Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
|
|
Teqlər: Mobil redaktə Mobil veb redaktə
|
||
|
Sətir 94:
XVI-XVII əsrlər aşıq sənətinin yüksəliş dövrüdür.<ref name="vidadi"/> Aşıqların sənəti və hafizəsi sayəsində folklor əsərləri ilkin gözəlliyini saxlamış, müasir zəmanəyə qədər gəlib çatmışdır.<ref name="vidadi"/> Aşıqlar epik və lirik əsərlərin yaradılması işində başlıca simalar olmuşlar.<ref name="vidadi"/> Aşıqlar əski zamanlardan etibarən böyük nüfuza malik idilər, lakin yalnız XVI-XVII əsrlərdə aşıq poeziyası geniş inkişaf yoluna çıxmışdı.<ref name="vidadi"/>
XVIII əsr poeziyasının diqqətəlayiq xüsusiyyəti əsasən müxəmməs formasında yazılmış, dövrün gerçək hadisə və şəxslərinə həsr olunmuş irihəcmli şeirlərin meydana gəlməsidir.<ref name="vidadi"/> Tarixi həqiqiliyi ilə seçilən bu əsərlər əsrin bir çox hadisələrini və ictimai-siyasi həyatın faktlarını aydınlaşdırmağa, dərk etməyə kömək edir.<ref name="vidadi"/> Bunlar XVIII əsr Azərbaycanlılarının taleyinə düşən həyat sarsıntılarının bir növ aynasıdır.<ref name="vidadi"/> XVIII yüzillik bizə bir sıra maraqlı nəsr nümunələri də vermişdir.<ref name="vidadi"/> Bunlardan ən əhəmiyyətlisi xalq dastanı "Şəhriyar və Sənubər" əsasında naməlum müəllif tərəfındən yazılmış "Şəhriyar" əsəridir.<ref name="vidadi"/> Dastanda sevgililərin məhəbbətinə mane olan ictimai bərabərsizliyin
XVIII əsrdə də ədəbiyyatın başlıca növü nəzm olaraq qalırdı.<ref name="vidadi"/> XVII əsr kimi, XVIII yüzillik də aşıq poeziyasının yüksəlişi dövrüdür.<ref name="vidadi"/> XVIII əsrdə [[Xəstə Qasım]], Saimi, Saleh, Ürfani, Məlali və b. aşıqlar, habelə üslubca onlara yaxın şairlər yazıb-yaratmışlar.<ref name="vidadi"/> Onların poeziyasını xalqın ümid və arzularına olan yaxınlıq fərqləndirir.<ref name="vidadi"/> Mövzu baxımından bu şeirlərdə real fəaliyyətdə olan insanla bağlı məhəbbət motivləri və dünyəvi qadının gözəlliyinin tərənnümü üstünlük təşkil edir.<ref name="vidadi"/> Lakin bu şairlər ictimai bərabərsizlikdən, sadə insanların ağır güzəranından bəhs edən didaktik-əxlaqi şeirlərə də az yer verməmişlər. İbrətamiz poeziyanın ən böyük ustası aşıq Xəstə Qasım idi.<ref name="vidadi"/> Onun bir çox ustadnamələrindən həm XVIII əsrdə, həm də sonrakı əsrlərdə yaradılmış müxtəlif dastanların giriş hiss ələrində geniş istifadə olunmuşdur.<ref name="vidadi"/>
| |||