Tofiq Köçərli [[1929]]-cu il fevralın 11-də [[Gədəbəy]] rayonunun [[İsalı]] kəndində anadan olmuşdur. Orta məktəbi bitirdikdən sonra ali təhsilini [[1945]]-[[1950]]-ci illərdə [[Bakı Dövlət Universiteti Tarix fakültəsi|Azərbaycan Dövlət Universitetinin tarix fakültəsində]] alıb. [[1950]]-ci ildə Bakı Dövlət Universitetinin tarix fakültəsini fərqlənmə diplomu ilə bitirdikdən sonra [[1951]]-[[1952]]-ci illərdə [[Moskva Dövlət Universiteti]]ndə ixtisasartırma kursları keçib. 1955 -ci ildə namizədlik, 1965-ci ildə doktorluq dissertasiyasını müdafiə etmiş, 1966-cı ildə professor, 1980-ci ildə Azərbaycan EA-nın müxbir üzvü, 1989-cu ildə isə həqiqi üzvü seçilmişdir.

[[1993]]-[[2001]]-ci illərdə [[Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası|Azərbaycan Elmlər AkademiyasınınAkademiyası]]<nowiki/>nın İctimai-siyasi Tədqiqatlar İnstitutunun elmi işçisi, [[2002]]-ci ildən ömrünün sonunadək isə akademiyanın [[AMEA Arxeologiya və Etnoqrafiya İnstitutununİnstitutu|Arxeologiya və Etnoqrafiya İnstitutu]]<nowiki/>nun baş elmi işçisi vəzifəsini tutub.

Tofiq Köçərli müasir Azərbaycan tarixinin aktual problemlərinin tədqiqi ilə ardıcıl məşğul olmuş, onlarla kitab və monoqrafiyanın, 200-dən artıq məqalənin müəllifidir. [[1950]]-[[1990]]-cı illərdə Tofiq Köçərlinin elmi yaradıcılığı Azərbaycanda sosialist inqilabı və sosializm quruculuğu tarixinə həsr edilmişdir. O, çoxcildlik “Sov.İKP tarixi”nin (c. 4, kitab 1-2, M., 1970-71), “Azərbaycan tarixi”nin (c.3, hissə 1, B., 1973), “Azərbaycan Kommunist Partiyası tarixinin oçerkləri” (B., 1964), “Beynəlmiləl birliyin böyük gücü” (Kiyev, 1979) və sair əsərlərin müəlliflərindəndir.

[[1990]]-[[2007]]-ci illərdə Tofiq Köçərli tərəfindən yazılmış 7 monoqrafiya, çoxsaylı məqalə və çıxışlar Ermənistan-Azərbaycan Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin tarixi köklərinə, erməni ekstremistlərinin xalqımıza qarşı törətdikləri cinayətlərin ifşa edilməsinə həsr edilmişdir. Onun “Qarabağ”, “Naxçıvan: tarixi həqiqətlər və uydurmalar”, [[Birləşmiş Millətlər Təşkilatı|BMT]]-nin Baş Katibi [[Kofi AnnanaAnnan]]<nowiki/>a ünvanlanmış Məktub (“Erməni saxtakarlığı”), “К истории Карабахского вопроса” və s. əsərləri Qarabağın və Naxçıvanın qədim və çağdaş tarixinə aid qiymətli sənədlərlə, dəqiq məlumatlarla zəngindir və Azərbaycan tarix elminə verilmiş qiymətli töhfələrdir.

T.Köçərli ölkəmizin ictimai-siyasi həyatında fəal iştirak etmişdir. O, üç çağırış [[Azərbaycan Respublikası Ali Soveti|Azər­baycan Respublikası Ali SovetininSoveti]]<nowiki/>nin de­pu­ta­tı, o cümlədən, Azər­baycan Respubli­kası Mil­­li Şurasının üzvü olmuşdur. T.Köçərli də­­fələrlə Azərbaycan elmini və siya­sətini xa­ri­ci ölkələrdə ləyaqətlə təmsil etmişdir.

31 oktyabr [[2007]]-ci ildə [[Bakı]] şəhərində dünyasını dəyişib.

Tofiq Köçərli bir sıra orden və me­dal­lar­­lamedallarla, o cümlədən [["Qırmızı Əmək Bayrağı" ordeni (SSRİ)|Qırmızı Əmək Bayrağı or­de­ni]] ilə, təltif olunmuş, AzərbaycanınAzərbaycan Əmək­darSSR-nin “[[Azərbaycan Respublikasının əməkdar elm xa­dimixadimi|Əməkdar elm xadimi]]” fəxri adına layiq gö­rülmüşdürgörülmüşdür. [[2006]]-сı il­dəildə “Ambassador for Peace” (Sülh Sə­firiSəfiri) Bey­nəlxalqBeynəlxalq Sülh Federasiyasının mü­ka­fatınımükafatına layiq al­mışdırgörülmüşdür.