Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
|
Redaktənin izahı yoxdur
|
Redaktənin izahı yoxdur
|
||
|
Sətir 36:
[[VI Eduard]]ın səltənət illərində Mariya demək olar ki, öz şəxsi malikanəsində yaşadı və nadir hallarda saraya gəlib gedirdi. Avropadakı dini qarşıdurmanın önünü almaq üçün Mariyanı [[İngiltərə]]<nowiki/>dən göndərmək planı isə [[1550]]-ci ildə uğursuzluqla nəticələndi. Mariya və [[VI Eduard|Eduard]]<nowiki/>arasındakı dini fərqlilik artıq ölkə səviyyəsinə gəlmişdi. Kral qardaşı və bacısı [[I Elizabet|Elizabet]]<nowiki/>lə birlikdə qatıldığı milad şənliklərinin birində Mariya qardaşı ilə mübahisə etdi. Bir-birlərinin dini düşüncələrinə qarışan bacı-qardaş durmadan bir-birini kafirlikdə ittiham edirdi.
== Səltənət illəri ==
=== Taxta çıxışı ===
[[6 iyul]] [[1553]]-cü ildə 15 yaşlı [[VI Eduard]] ağciyər infeksiyası (ehtimal ki, [[vərəm]]) səbəbilə vəfat etdi. Taxtın Mariyaya keçməyini istəməyən gənc kral bunun ölkədəki [[Protestantlıq|protestant]]<nowiki/>ların və illərdir davam edən dini reformasiyaların sonu olacağını yaxşı bilirdi. Bu səbəblə onu taxt namizədləri sırasından çıxarmağa qərar vermişdi. Buna baxmayaraq saray əyanları ögey bacılarından yalnız birini vəliəhdlikdən çıxarmağı uyğun görmədi və kral baş məsləhətçisi [[Con Dudley]]<nowiki/>in də təzyiqi ilə qatı [[Protestantlıq|protestant]] olmağına baxmayaraq digər bacısı [[I Elizabet|Elizabet]]<nowiki/>i də vəliəhdlikdən çıxardı.
[[1544]]-cü ildə atası [[VIII Henri|Kral Henri]] tərəfindən qəbul edilən vərasət qanununa zidd olaraq, [[VI Eduard]] [[Con Dudley]]<nowiki/>in də gəlini olan uzaq qohumu [[Ceyn Qrey]]<nowiki/>i öz vəliəhdi elan etdi. [[Ceyn Qrey]]<nowiki/>in anası Françeska Brandon Mariyanın bibisi qızı və xaç qızı idi. [[VI Eduard]]ın ölümündən dərhal sonra Mariya guya vəfat edən qardaşını son dəfə görmək niyyəti ilə saraya dəvət edildi. Əslində isə məqsəd Mariyanı ələ keçirərək [[Ceyn Qrey]]<nowiki/>in taxta çıxmasını təmin etmək idi. Ancaq saraydakı tərəfdarları tərəfindən xəbərdar edilən Mariya [[London]]<nowiki/>a getmək əvəzinə böyük mülklərə sahib olduğu ölkənin şərq torpaqlarına qaçdı. [[Con Dudley|Dudley]]<nowiki/>in katolik inanclı müxaliflərinin çoxu da məhz bu bölgədə məskunlaşmışdı. [[9 iyul]]<nowiki/>da Mariya [[London]]<nowiki/>dakı məclisə [[VI Eduard|Kral Eduard]]ın rəsmi varisi ünvanı ilə məktub yazdı və taxtda haqq iddia elədi.
[[10 iyul]] [[1553]]-cü ildə [[Ceyn Qrey]], [[Con Dudley]] və tərəfdarları tərəfindən İngiltərə taxtına çıxarıldı. Bundan 2 gün sonra isə Mariya və topladığı güclü ordu Suffolk bölgəsindən Londona doğru hərəkətə keçdi. Nəticədə [[Con Dudley|Dudley]] tərəfdarı olan bütün zadəganlar Mariyaya tabe oldu. Sonun yaxınlaşdığını görən saray əyanları ani bir saray çevrilişi ilə [[19 iyul]]<nowiki/>da [[Ceyn Qrey]]<nowiki/>i taxtdan endirdi və [[Con Dudley]]<nowiki/>lə birlikdə London qalasına həbs etdi. Mariya [[3 avqust]] [[1553]]-cü ildə qalib ədasıyla London şəhərinə daxil oldu. Onu ögey bacısı [[I Elizabet|Elizabet]] və 800-dən artıq zadəgan müşayiət edirdi.
Mariyanın kraliça olaraq gördüyü ilk iş isə Norfolkun katolik hersoqu Tomas Hauerdi, katolik rahib və onun ən yaxın dəstəkçisi Stefan Qardineri və qohumu Eduard Kurtenayı London qalasındakı həbsxanadan azad etmək oldu. Mariya başa düşürdü ki, 17 yaşlı [[Ceyn Qrey]] [[Con Dudley|Dudley]]<nowiki/>in planında sadəcə bir oyuncaq idi və bu xəyanətdəki yeganə təqsirkar [[Con Dudley]]<nowiki/>dir. Bu səbəblə [[Ceyn Qrey]] və əri Lord Guilford Dudley dərhal edam edilməyib, uzun müddət London qalasında həbs edildi. Hətta [[Ceyn Qrey]]<nowiki/>in Suffolk hersoqu olan atası Henri Qrey azadlığa buraxılmışdı. Ancaq siyasi vəziyyət sabitləşmək bilmirdi. Çünki demək olar ki, saraydakı bütün məmurlar bu xəyanətdə iştirak etmişdi. Dövləti idarə edən məclisə güclü tərəfdarlarından Qardineri təyin etdi və o, [[1555]]-ci ildəki ölümünədək bu vəzifəsində qaldı. Mariyanın tacqoyma mərasimi [[1 oktyabr]] [[1553]]-cü ildə [[Vestminster abbatlığı|Vestminster abbadlığ]]ında baş tutdu.
=== Protestant üsyanı ===
| |||