I Mariya (İngiltərə kraliçası): Redaktələr arasındakı fərq
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Sətir 8:
== Dünyaya gəlişi və ailəsi ==
Mariya [[18 fevral]] [[1516]]-cı ildə [[London]]<nowiki/>da Plasentiya sarayında dünyaya gəldi. [[İngiltərə krallığı|İngiltərə kralı]] [[VIII Henri]]<nowiki/>nin və onun ilk xanımı [[Araqonlu Ketrin]]<nowiki/>in həyatda qalan yeganə övladı idi. Belə ki, anası Mariyanın dünyaya gəlişindən öncə dəfələrlə hamilə qalmış, ancaq bu uşaqlar ya ölü olaraq dünyaya gəlmiş, ya da bir neçə gün sonra vəfat etmişdi.<ref>Waller, p. 16; Whitelock, p. 9</ref><ref>Loades, pp. 12–13; Weir, pp. 152–153</ref>
 
 
 
Mariya dünyaya gəldikdən 3 gün sonra Qrinviçdəki İtaətkar Rahiblər kilsəsində [[Roma-Katolik kilsəsi|katolik]] inancına görə [[vəftiz]] edildi.<ref>Porter, p. 13; Waller, p. 16; Whitelock, p. 7</ref> Onun xaç atası Lord Tomas Uolsey, xaç anası isə nənəsi [[Yorklu Elizabet|Yorklu Elizabeti]]<nowiki/>n bacısı Yorklu Ketrin və Norfolk hersoginyası Agnes Hauerd oldu.<ref>Porter, pp. 13, 37; Waller, p. 17</ref> Atasının bir müddət öncə sürgün edilən qohumu Marqarita Pol isə Mariyanın dünyaya gəlişi səbəbilə bağışlandı və əvvəlcə körpənin himayədarı, [[1520]]-ci ildə isə dayəsi olaraq sarayda yer aldı.<ref>Porter, p. 13; Waller, p. 17; Whitelock, p. 7</ref><ref>Loades, p. 29; Porter, p. 16; Waller, p. 20; Whitelock, p. 21</ref>
== Təhsili və ilk evlilik planları ==
Mariya olduqca ağıllı bir uşaq idi.<ref>Whitelock, p. 27</ref> Hətta [[1520]]-ci ilin [[iyul]]<nowiki/>unda təqribən 4-5 yaşlarındaki Mariya sarayda qəbul edilən [[Fransa]] elçilərinə [[piano]]<nowiki/>da möhtəşəm bir əsərlə çıxış etmişdi.<ref>Loades, pp. 19–20; Porter, p. 21</ref> İlk təhsili anasının nəzarətində keçmişdi. 9 yaşı olanda artıq [[latın dili]]<nowiki/>ndə oxuyub yazırdı.<ref>Porter, p. 28; Whitelock, p. 27</ref> [[Fransızlar|Fransız]], [[İspan dili|ispan]] və [[Yunan dili|yunan]] dilləri, musiqi və rəqs üzrə dərslər aldı.<ref>Loades, pp. 32, 43</ref> [[VIII Henri|Kral Henri]] isə qızına olduqca nəvazişli idi və [[Venesiya]] elçisi Sebastiyan Gustinianiyə ''“Bu qız heç vaxt ağlamaz”'' deyərək övladıyla öyünmüşdü.<ref>''Domine Orator, per Deum immortalem, ista puella nunquam plorat'', quoted in Whitelock, p. 17</ref> O illərə aid portretlərində də göründüyü kimi, kağız qədər ağ üzü və qızılı saçları var idi. Bundan başqa atasından aldığı qırmızı yanaqları vardı.
 
Mariyaya olan sevgisinə baxmayaraq [[VIII Henri|Kral Henri]] xanımı [[Araqonlu Ketrin]]<nowiki/>dən soyumuşdu. [[Araqonlu Ketrin|Ketrin]]<nowiki/>in oğlan uşağı dünyaya gətirə bilməməsi əsas ayrılıq səbəbi olmuşdu.<ref>Tittler, p. 1</ref> [[1525]]-ci ildə [[VIII Henri|Kral Henri]] qızını [[Uels]] sərhəddinə göndərdi. Məqsəd isə həm balaca qızcığazı anasından ayırmaq, həm də [[Uels]] sərhəddində əmin-amanlığı təmin etmək idi. Ludlou qalasındakı malikanəsində yaşamağa başlayan balaca qızcığaz [[Uels Şahzadəsi|Uesl şahzadəsi]] ünvanı daşımasa da, onun bütün səlahiyyətlərini əlinə almışdı. Bölgədə qaldığı 3 il boyunca müntəzəm olaraq atasının sarayına gəlib-gedən Mariya [[1528]]-ci ilin ortalarında [[London]] yaxınlığındakı şəxsi malikanəsinə qayıtdı.
 
Mariyanın uşaqlıq illəri boyunca atası [[VIII Henri|Kral Henri]] qızı üçün müxtəlif ər namizədləri axtarırdı. Hələ 2 yaşı olanda [[Fransa tarixi|Fransa kralı]] [[I Fransisk|I Fransua]]<nowiki/>nın oğlu Fransisklə nişanlandırılsa da, 3 il sonra bu razılıq pozuldu.<ref>Porter, pp. 20–21; Waller, pp. 20–21; Whitelock, pp. 18–23</ref> [[1522]]-ci ildə isə 6 yaşlı Mariya özündən 16 yaş böyük [[İspaniya Krallığı|İspaniya kralı]] olan xalası oğlu  [[V Karl]]<nowiki/>la nişanlandırıldı.<ref>Loades, pp. 22–23; Porter, pp. 21–24; Waller, p. 21; Whitelock, p. 23</ref> Ancaq bir neçə il sonra bu nişan da [[VIII Henri|Kral Henri]]<nowiki/>nin də razılığı ilə [[V Karl]] tərəfindən ləğv edildi. Digər tərəfdən [[VIII Henri|Kral Henri]]<nowiki/>nin baş məsləhətçisi kardinal Uolsey [[Fransa]] sarayıyla evlilik müzakirələri aparır, [[VIII Henri|Kral Henri]] isə qızını [[İngiltərə tarixi|İngiltərə]]<nowiki/>ylə ittifaqa daha yaxın görünən [[I Fransisk|Kral Fransua]] ilə evlənməsini istəyirdi. Nəhayət, balaca qızcığazın [[I Fransisk|Kral Fransua]] və ya onun oğlu Fransisklə evləndirilməsi ilə bağlı bir andlaşma bağlandı. Ancaq çox keçmədən kardinal Uolsey [[Fransa]] ilə nigahsız bir ittifaq qurmağa nail oldu.
== Səltənəti illəri ==
[[VI Eduard]] ölkəni yalnız 6 il idarə edə bildi və ağciyər çatışmazlığından vəfat etdi. Taxta Mariya keçməli idi. Ancaq [[VI Eduard]] vəfatından öncə uzaq qohumu sayılan [[Ceyn Qrey]]i [[vəliəhd]] elan etmişdi və bu səbəbdən taxta [[Ceyn Qrey]] keçdi. Buna baxmayaraq xalqın dəstəyini alan Mariya 9 gün sonra hakimiyyəti ələ aldı və [[Ceyn Qrey]]lə yaxınları həbs olundu.
 
=== Protestant üsyanı ===

Informasiya Melumat Axtar

Anarim.Az

Sayt Rehberliyi ile Elaqe

Saytdan Istifade Qaydalari

Anarim.Az 2004-2023