Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
5.197.146.141 () tərəfindən edilmiş 4509256 dəyişikliyi geri qaytarıldı.
Teq: Geri qaytarma
( | töhfələr)
Redaktənin izahı yoxdur
Sətir 4:
{{Tarixi dövlət
|adı = Əhəmənilər İmperiyası
|orijinal_ad = Ariyānām{{هخامنشیان}}<br Xšaçam/> ''Hakhâmaneshiyân''
|status = [[İmperiya]]
|himn =
|bayraq = Standard of Cyrus the Great (Achaemenid Empire).svg|200px
|izah_bayraq = Əhəməni bayrağıBayrağı
|gerb = Achaemenid Falcon.svg
|izah_gerb = Əhəməni gerbiGerbi
|xəritə = AchaemenidMapBehistunInscription.png
|izah_xəritə = Əhəmənilər İmperiyasının sahib olduğu ən geniş sərhədlərisərhədlər
|p1 =
|flag_p1 =
Sətir 23:
|şəhərlər = [[Həmədan]], [[Persepolis]], [[Pasarqad]], [[Suz]]
|dil = [[Fars dili|Qədim fars]]
|pul_vahidi = [[DarikDaric]] və [[Siglos]]
|sahə = 8.000.000 km²
|əhali = 50 000 000 nəfər
Sətir 37:
|hökmdar3 =
|hökmdar_hakimiyyət3 =
|din = [[Zərdüştilik]], [[Babil dini]]
|Mərhələ1 =
|Gün_ay1 =
Sətir 52:
}}
 
[[Şəkil:Map achaemenid empire en.png|250px|thumbnail]]
'''Əhəmənilər dövləti'''<ref>{{ASE|4|253|Əhəmənilər dövləti}}</ref> — e.ə. VI əsrin ortalarından 330-cu ilədək Yaxın və Orta Şərqin bir çox ölkəsini hakimiyyəti altında birləşdirən qədim İran dövləti.
 
'''Əhəmənilər İmperiyası'''<ref>{{ASE|4|253|Əhəmənilər dövləti}}</ref> — e.ə. VI əsrin ortalarından 330-cu ilədək Yaxın və Orta Şərqin bir çox ölkəsini hakimiyyəti altında birləşdirən qədim İran dövləti.
E.ə. 550-ci ildə sonuncu [[Midiya]] hökmdarı [[Astiaq]] üzərində qələbə çalmış İran şahı [[Böyük Kir]] tərəfindən yaradılmışdır.
 
E.ə. 550-ci ildə sonuncu [[Midiya]] hökmdarı [[Astiaq]] üzərində qələbə çalmış İran şahı tərəfindən yaradılmışdır.
 
Əhəmənilər (Haxamanişilər) qədim İran hökmdarları sülaləsi idi. Nümayəndələri: II Böyük Kir, II Kambiz, I Dara, I Kserks, I Artakserks, II Kserks, Soqdian və ya Sekudian, II Dara, III Artakserks, Arses, III Dara. [[Makedoniyalı İsgəndər]] Əhəmənilər sülaləsinə son qoymuşdur.
Sətir 68:
# E.ə 538-ci ildə [[Babilistan]] işğal olundu.
# E.ə 616-612-ci ildə [[Aşşur]] dövləti süqut etdi.
# E.ə Ⅶ əsrin 50-ci illəri [[Aşşur]] dövləti ilə [[Midiya]] arasında toqquşma oldutoqquşdu. <br />
 
 
 
<br />
 
== Əhəmənilər İmperiyasının hökmdarları. ==
 
 
 
 
 
 
 
<br />
{| class="wikitable"
|Taxt adı
|Əsil adı
|Şəkil
|Ünvanı
|Doğum-
Ölüm
|Hökmranlığının
başlaması (il)
|Hökmranlığının
 
sonu (il)
|Ailə bağlantıları
|Məlumat
|-
|[[Böyük Kir]]
|
|[[Şəkil:Cyrus II of Persia..jpg|center|frameless]]<br />
|Böyük Kral
Babil Kralı
|M.Ə 600-
M.Ə 530
|M.Ə 559
|M.Ə 530
|
|[[Massagetlər]]<nowiki/>lə müharibədə
öldürülmüşdü.
|-
|II. Kambiz<br />
!
![[Şəkil:Cambyses II of Persia..jpg|frameless]]
!Böyük Kral
Hşayathiyanam
!?-
M.Ə 521
!M.Ə 530
!M.Ə 522
![[II Kir|Böyük Kir]]-in
oğlu
!Ölkədə olan bir qiyamı zəiflətmək üçün
gedərkən yolda öldü.
|-
|[[Bardiya]]
|Tanyoxarces
|Şəkil Yoxdur
|Böyük Kral
Misir Firavunu
|?- M.Ə 521
|M.Ə 522
|M.Ə 522
|[[II Kir|Böyük Kir]]-in
oğlu
|Fars xalqı tərəfindən öldürüldü.
|-
|[[I Dara|I. Dara]]
|Arsames
|[[Şəkil:I Dara.jpg|center|frameless]]
|Böyük Kral.<br />
|M.Ə 550-
M.Ə 486
|M.Ə 522
|M.Ə 486
|Hystaspes`in oğlu
|
|-
|[[I Kserks]]
|
|Yoxdur.
|Hşayathiyanam
Böyük Kral.
 
Hşayathiya
|?- M.Ə 465
|M.Ə 485
|M.Ə 465
|[[I Dara|I.Dara]]'nın oğlu
|Öldürüldü.
|-
|[[I.Artakserks|I.]]
[[I.Artakserks|Artakserks]]
|
|Yoxdur.
<br />
|Böyük Kral.
|?- M.Ə 424
|M.Ə 465
|M.Ə 424
|[[I Kserks]] in oğlu
|
|-
|[[II Kserks]]
|Artaxerxes
|Yoxdur.
<br />
|Böyük Kral.
|?- M.Ə 424
|M.Ə 424
|M.Ə 424
|[[I.Artakserks|I.]]
[[I.Artakserks|Artakserks]] in oğlu
|II. Dara tərəfindən öldürüldü.
|-
|[[II Dara]]
|Ochus
|Yoxdur.
<br />
|Hşayathiyanam
|?- M.Ə 404
|M.Ə 424
|M.Ə 423
|[[I.Artakserks|I.]]
[[I.Artakserks|Artakserks]] in oğlu
|
|-
|[[II Kserks|II Artakserks]]
|Arsaces
|Yoxdur.
<br />
|Hşayathiya
Hşayathiyanam
 
(Krallar Kralı).
|M.Ə 436–
M.Ə 358
|M.Ə 423
|M.Ə 404
|[[II Dara]] nın oğlu
|
|-
|[[II Kserks|III Artakserks]]
|Ochus
|
 
== <big>Ə</big>həməni şahı II Kir- E.ə 550-530 ==
 
|Hşayathiya
== Əhəməni şahı II Kambiz 530-522 ==
Hşayathiyanam
 
(Krallar Kralı).
== QAUMATA(BARDİ) (522-7 ay) ==
|? – M.Ə 338
|M.Ə 404
|M.Ə 338
|[[II Kserks|II Artakserks]] in oğlu
|Öldürüldü
|-
|[[II Kserks|IV]]
[[II Kserks|Artakserks]]
|Arses
|
 
== Əhəməni şahı I Dara-E.ə 522-486 ==
# E.ə 519-512-ci illərdə [[Egey dənizi adaları]], [[Frakiya]], Makedoniya, [[Hindistan]](şm.-q) işğal edildi;
# İnzibati,Mədəni,Maliyə islahatları keçirdi;
# E.ə 500-493-cü illərdə Kiçik Asiyada yunan üsyanları;
 
|Hşayathiya
== [[I Kserks]]-E.ə 486-465 ==
Hşayathiyanam
 
(Krallar Kralı).
== [[I Artakserks]]-E.ə 465-424 ==
|? – M.Ə 336
|M.Ə 338
|M.Ə 336
|[[II Kserks|III Artakserks]] in oğlu
|Öldürüldü
|-
|[[III Dara]]
|Artashata
|
 
== [[II Kserks]]-E.ə 424-bilinmir ==
 
|Hşayathiya
== [[Soqdian]]([[Sekudian]])-E.ə 424-423 ==
Hşayathiyanam
 
(Krallar Kralı).
== [[II Dara]]-E.ə 423-404 ==
|M.Ə 380 – M.Ə 330
# E.ə 405-ci ildə [[Misir]] üsyanı
|M.Ə 336
|M.Ə 330
|[[II Kserks|IV]]
[[II Kserks|Artakserks]] in oğlu
|V. Artekserks
tarafından öldürüldü.
|-
|[[II Kserks|V]]
[[II Kserks|Artakserks]]
|Bessus
|
 
== [[II Artakserks]]-E.ə 404-358 ==
 
|Hşayathiya
III Artakserks-E.ə 358-338
Hşayathiyanam
Artaxerxes taxtdan yuxarı qalxmadan əvvəl satrap və atasının ordusunun komandiri idi. Artaxerxes qardaşlarından biri edildikdən sonra hakimiyyətə gəldi, başqa bir intihar etdi, son öldürüldü və atası Artaxerxes II öldü. Artaxerxes padşah olandan sonra kral ailəsinin hamısını qətlə yetirmişdi. Misirə qarşı iki böyük kampaniyaya başladı. İlk kampaniya başarısız oldu və imperiyasının qərb hissəsində üsyanlar ilə təqib edildi. Miladdan əvvəl 343-cü ildə Artaxerxes Misir fironuna daxil olan Nektənebo II-ni Misirdən apararaq yolda Finikiyadakı üsyanı dayandırdı.Mısırdakı müvəffəqiyyətindən sonra Artaxerxes Farsa qayıtdı və önümüzdəki bir neçə il ərzində Misirin fəthindən bir neçə il keçdikdən sonra Fars imperiyası öz nəzarəti altında qalıb ki, İmperiyanın müxtəlif yerlərində baş verən toqquşmaların effektiv şəkildə keçirilməsini keçirdi. Misir Böyük İskəndərinin Misirin fəthinə qədər Misir Fars imperiyasının bir hissəsi idi.
|? – M.Ə 329
|M.Ə 330
|M.Ə 329
|
|[[Makedoniyalı İsgəndər|Böyük İsgəndər]] tərəfindən öldürüldü.
|}
 
#
== [[Arses]]-E.ə 338-336 ==
 
#
== [[III Dara]]-E.ə 336-330 ==
[[Əhəməni-Yunan müharibəsi]] [[Əhəməni-Makedoniya müharibəsi]]nə çevrilmişdi.Nəticədə III Dara məğlub oldu və Baktriya canişini Bess tərəfindən öldürüldü
 
#
 
== İstinadlar ==

Informasiya Melumat Axtar

Anarim.Az

Sayt Rehberliyi ile Elaqe

Saytdan Istifade Qaydalari

Anarim.Az 2004-2023