Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
|
Redaktənin izahı yoxdur
|
|
||
|
Sətir 97:
== Tarixi ==
İmperiyanı [[I Pyotr]] rəsmən Niştad sülh sazişindən sonra elan etsə də bəzi tarixçilər onun yaranmasını ya III İvanın 1478-ci ildə [[Veliki Novqorod]]u işğalı ilə, ya da [[IV İvan Qroznı|İvan Qroznı]]nın 1552-ci ildə [[Qazan xanlığı]]nın varlığına son qoyması ilə əlaqələndirirlər. Başqa bir fikrə görə, 1547-ci ildə IV İvana tacqoymadan sonra istifadə olunan ''Çarlıq'' termini artıq ''imperiya'' sözünün müasir rus versiyası idi.
=== Əhalisi ===
[[Şəkil:Ethnic Map of European Russia by Aleksandr Rittich-1875.jpg|thumb|300px|Rusiya İmperiyasının etnik xəritəsi, 1875-ci ildə nəşr edilib]]
Rusiyanın genişlənməsi əsasən 17-ci əsrdə baş verdi. Belə ki, 17-ci əsrin ortalarında Sakit okeanın birinci dəfə Rus müstəmləkəçiliyi altına salınması, [[Rusiya - Polşa müharibəsi (1654 - 1667)]] nəticəsində Ukraynanın sol sahilinin birləşdirilməsi və Rusiyanın Serbiyanı işğalı ilə bu, pik həddə çatdı. Polşa 1790-1815 illər aralığında bölündü, torpaqlarının və əhalisinin çoxu Rusiyaya birləşdirildi. 19-cu əsrdə böyümə əsasən Asiyada və Sibirin cənubunda ərazilərin ilhaqı hesabına baş verirdi.<ref>Brian Catchpole, ''A Map History of Russia'' (1974) pp 8-31; MArtin Gilbert, ''Atlas of Russian history'' (1993) pp 33-74.</ref>
[[XVII əsr]]də [[ruslar]] öz dili ilə fərqlənən xalqların qarışığı idi. Bunlar əsasən böyük [[hind-avropa dil qrupu]]nun [[slavyan ailəsi]]nə məxsus idilər. [[Velikorus]]lar və [[moskovit]]lər [[Moskva]] ətrafında yaşayırdılar. Onlar şimal meşələrinə nüfuz edib, çoxlu fin və digər aborigen tayfaları [[assimilyasiya]] etmişdilər. [[Qara dəniz]] sahili həmin vaxtadək [[Türkiyə]]nin himayəsində olan tatar xanlarının əlində idi. Tatarlarla ruslar arasındakı sərhəd torpaqlarında yarımmüstəqil [[kazak]]lar yaşayırdılar, onlar əsasən miqrasiya edən ruslardan əmələ gəlmişdilər.
Moskvanın qərbində beloruslar, cənub-qərbində isə maloruslar və ya [[ukraynalı]]lar yaşayırdılar. Onların hər ikisi XVII əsrdə Polşanın hökmranlığı altında idi. O vaxtlar Polşa Avropada aparıcı slavyan dövləti idi.
{| class="wikitable"
|-
|-
| width="60" | İl
| width="240pt" | Rusiyanın əhalisi (milyon)<ref>Brian Catchpole, ''A Map History of Russia'' (1974) s 25.</ref>
| width="300pt" | Qeydlər
|-
| 1720 || 15.5 || yeni Baltik və Polşa əraziləri daxil olmaqla
|-
| 1795 || 37.6 || Polşanın bir hissəsi daxil olmaqla
|-
| 1812 || 42.8 || Finlandiya daxil olmaqla
|-
| 1816 || 73.0 || Polşa krallığı və Bessarabiya daxil olmaqla
|-
| 1914 || 170.0 || Yeni Asiya əraziləri daxil olmaqla
|-
|}
===Xarici əlaqələri===
| |||