Aparılmış [[Arxeologiya|arxeoloji]] qazıntı işləri Azərbaycanın [[Üst paleolit mədəniyyəti|Üst Paleolit dövrü]]ndə məskunlaşıldığını göstərir. Azərbaycan xalqı təqribən 5 min illik dövlətçilik tarixinə malikdir. Azərbaycan ərazisində ilk dövlət qurumları və ya etnik-siyasi birliklər hələ eramızdan əvvəl IV minilliyin sonu - III minilliyin əvvəllərindən başlayaraq [[Urmiya]] hövzəsində yaranmışdı. Eramızdan əvvəl I minillikdə - bizim eranın I minilliyinin əvvəllərində Azərbaycan torpaqlarında [[Manna]], [[Skif padşahlığı]], [[Atropatena]] və [[Qafqaz Albaniyası|Albaniya]] kimi qüvvətli dövlətlər mövcud olmuşdur. III əsrdə Azərbaycanı [[Sasanilər İmperiyası]], VII əsrdə isə [[Ərəb xilafəti]] [[Azərbaycan Ərəb xilafətinin tərkibində|işğal]] etdi. VII əsrdə [[islam]] dininin qəbul olunması ilə Azərbaycanın tarixi müqəddəratında əsaslı dönüş yarandı. IX əsrin ortalarında Azərbaycan torpaqlarında [[Sacilər]], [[Şirvanşahlar]], [[Salarilər]], [[Rəvvadilər]], [[Şəddadilər]] dövlətləri yarandı. XIX əsrdə [[Gülüstan müqaviləsi|Gülüstan]] (1813) və [[Türkmənçay müqaviləsi|Türkmənçay]] (1828) müqavilələrinə əsasən Azərbaycan iki imperiya arasında bölüşdürüldü: Şimali Azərbaycan [[Rusiya]]ya, [[Cənubi Azərbaycan]] isə [[qacarlar]]ın idarə etdiyi [[İran]] şahlığına qatıldı. 1918-ci il mayın 28-də Şimali Azərbaycanda Şərqdə ilk demokratik respublika — [[Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti]] yaradıldı. 1922-ci il dekabrın 30-da [[Sovet Sosialist Respublikaları İttifaqı]]nın (SSRİ) yaranması və [[Zaqafqaziya Sosialist Federativ Sovet Respublikası]]nın bu quruma daxil olması ilə Şimali Azərbaycanın müstəqilliyinə son qoyuldu. [[1992]]-ci ildə ölkənin [[Azərbaycan konstitusiyası|yeni konstitusiyası]] qəbul olunandan bəri prezident və seçkilərlə seçilmiş qanunverici orqan — Azərbaycan parlamenti tərəfindən idarə olunan prezidentli respublikadır.

 

 

== Etimologiya ==