Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Teqlər: Mobil redaktə Mobil veb redaktə
|
k Hökümət→ Hökumət using AWB
|
||
Sətir 148:
XIX əsrin sonlarında zəif idarəçilik,imperiya tərkibində seperatçılığın güclənməsi və Avropa ərazisində [[Osmanlı]]nın vaxtaşırı məğlubiyyəti İmperiyanı hədsiz zəiflətdi. Zəifləməkdə olan İmperiya [[Birinci dünya müharibəsi]]ni uğursuzluqla başa vurdu. Müharibədən sonrakı dövrdə Avropa dövlətlərinin öz aralarında imzaladıqları müqavilələrin faktiki məqsədi Osmanlı Türkiyəsinin bölüşdürülməsi idi. [[İzmir]] [[Yunanıstan]]ın payına düşmüşdü və [[15 may]] [[1919]]-cu ildə yunanlar İzmirə daxil oldular. Bundan sonra Türkiyədə professional hərbiçi [[Mustafa Kamal Atatürk]] paşanın başçılğı ilə Azadlıq hərəkatı başlandı.
İkinci dünya müharibəsi başlayanda Qərb dövlətləri [[SSRİ]] ilə [[Almaniya]]<nowiki/>nı Türkiyə vasitəsilə toqquşdurmağa can atırdılar. Buna görə də Türkiyə [[Sovet]]
===İkinci dünya müharibəsi dövrü===
[[Şəkil:MG08 on the minaret of the Ayasofya Museum 1941.jpg|thumb|right|200px|1941-ci ildə [[Türkiyə Silahlı Qüvvələri|Türk əsgəri]] tərəfindən Ayasofya Muzeyinin minarəsindən yerləşdirilən MG08 pulemyotu.]]
1941-ci il iyunun 18-də isə Türkiyə
1941-1942-ci illərdə [[Türkiyə iqtisadiyyatı|Türkiyə ixracatı]]nın yarıdan çoxu Almaniyanın payına düşürdü. Ölkədə bir milyonluq ordunun saxlanması hərbi xərcləri artırırdı. Bu isə iqtisadi vəziyyəti daha da ağırlaşdırırdı. Dənli bitkilərin əkin sahələrinin azaldılması və məhzuldarlığın yarıya qədər aşağı düşməsi kəskin ərzaq qıtlığı yaratmışdı. Çörəyin bazar qiyməti sürətlə artmışdı. Hökümət iri [[şəhər]]lərdə talon sisteminə keçməyə məcbur olmuşdu. Ərzaq məhzulları və geniş tələbat olan malların çatışmamazlığı ölkədə bahalığın artmasına səbəb olmuşdu. Bütün bunlar isə zəhmətkeş kütlənin var-yoxdan çıxmasına va aclığa gətirib çıxarmışdı.
Sətir 158:
===Avropalı dövlətlərlə müttəfiqlik===
[[Şəkil:Roosevelt Inonu Churchill.jpg|thumb|right|200px|[[İkinci Qahirə konfransı|İkinci Qahirə Konfransı]]nda ABŞ prezidenti (Dövlət Başçısı) Roosevelt, Türkiyə Respublikasının Prezidenti İnönü və İngiltərə Baş naziri Churchill (3 dekabr 1943), [[Qahirə]].]]
1942-ci ildə qəbul olunmuş qanuna əsasən əmlak üzərinə fövqəladə vergi qoyulmuşdu. Vergini ödəməyənlərin əmlakı müsadirə olunurdu. Hökumət, həmçinin kəndlilərin taxıl ehtiyatını müsadirə edir ve məhzulun 20-50%-nin aşağı qiymətlə dövlətə satılmasını məcburi surətda tətbiq edirdi. Müharibə illərində Türkiyədə bəzi qanunlara əlavələr edilmişdi. Polis xidməti haqqında qanunda polisə istədiyi vaxt hər hansı bir şəxsi həbs etmək hüququ verilmişdi. [[İstanbul]], [[Çanaqqala]], [[Qocaeli]], [[Ədirne]], [[Qırxlareli]] və [[Tekirdağ]]da fövqəladə, Sovet İttifaqı ila sərhəd olan vilayətlərdə isə hərbi vəziyyət elan olunmuşdu. Türkiyənin bəzi hakim dairələrinin faşistpərəst siyasəti ölkənin mütərəqqi qüvvələrinin müqavimətinə rast gəldi. Gələcəkdə təcrid olunmamaq və ölkə ictimaiyyatinin narazılığını aradan qaldırmaq məqsədilə Türkiyə
== Siyasət ==
|