Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
k tərəfindən edilmiş redaktələr geri qaytarılaraq Aykhan Zayedzadeh tərəfindən yaradılan sonuncu versiya bərpa olundu.
Teq: Geri qaytarma
|
k Hökümət→ Hökumət using AWB
|
||
Sətir 319:
Avropanın digər iri dövlətləri ilə müqayisədə Fransada əhali sürətlə artır.Bunun bir cəhəti dövlətin doğumu artırmaq istiqamətində apardığı demoqrafik siyasət.digəri isə immiqrasiyadır. Fransada 5mln.immiqrant yaşayır.Bunlar Şimali Afrika ölkələri,Fransanın keçmiş mütəmləkələrindən gələnlər,həmçinin portuqaliyalılar,italyan və türklərdirFransa əhalisinin ümumu sayı 66.8mln nəfərdir.Ölkədə təbii artım 2015-ci il üçün 0.4%-dir.Orta ömür müddəti 79 ildir(qadınlar 83,kişilər üçün 76).Fransada əhalinin həyat səviyyəsi təqribən Almaniya və Böyük Britaniyada olduğu kimidir.ÜDM-un 30%-dən çoxu sosial sektora sərf olunur.
Ən mühüm sosial problem işsizlikdir.2010-cu ilin oktyabr ayında
Fransada orta sıxlıq hər kv.km-də 110 nəfərdir.Ən sıx əhali Pireney,Alpın cənub yamaclarında,Mərkəzi massivdə cəmlənmişdir.Ölkənin ən iri şəhərləri _Paris,Liyon,Marsel,Lill,Tuluza,Nitsa,Strasburq burada yerləşir.Əhalisinin3/4-ü şəhərlərdə yaşayır.Aqlomerasiyaların sayı 50-ni ötmüşdür.Şəhər əhalisinin 60%-i aqlomerisyalarda yaşayır.
Sətir 388:
Ölkənin torpaq bitki örtüyü müxtəlifliyi ilə seçilir.Ovalıqlarda boz-meşə,şimal-qərbdə podzollaşmış boz torpaqlar yayılmışdır.Dağlıq ərazilərdə dağ-meşə boz torpaqları üstünlük təşkil edir.Torpaqlar təbii məhzuldarlığını itirmişdir.Cənubi Fransada meşələrin qırılması,heyvanların otarılması torpaq eroziyasına səbəb olmuşdur.Fransada ətraf mühit insan fəaliyyəti nəticəsində tamamilə dəyişilmişdir və ölkənin hər yerində mədəni landşaft üstünlük təşkil edir.Təbii meşə massivləri yalnız Vogez,Yura,Şimali Alplarda qalmışdır.Ölkədə meşəsalma işləri genişləndirilir.Aralıq dənizi sahili bölgələrində zeytun,subtropik meyvə ağacları,üzümlüklər,bəzək ağacları geniş yayılmışdır
Fransanın ərazisində qədim dövrlərdə müxtəlif tayfalar(kelt,qall,iber,hun,liqu,german,franklar) məskunlaşmış və onlar bir sıra şəhərlər salmışlar(Marsel,Nitsa və s.).843-cü ildə yaranmış Frank krallığında uzun müddət feodal çəkişmələri mövcud idi.XV əsrin ikinci yarısından mərkəzləşmiş dövlətin yaranması başa çatır.Fransada mütləqiyyət üsul-idarəsi möhkəmlənir.Kral idarəolunma hakimiyyətinin sisteminə XVIII əsrin axırında baş verən Böyük Fransa inqilabı son qoyur.1792-ci ildə Fransada ilk dəfə respublika təsis edilir(1-ci respublika)1799-cu ildə hərbi çevrilişdən sonra ölkədə Napoleon Bonapartın hərbi diktatura rejimi (əvvəlcə konsulluq,1804-cü ildən isə imperiya formasında)yaranır.Napoleonun məğlubiyyətindən sonra ölkədə 1814-cü ildən 1848-ci ilədək konsitusiyalı monarxiya üsul-idarəsi bərqərar olur.1848-ci il fevral inqilabı respublika quruluşunu yenidən bərpa edir(2-ci respublika),lakin 1852-ci ildə respublika üsul-idarəsini III Napoleonun imperiyası əvəz edir.1870-ci il sentyabr inqilabı 3-cü respublikanın yaranmasına səbəb olur(1870-1940).1871-ci ilin mart ayında Parisdə baş verən inqilab nəticəsində Paris kommunası adlanan hakimiyyət sistemi yaradılır.Cəmi 72 gün fəaliyyət göstərən Paris kommunası
XIX əsrin sonunda Fransa müstəmlək sisteminin yaradılması başa çatır.O,Böyük Britaniyadan sonra dünyanın ən iri müstəmləkəçi dövlətinə çevrilir.Fransa Antantanın tərkibində I dünya müharibəsində iştirak edir.1919-cu il Versal sülh müqaviləsi fransızların xeyrinə həll edilir(Almaniyanın zəbt etdiyi Elzas və Lotaringiyanın şimal-şərq hissəsi Fransaya qaytarılır və s.)
Sətir 529:
Xarici siyasətinin idarəedilməsinin Fransa sistemi bəzi fərqli xüsusiyyətlərə və ənənələrə malikdir.
1958-ci və sonrakı illərin hadisələri Fransanı prezident respublikasına çevirdi. Məlum olduğu kimi, bu general Ş. de Qollun adı ilə bağlıdır.
Parlament iki palatadan ibarətdir: Milli məclis və senat. Milli məclis bilavasitə, senat bilvasitə səsvermə yolu ilə seçilir. Senatda ərazi vahidləri və xaricdə yaşayan fransızlar təmsil olunur. Fransızların ifadəsinə görə, parlament haqqında bölmə konstitusiyanın «künc-bucağında» yerləşir. Lakin müharibənin elan edilməsi kimi mühüm məsələnin həlli məhz parlamentin səlahiyyətlərində təsbit edilib. Həmçinin Milli Məclis
xarici siyasət sahəsində) nümayiş etdirmək hüququna malikdir. Bəzi beynəlxalq müqavilələr yalnız parlament tərəfindən təsdiqlənə bilər.
Əsas funksiyalar – səfir təyin etmək və xarici səfirləri akreditə etmək, sazişlərin bağlanması haqda danışıqları aparmaq və həmin sazişləri ratifikasiya etmək, Milli təhlükəsizliyi təmin etmək və hərbi qüvvələrin başçısı olmaq, prezidentin əlində cəmləşib.
Baş nazirin rolu Böyük Britaniyaya nisbətən xeyli aşağıdır. Bununla yanaşı, baş nazir
Həmçinin konstitusiya şurası mövcuddur. Şura 9 illik səlahiyyətlərə malik olan 9 üzvdən ibarətdir və xarici siyasi fəaliyyətə nəzarət edir. Ölkənin bütün keçmiş prezidentləri ömürlük bu şuranın üzvləridirlər.
Xarici siyasətin əsas halqası tarixçəsi 1628-ci ilə gedib çıxan XİN. 1853-cü ildən nazirlik məşhur Ke d’Orse bulvarında yerləşir. Ona nazir başçılıq edir, nazir yanında dəftərxana fəaliyyət göstərir. Həmçinin avropa və frankofon işləri üzrə iki nazir müavini də var.
|