Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
|
|
Redaktənin izahı yoxdur
|
||
|
Sətir 35:
{{commonscat|Muhammad Hadi}}
'''Məhəmməd Hadi''' — (Tam adı: Ağa Məhəmməd Əbdülsəlim oğlu Əbdülsəlimzadə; d.[[1879]] [[Şamaxı]], [[Sarıtorpaq məhəlləsi (Şamaxı)|Sarıtorpaq]]da ö.[[1920]]) — azərbaycanlı şair, Azərbaycan [[romantizm]]inin tanınmış nümayəndələrindən biri, [[Tatar süvari alayı]]nın imamı.<ref>Nağı Keykurin. [http://www.ebooks.az/view/Xwsj8ceG.pdf Nağıbəy Şeyxzamanlının xatirələri və istiqlaliyyət fədailəri] ([[PDF]]), Bakı,"Təknur MMC" mətbəəsi, 2007. səh. 22.</ref>
== Həyatı ==
Sətir 59:
[[1908]]-ci ildə çıxmış "''Firdovsi-ilhamat''" kitabına "''Varmı bundan yuxarı uçmağa istedadım''" misrası ilə başlanan "''Cəhalətimdən şikayət''", "''Aşiqi-sadiqləriz, pünhan deyil bürhanımız''" misrası ilə başlanan "''Bu da bir həqiqət''", "''Afərin olsun sənə, filusufi-zifunun''" misrası ilə başlanan "''Şeyxlərə-işanlara''", "''Sofi, gəl öyrən həyatın tərzini heyvandan''" misrası ilə başlayan "''Söfiyə-zahidə''" və b. şeirləri, məqalələri, tərcümələri daxil edilmişdir.
===Türkiyə və "Tənin" qəzeti===
[[1910]]-cu ildə M.Hadi Türkiyənin [[İstanbul]] şəhərinə getmiş, burada Türkiyənin inqilabçı şairi [[Tofiq Fikrət]]ə bir neçə şeir həsr etmişdir. O İstanbulda olarkən mütərəqqi türk şairlərinin köməyi ilə ''"Tənin"'' qəzeti redaksiyasında işə düzəlir. Şərq dillərini mükəmməl bildiyindən, tərcüməçi kimi fəaliyyət göstərməyə başlamışdır. Bu qəzetdə M.Hadinin şeirləri ilə yanaşı, nəsr əsərlərindən etdiyi tərcümələr də çıxmağa başlamışdır. Özü demişkən "Aləmi alt-üst edib, inqilab yaratmaq üçün doğulmuş" şair Türkiyədə də inqilabçı ziyalılara qoşulmuşdur. M.Hadinin tərəqqipərvərlik ruhunda yazdığı şeirlər bütün [[Yaxın Şərq]]də oxunub yayılırdı. Hətta şairin ''"Fünun və maarif"'' adlı şeiri [[Hindistan]]da, ''"Həblülmətin"'' qəzetində [[farsca]] tərcümə olunub çap edilmişdi.
[[Şəkil:Hadı! (Əbdüssəlimzadə) Məhəmməd.jpg|150px|thumb|left|Məhəməd Hadi]]
Tezliklə "''Tənin''" qəzeti hakim dairələrin nəzərini cəlb edir. Bir sıra inqilabçı ilə yanaşı, [[1913]]-cü ildə [[Osmanlı]] hökuməti Hadini də həbsə alır və [[Saloniki|Səlanik]]ə sürgün edir. Orada da M.Hadidən şübhələnir, onu incitməyə başlayırlar. M.Hadi başına gələn ağır fəlakətlərdən sonra [[1914]]-cü ildə [[Bakı]]ya qayıtmağa müvəffəq olur. Bakıya qayıtdıqdan sonra həyatdan küsmüş şair bu dövrlərdə "''Gözəl düşününüz''", "''Bariqeyi-inqilab''", "''Ədəbi-ziyafət''", "''Hərbi-müsəlləs''", "''Şərareyi-əfkar''", "''Həyat səhifələrindən''", "''Ümmid səhneyi-təmaşayihəyatın ruhudur''", "''Halımız''", "''Mən ağlayıram, sən gülməyirsən''", "''Rüfəqadən birinin məktubuna yazılan məhəbbətnamədir''", "''Əzrari-əfkar''", "''Ağlayan şeirlər''", "''Qüvvət, həyat, ümid''", "''Nasıl yüksəlməli?''", "''Cəhalət zənciri və kor gözlü rəhbər''" kimi əsərlərini, "''Sözləyirsən söz olur, gər söyləməzsən, dildə qəm!''", "''Eydi-hürriyəti kim etdi haram? biz də bir bayram istəriz, bayram''", "''Başdan ayağa qan yeridir kainatımız''", "''Mən ölmədən əvvəl vətənim oldu məzarım''", "''Şu uzaqlarda parlayan ulduz - Əl irişməz ümidlər kimidir''", "''Ey bağını xəzan görəcək susmuş əndəlib''" kimi misralı şeirlərini yazmışdır.
M.Hadi "''Iqbal''" qəzeti redaksiyasında işləməyə başlıyır. Şair bu zaman [[Ömər Xəyyam]]ın 20-ə qədər [[rübai]]sini [[azərbaycanca]]ya çevirərək bu qəzetdə çap etdirir. "''Eşqi-möhtəşəm, yaxud ana qucağı''", "''Şükufeyi-hikmət''" adlı kitablarını [[1914]]-cü ildə çap etdirir.
| |||