Azərbaycan dövlətinin memarı və qurucusu Heydər Əliyevin Azərbaycan xalqı və dövləti qarşısında müstəsna tarixi xidmətlərini nəzərə alaraq və onun xatirəsini əbədiləşdirmək məqsədilə [[Azərbaycan Respublikası]]nın [[22 aprel]] [[2005]]-ci il tarixli, 896-IIQ nömrəli Qanunu ilə təsis edilmişdir.<ref>[http://www.anl.az/el/emb/H.Eliyev/senedler/22_aprel_2005.pdf "Heydər Əliyev" ordeninin təsis edilməsi haqqında AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASININ QANUNU]</ref>
 
== İrsi ==
Azərbaycanda Heydər Əliyevin xatirəsini əbədiləşdirmək üçün aşağıdakılar onun şərəfinə adlandırılmışdır:
# [[Heydər Əliyev Fondu]]
Sətir 308:
== Mənbə ==
* [http://www.president.az/azerbaijan/leader Əliyev Heydər Əlirza oğlu]
* [http://www.mns.gov.az/az/pages/57-50.html Azərbaycan xüsusi xidmət orqanlarının rəhbərləri. Əliyev Heydər Əlirza oğlu: 1967 iyun - 1969 iyul]
* [http://heydaraliyevcenter.az/#16_Bioqrafiya HEYDƏR ƏLİYEV]
* [http://www.people.su/4404 ГЕЙДАР АЛИРЗА ОГЛЫ АЛИЕВ: БИОГРАФИЯ]
Sətir 332:
* [http://www.electionguide.org/elections/id/1767/ IFES Election Guide. Elections: Azerbaijan Pres Oct 11 1998]
* [http://files.preslib.az/projects/toplu/v2/f1_3.pdf Heydər Əliyevin mükafatları, təltifləri və fəxri adları (tam siyahı)]
* [http://www.telegraph.co.uk/news/obituaries/1449447/Heydar-Aliyev.html Heydar Aliyev (The Telegraph, 15.12. dekabr 2003)]
* [http://heydaraliyev.preslib.az/ Heydər Əliyev. Elektron Sənədlər Toplusu]
* [http://addy.gov.az/index/az/media-az/114 ÜMUMMİLLİ LİDER Heydər ƏLİYEV]
Sətir 340:
* [http://www.xalqqazeti.com/az/news/analytics/31871 1995-ci ilin mart hadisələri müstəqilliyimizə qəsd edənlər üçün ibrətamiz bir dərs oldu]
* [http://bsu.edu.az/az/content/bdunun_fxr_doktorlari BDU-nun fəxri doktorları]
* [http://www.knowbysight.info/1_SSSR/07797.asp Депутаты Верховного Совета СССР XI-го созыва 1984 - 19891984–1989]
* [http://lib.aliyevheritage.org/az/4554794.html Azərbaycan Respublikasının Prezidenti Heydər Əliyevin qaçqınlar və köçkünlər üçün hazırlanmış evlərə və müxtəlif təyinatlı obyektlərə baxdıqdan sonra söhbətindən - Keşlə yük stansiyası, 6 dekabr 1998 -ci il]
* [http://www.lincolnuca.edu/ Lincoln University (California)]
* [http://turksav.net/hizmet-odulleri/ TÜRK DÜNYASI HİZMET ÖDÜLLERİ]
Sətir 348:
 
{{Azərbaycan Prezidentləri}}
{{Azərbaycan Kommunist Partiyası MK rəhbərləri (1920-19911920–1991)}}
{{Azərbaycanın xüsusi xidmət orqanlarının rəhbərləri}}
{{Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin sədrləri}}

Informasiya Melumat Axtar

Anarim.Az

Sayt Rehberliyi ile Elaqe

Saytdan Istifade Qaydalari

Anarim.Az 2004-2023